Workoskrzel azjatycki
Długowąs azjatycki, workoskrzel azjatycki (Heteropneustes fossilis, mylnie opisywany pod synonimiczną nazwą, jako odrębny gatunek, Heteropneustes microps) – gatunek słodkowodnej ryby sumokształtnej z rodziny Heteropneustidae. Poławiany komercyjnie, hodowany w akwakulturze, pielęgnowany w akwariach.W Indiach jego mięso jest uważane za posiadające właściwości lecznicze. W Kalkucie żywe ryby z tego gatunku sprzedawane są w dużych ilościach.
Na wolności osiąga długość około 50 cm, maksymalnie 70 cm, natomiast w niewoli rzadko przekracza 30 cm. Jest to ryba bardzo agresywna i napastliwa zarówno dla przedstawicieli swojego, jak i innych gatunków. Nie należy jej łączyć z mniejszymi rybami (mogą być pożarte) lub z innymi rybami z własnego gatunku (istnieje ryzyko agresji wewnątrzgatunkowej).
Jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym w południowej Azji (Pakistan, Indie, Sri Lanka, Nepal, Bangladesz, Mjanma, Tajlandia i Laos). W wielu miejscach został introdukowany (Iran, Irak). Zasiedla wody słodkie, rzadziej słonawe.
Zbiornik powinien być duży (o długości min. 100 cm), szczelnie przykryty, gdyż ryba może wydostać się z akwarium. Długowąs azjatycki jest aktywny głównie o zmierzchu i nocą. Wymaga drobnoziarnistego miałkiego podłoża, niezawierającego żadnych ostrych krawędzi. W jasnym zbiorniku nie czuje się dobrze. Akwarium powinno być gęsto obsadzone roślinami oraz oferować dużo kryjówek np. z korzeni i kamieni.
Woda powinna mieć temperaturę 15–28 °C, pH między 6,6 a 7,6, miękka do średnio twardej. Długowąsy azjatyckie są żarłoczne i wszystkożerne, zjadają każdy napotkany pokarm. Dorosłe potrafią zjeść nawet dużą rybę, jeżeli ta znajduje się nocą w pobliżu dna.
Podczas wyławiania ryby zalecana jest szczególna ostrożność, gdyż można zranić rękę kolcami umiejscowionymi na płetwach piersiowych. U uczulonych ludzi ukłucie powoduje, że dochodzi do obrzęku.
Długowąsy azjatyckie są zdolne do rozmnażania, gdy osiągną długość około 15 cm. Umieszczone w oddzielnym akwarium łatwo przystępują do tarła. Potrzebują jednak dość obszernego i dobrze napowietrzonego zbiornika, w którym połowa wody musi być wymieniona na świeżą. Składają ikrę na żwirowym podłożu, najczęściej w sąsiedztwie roślin.
Samce przygotowują się do tarła już w godzinach popołudniowych, a w godzinach wieczornych formują ciało w kształt litery "U". Obok samca przesuwa się powoli samica składając ikrę. Większe samice potrafią złożyć w kilku miejscach akwarium nawet 6 000 jaj. Do rozwoju ikry potrzeba bardzo silnego napowietrzania. Larwy zaczynają się wylęgać po około 24 godzinach. Przez 4 do 5 dni jako pożywienie wystarcza im zawartość woreczka żółtkowego. Po tym czasie narybek rozpływa się w poszukiwaniu pokarmu. Pokarmem w początkowym okresie karmienia jest żywy mikroplankton. Narybek wymaga dobrego karmienia, mocnego filtrowania i napowietrzania oraz częstej podmiany wody. Kondycja i wzrost zależy od tego, ile pokarmu można zagwarantować stale głodnym długowąsom.
