Ampullariidae
1 gatunek
Ampullariidae – rodzina ziemno-wodnych ślimaków z rzędu Architaenioglossa, potocznie nazywanych ampulariami. Występują w wodach słodkich strefy tropikalnej i subtropikalnej. Są przystosowane do przebywania przez dłuższy czas na lądzie. W wielu krajach zostały introdukowane w celu wykorzystania jako źródło pokarmu. Zamiast tego stały się szkodnikami upraw ryżu i taro. Niektóre z nich to gatunki inwazyjne. Kilka jest przedmiotem handlu na potrzeby akwarystyki.
Ich muszle mają różne kształty: od turbospiralnych po niemal planispiralne. W układzie oddechowym zachowało się jedno ktenidium i powstało silnie unaczynione wnętrze jamy płaszczowej zwane „płucem”.
Biologia i ekologia wielu gatunków pozostaje słabo poznana. Głównym pokarmem większości z nich są makrofity. Gatunki z rodzaju Pomacea przyczyniają się do dużych strat w uprawach rolnych w wielu krajach Azji (Tajlandia, Wietnam, część Malezji i Indonezji, Chiny, Japonia), na Haiti, Hawajach i Filipinach.
Dynamicznie zmieniająca się klasyfikacja biologiczna tej rodzina jest problematyczna z kilku powodów:
- niektóre gatunki wykazują dużą zmienność morfologiczną (wielu badaczy przyznaje, że prawidłowa identyfikacja niektórych gatunków jest wyjątkowo trudna; obecnie szybka identyfikacja jest możliwa praktycznie tylko w oparciu o kombinację cech morfologicznych ślimaka i morfologii kładek jajowych),
- wiele z dotychczasowych, zwłaszcza starszych opisów jest obarczonych poważnymi błędami, diagnoza taksonomiczna gatunku opierała się głównie na zewnętrznych cechach budowy muszli, które często są uzależnione od wpływu warunków środowiskowych, barier geograficznych oraz wieku ślimaków – współcześnie uważa się, że prawidłowe rozróżnienie gatunków w oparciu o kształt muszli nie jest możliwe,
- w kilku przypadkach brak pewności, czy opisywany jest odrębny gatunek, czy gatunki bliźniacze.
W obrębie rodziny autorzy wyróżniają około 120 poprawnie opisanych gatunków klasyfikowanych w 7 do 10 rodzajach:
- Afropomus – z jednym gatunkiem występującym w zachodniej Afryce,
- Asolene – występują w Ameryce Południowej,
- Felipponea – w Ameryce Południowej,
- Lanistes
- Marisa – w Ameryce Południowej,
- Pila – w Afryce Równikowej, na Madagaskarze i w Azji (od Filipin po Cejlon),
- Pomacea – w Ameryce Południowej, introdukowane w Azji
- Pomella – w Ameryce Południowej,
- Saulea – w Afryce
Typem nomenklatorycznym rodziny jest Pila (nazwa Ampullaria Lamarck, 1799 została uznana jej młodszym synonimem). Ampullariidae jest typem dla nadrodziny Ampullarioidea i taksonem siostrzanym żyworodkowatych (Viviparidae). Monofiletyzm Ampullariidae nie jest kwestionowany.
Formalna rewizja taksonomiczna rodziny nie została dotychczas przeprowadzona.
Ampullariidae – rodzina ziemno-wodnych ślimaków z rzędu Architaenioglossa, potocznie nazywanych ampulariami. Występują w wodach słodkich strefy tropikalnej i subtropikalnej. Są przystosowane do przebywania przez dłuższy czas na lądzie. W wielu krajach zostały introdukowane w celu wykorzystania jako źródło pokarmu. Zamiast tego stały się szkodnikami upraw ryżu i taro. Niektóre z nich to gatunki inwazyjne. Kilka jest przedmiotem handlu na potrzeby akwarystyki.
Ich muszle mają różne kształty: od turbospiralnych po niemal planispiralne. W układzie oddechowym zachowało się jedno ktenidium i powstało silnie unaczynione wnętrze jamy płaszczowej zwane „płucem”.
Biologia i ekologia wielu gatunków pozostaje słabo poznana. Głównym pokarmem większości z nich są makrofity. Gatunki z rodzaju Pomacea przyczyniają się do dużych strat w uprawach rolnych w wielu krajach Azji (Tajlandia, Wietnam, część Malezji i Indonezji, Chiny, Japonia), na Haiti, Hawajach i Filipinach.
Dynamicznie zmieniająca się klasyfikacja biologiczna tej rodzina jest problematyczna z kilku powodów:
- niektóre gatunki wykazują dużą zmienność morfologiczną (wielu badaczy przyznaje, że prawidłowa identyfikacja niektórych gatunków jest wyjątkowo trudna; obecnie szybka identyfikacja jest możliwa praktycznie tylko w oparciu o kombinację cech morfologicznych ślimaka i morfologii kładek jajowych),
- wiele z dotychczasowych, zwłaszcza starszych opisów jest obarczonych poważnymi błędami, diagnoza taksonomiczna gatunku opierała się głównie na zewnętrznych cechach budowy muszli, które często są uzależnione od wpływu warunków środowiskowych, barier geograficznych oraz wieku ślimaków – współcześnie uważa się, że prawidłowe rozróżnienie gatunków w oparciu o kształt muszli nie jest możliwe,
- w kilku przypadkach brak pewności, czy opisywany jest odrębny gatunek, czy gatunki bliźniacze.
W obrębie rodziny autorzy wyróżniają około 120 poprawnie opisanych gatunków klasyfikowanych w 7 do 10 rodzajach:
- Afropomus – z jednym gatunkiem występującym w zachodniej Afryce,
- Asolene – występują w Ameryce Południowej,
- Felipponea – w Ameryce Południowej,
- Lanistes
- Marisa – w Ameryce Południowej,
- Pila – w Afryce Równikowej, na Madagaskarze i w Azji (od Filipin po Cejlon),
- Pomacea – w Ameryce Południowej, introdukowane w Azji
- Pomella – w Ameryce Południowej,
- Saulea – w Afryce
Typem nomenklatorycznym rodziny jest Pila (nazwa Ampullaria Lamarck, 1799 została uznana jej młodszym synonimem). Ampullariidae jest typem dla nadrodziny Ampullarioidea i taksonem siostrzanym żyworodkowatych (Viviparidae). Monofiletyzm Ampullariidae nie jest kwestionowany.
Formalna rewizja taksonomiczna rodziny nie została dotychczas przeprowadzona.
