De luipaardleguaan (Gambelia wislizenii) is een hagedis uit de familie Crotaphytidae.
Da
DagdierenVl
Vleesetende dierenEen carnivoor of vleeseter is in de ecologie een willekeurig organisme dat uitsluitend dierlijk weefsel als voedsel gebruikt. Dit weefsel kan zowel...
Te
TerrestrischeAc
Achtervolgende roofdierenHi
Hinderlaag roofdierHo
Holbewonende dierenEen graafgang is een holte of een tunnel die een dier in de grond heeft gegraven als tijdelijk verblijf, als schuilplaats of als bijproduct van ond...
Oviparie is het verschijnsel dat dieren zich voortplanten door middel van het leggen van eieren. Anders dan bij vivipare (levendbarende) dieren ont...
Ov
Over het algemeen solitaire dierenIn
In winterslaapDe winterslaap, ook wel hibernatie is een staat van voortdurende hypothermie. Deze kan een lange periode duren, een aantal dagen, enkele weken en s...
Ge
Geen migrantL
begint metLu
Luipaard in de naamDe luipaardleguaan bereikt een lichaamslengte van ongeveer 8 tot 15 centimeter van snuitpunt tot cloaca, dus exclusief de lange staart. De staart is bijna twee keer zo lang als het lichaam en de totale lichaamslengte is 22 tot 38 cm. Bij de meeste hagedissen worden de mannetjes groter, maar bij de luipaardleguaan worden de vrouwtjes juist iets groter.
De basiskleur van het lichaam is lichtbruin en over het gehele lijf zijn grotere en kleinere donkerbruine tot zwarte luipaard-achtige vlekken aanwezig. Op de staart vormen de vlekken rijen, soms smelten de staartvlekken samen en vormen een bandering. Aan de bovenzijde van het lichaam is een fletse bandering van donkere dwarsstrepen te zien.
Opmerkelijk is de kleurverandering in de paartijd, bij de meeste hagedissen krijgen de mannetjes in de voortplantingstijd fellere kleuren om een vrouwtje aan te trekken. Bij de luipaardleguaan echter zijn het de vrouwtjes die een bonte tekening krijgen. Ze krijgen oranje tot felrode vlekken over het gehele lijf. De bonte kleuren dienen om de mannetjes duidelijk te maken dat ze vruchtbaar zijn. De rode vlekken van het vrouwtje verdwijnen weer nadat de eieren zijn afgezet.
De luipaardleguaan komt voor in het zuidwestelijke deel van de Verenigde Staten en noordelijk Mexico. De habitat bestaat uit droge, stenige en vooral zanderige omgevingen vaak aan de rand van woestijnen. De temperatuur ligt hier rond de dertig graden en er is maar weinig vegetatie. De luipaardleguaan gebruikt de holen van zoogdieren zoals eekhoorns, maar kan ook zelf een hol graven om in te schuilen bij slechte omstandigheden en in te vluchten bij gevaar.
Op het menu staan voornamelijk ongewervelde dieren zoals insecten, maar ook kleine gewervelden en plantendelen worden gegeten. Een belangrijk deel van het menu bestaat uit andere hagedissen, en zelfs soortgenoten zijn niet veilig. Vijanden van de leguaan zijn rovende zoogdieren, slangen en roofvogels.
De luipaardleguaan vertoont dreiggedrag bij verstoring, de dreighouding bestaat uit het openen van de bek, het zich vol blazen met lucht en het produceren van een luid gesis. Ook gillende geluiden zijn wel beschreven, als de hagedis wordt opgepakt zal deze met de krachtige kaken van zich af bijten.
De luipaardleguaan is eierleggend, de eitjes worden in de bodem afgezet van maart tot juli. Ze zijn wit van kleur en hebben een perkamentachtige schaal. De juvenielen zijn sterk rood gevlekt zodat ze niet lijken op de volwassen dieren. Dit is een bekende strategie bij de hagedissen om te voorkomen dat de agressieve mannetjes hun eigen jongen voor een concurrent aanzien. De juvenielen hebben tevens een duidelijker zichtbaar gele dwarsstrepentekening op de rug en een complexe lijnentekening van rode, zwarte en gele strepen op de kop.
