De roestkat (Prionailurus rubiginosus) is de kleinste katachtige van de wereld met een totale lengte van 50-78 cm (kop-romp 35-48 cm, staart 15-30 cm) en een gewicht van 1-1,6 kg, met een korte, overwegend bruinachtig grijze vacht, roestkleurig aangelopen van de kop tot het puntje van de staart, en langs de buitenkant van de ledematen. De rug en flanken hebben vaag gekleurde elliptische roestvlekken en op de witte onderbuik en keel zijn de donkere vlekken en strepen relatief groot. Deze soort komt voor in natte of droge loofbossen en in struikrijke graslanden in Sri Lanka, India en het laagland van westelijke Nepal. Habitatverlies, verkeersongevallen en de groei van het oppervlak landbouwgebied worden in zijn hele verspreidingsgebied als grote bedreigingen beschouwd. In dierentuinen kan deze kattensoort 12 tot 18 jaar oud worden. Deze soort eet overwegend kleine knaagdieren. De roestkat wordt door de IUCN (International Union for Conservation of Nature) beschouwd als een gevoelige soort. De populatie in India is opgenomen in bijlage I van het Verdrag inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten (CITES). De populaties in Sri Lanka en Nepal staan vermeld in bijlage II.
Na
NachtelijkCr
CrepusculairEen schemeractief dier of crepusculair dier is een dier dat in de schemering actief zijn, maar niet 's nachts. In feite zijn zelfs veel dieren die ...
Vl
Vleesetende dierenEen carnivoor of vleeseter is in de ecologie een willekeurig organisme dat uitsluitend dierlijk weefsel als voedsel gebruikt. Dit weefsel kan zowel...
Te
TerrestrischeBo
BoombewonendeHi
Hinderlaag roofdierPr
Precociale dierenZo
ZoochoryTe
TerritoriaalEen territorium of revier is bij dieren een tegen soortgenoten verdedigd leefgebied, hetzij door een individu, hetzij door een sociale groep. Het i...
Le
LevendbarendViviparie of vivipariteit betekent letterlijk levendbarendheid: het verschijnsel dat de juvenielen van een levend wezen direct uit het moederorgani...
Po
PolygynieSo
Solitaire dierenGe
Geen migrantR
begint metDe roestkat heeft een korte, overwegend bruingrijze vacht met een vleugje roestkleur. Deze kleur strekt zich uit van het hoofd tot het puntje van de staart en loopt ook langs de buitenkant van de ledematen. De Sri Lankaanse ondersoort, P. r. phillipsi, die voorkomt in meer vochtige streken, is over het algemeen donkerder, rijker en warmer van kleur dan zijn tegenhanger in de droge zone, P. r. koladivius, en ondersoort van het vasteland, P. r. rubiginosus, die beide gemiddeld een meer grijsachtige vacht hebben. P.r. koladivius verschilt van P. r. rubiginosus door zijn over het algemeen donkerdere, minder grijze kop en zijn de vlekken en banden op de rug eerder bijna zwart dan roestig van kleur. Bij alle ondersoorten hebben de rug en flanken vaag gekleurde elliptische roestvlekken en een witte onderbuik en keel met grote donkere vlekken en strepen. De voetzolen zijn zwart en de staart is stevig en dik. De staart is ook duidelijk donkerder en gelijkmatiger gekleurd dan de rest van het lichaam, waardoor de vlekken minder duidelijk en moeilijker te onderscheiden zijn. Er zijn twee strepen donkerder vacht op de wangen van het gezicht en vier strepen donkerder vacht die zich uitstrekken van boven de ogen, over het voorhoofd naar de achterkant van het hoofd en naar beneden op de schouders. Volwassen roestkatten (P. r. phillipsi) hebben een gemiddeld gewicht van 1,1 kg voor poezen en 1,6 kg voor katers. De kop-romplengte van de roestkat is 35-48 cm en de staartlengte is 15-30 cm, voor een totale lengte van 50-78 cm. De gemiddelde volwassen achterpoot meet 8,9 cm. De kleine ronde oren zijn gemiddeld 4 cm.
De laag geplaatste ronde oren van de roestkat zijn klein in verhouding tot de kop. Net als andere kattensoorten heeft hij scherpe, sterk gebogen en intrekbare klauwen. Zijn korte snuit heeft brede jukbeenderen om de forse kauwspieren aan te kunnen hechten. Deze spieren zijn verantwoordelijk voor de krachtige beet die typerend is voor katachtigen. Bovendien heeft de roestkat de typische kiezen van de katachtigen die efficient vlees in hapklare brokken kunnen knippen. De schedel heeft een opmerkelijk korte snuit, de uiteinden van de neus buigen naar beneden en de neusgaten bevinden zich recht boven de mondopening. De neusbeenderen zijn naar achteren sterk ingesnoerd en de de bovenkaakbeenderen zijn breed. Bij volwassenen zijn de oogholtes volledig omgeven door bot. De roestkat heeft geen beenkam in de lengte over het midden van de schedel. De schedel is ongeveer 7,6 cm lang, 5,0 cm breed gemeten tussen de meest uitstekende punten van de jukbeenderen, de breedte van het bovenkaaksbeen is 1,9 cm en de onderkaak is 4,8 cm lang. De tandformule van de volwassen roestkat is 3.1.2.13.1.2.1 × 2 = 28, dat wil zeggen drie snijtanden, een hoektand, twee valse kiezen en een ware kies in elke helft van de bovenkaak, en diezelfde elementen in de onderkaak. Door de korte snuit is er achter de hoektand slechts plaats voor twee valse kiezen, alleen de derde en vierde zijn aanwezig. Deze vierde valse kies vormt samen met de ware kies het instrument waarmee het vlees in hapklare brokken wordt geknipt, waarbij de binnenknobbel van de kiezen in de bovenkaak klein is. De vierde valse kies is gemiddeld 8 mm en ware kies 7 mm lang.
Het dieet van de roestkat omvat kleine zoogdieren, voornamelijk op kleine knaagdieren, vogels en mogelijk kleine hagedissen en kikkers. De dieren jagen vaker na zware regenval, wat waarschijnlijk het directe gevolg is van een overeenkomstige toename van de activiteit van knaagdieren, hun voornaamste prooi, en van kikkers. Ze jagen ook op pluimvee.
In India leeft de roestkat in zowel natte als droge loofbossen, struikgewasbossen, tropische bossen, grasland, struikgewas, rotsachtige en heuvelachtige gebieden. Waarnemingen komen vaak voor in graslanden, teak- of bamboebossen en in gebieden met een droge vegetatie, maar soms hebben dichte vegetatie en rotsachtige gebieden de voorkeur. In Sri Lanka worden ze aangetroffen in vochtige bossen, in laag struikgewas, op bergtoppen en in dorre kustgebieden, variërend van zeeniveau tot hoogtes tot 2100 m. De laatste jaren komt de roestkat ook vaak voor in door mensen bewoonde landbouwgebieden zoals de zolders van verlaten huizen in verstedelijkte gebieden. Dit hangt waarschijnlijk samen met de grote knaagdierpopulaties in de nabijheid van de mens.
