Morze Martwe
0 gatunek
Morze Martwe – słone jezioro bezodpływowe położone w tektonicznym Rowie Jordanu, na pograniczu Izraela, Palestyny i Jordanii.
Geografia
Lustro wody znajduje się na najniżej położonym obszarze lądowym Ziemi, 437,6 m p.p.m. (stan na grudzień 2022) i ciągle się obniża. Kryptodepresja sięga 817 m p.p.m.
Jezioro to wykazuje bardzo duże zasolenie – średnio 26%. Na powierzchni zasolenie wynosi ok. 22%, a na głębokości 50 m – 36%.
Ponieważ jezioro jest tak nisko położone, woda z niego nie odpływa. W XX wieku ilość wody wpływającej do Morza Martwego zmniejszyła się z powodu wykorzystywania części wód Jordanu przez Izrael i Jordanię, a także zmian klimatycznych. Znaczne parowanie powoduje obniżanie się lustra wody i wytrącanie pokładów soli. W upalny dzień odparowuje siedem milionów ton – wyjaśnia to, dlaczego jezioro się nie rozszerza. Ale w przeciwieństwie do wody, która wyparowuje, sole i inne sole mineralne, a nawet pływające w wodzie minerały pozostają; dlatego jest ono tak słonym akwenem. Bardziej słone są jedynie jeziora Asal w Dżibuti (do 350‰), Patience w Kanadzie (do 428‰) i staw Don Juan na Antarktydzie (338-402‰).
W związku z tak dużym zasoleniem w Morzu Martwym prawie zupełnie nie ma życia organicznego, za to z wody pozyskuje się znaczne ilości soli kuchennej i potasowej (zasoby oceniane na 43 mld ton).
Wykorzystuje się również lecznicze działanie wód i osadów błotnych. W starożytności zachęcano do picia wody w przekonaniu, że ma właściwości lecznicze. Dzisiaj już się tego nie zaleca. Znane są natomiast inne właściwości tego rejonu. Ciśnienie atmosferyczne wynosi średnio 1063 hPa i jest najwyższe na świecie. Dodatkowo jest nasycone bromkami, mającymi działanie uspokajające. Poza tym bogate w minerały czarne błoto oraz gorące źródła siarkowe spotykane wzdłuż wybrzeża wykorzystuje się do leczenia chorób skóry i stawów. Przez lata ceniono też kosmetyczne i lecznicze właściwości balsamu pozyskiwanego z drzewa, które tu niegdyś rosło. Bardzo dobre rezultaty leczenia uzyskują tu przewlekle chorzy na astmę i alergie. Szczególnie dobre rezultaty osiąga się w zaleczeniu i łagodzeniu zmian łuszczycowych oraz w leczeniu szerokiego spektrum egzem skórnych. Leczenie dolegliwości skórnych oraz chorób układu oddechowego wspomaga ponadto panujący nad Morzem Martwym klimat: duże nasłonecznienie (prawie 330 słonecznych dni w roku), czyste, praktycznie pozbawione pyłków roślinnych i innych alergenów powietrze, oraz niskie położenie i gruba warstwa ozonowa, chroniące przed poparzeniami słonecznymi.
Ze względu na trudne warunki geologiczne w okolicy znajdują się jedynie nieliczne wybudowane uzdrowiska i kilka wydzielonych dostępnych publicznie plaż. Większość linii brzegowej jest niedostępna, a chodzenie na tzw. dzikie plaże jest ryzykowne i niebezpieczne w związku z występującymi licznymi uskokami, przysłoniętymi na powierzchni cienką warstwą piasku (znane są liczne wypadki zaginięć osób spacerujących w miejscach niedozwolonych).
Fauna i flora
Średniowieczni podróżnicy przynosili wiele wieści o wyjałowionym morzu, całkowicie pozbawionym ptaków, ryb i roślinności. Sądzono, że unoszące się nad nim opary są zabójcze. W ten sposób rozeszła się pogłoska o martwym, cuchnącym morzu. Z powodu wysokiego zasolenia żyją tam tylko niektóre formy bakterii, każda zaś ryba, która dostanie się tam z prądem rzeki, szybko ginie.
W samym morzu nie ma sprzyjających warunków do życia, ale inaczej jest na terenach przyległych. Chociaż spora ich część jest pustynna można znaleźć oazy z wodospadami i roślinami tropikalnymi. W regionie tym jest też sporo dzikich zwierząt. Występują tam 24 gatunki ssaków, między innymi wilk, kot pustynny i koziorożec nubijski. Źródła słodkiej wody pozwalają żyć wielu płazom, gadom i rybom. Morze Martwe leży na głównym szlaku migracji ptaków, naliczono ich przeszło 90 gatunków. Należą do nich m.in. bocian czarny i biały, sęp płowy oraz ścierwnik.
Morze Martwe – słone jezioro bezodpływowe położone w tektonicznym Rowie Jordanu, na pograniczu Izraela, Palestyny i Jordanii.
Geografia
Lustro wody znajduje się na najniżej położonym obszarze lądowym Ziemi, 437,6 m p.p.m. (stan na grudzień 2022) i ciągle się obniża. Kryptodepresja sięga 817 m p.p.m.
Jezioro to wykazuje bardzo duże zasolenie – średnio 26%. Na powierzchni zasolenie wynosi ok. 22%, a na głębokości 50 m – 36%.
Ponieważ jezioro jest tak nisko położone, woda z niego nie odpływa. W XX wieku ilość wody wpływającej do Morza Martwego zmniejszyła się z powodu wykorzystywania części wód Jordanu przez Izrael i Jordanię, a także zmian klimatycznych. Znaczne parowanie powoduje obniżanie się lustra wody i wytrącanie pokładów soli. W upalny dzień odparowuje siedem milionów ton – wyjaśnia to, dlaczego jezioro się nie rozszerza. Ale w przeciwieństwie do wody, która wyparowuje, sole i inne sole mineralne, a nawet pływające w wodzie minerały pozostają; dlatego jest ono tak słonym akwenem. Bardziej słone są jedynie jeziora Asal w Dżibuti (do 350‰), Patience w Kanadzie (do 428‰) i staw Don Juan na Antarktydzie (338-402‰).
W związku z tak dużym zasoleniem w Morzu Martwym prawie zupełnie nie ma życia organicznego, za to z wody pozyskuje się znaczne ilości soli kuchennej i potasowej (zasoby oceniane na 43 mld ton).
Wykorzystuje się również lecznicze działanie wód i osadów błotnych. W starożytności zachęcano do picia wody w przekonaniu, że ma właściwości lecznicze. Dzisiaj już się tego nie zaleca. Znane są natomiast inne właściwości tego rejonu. Ciśnienie atmosferyczne wynosi średnio 1063 hPa i jest najwyższe na świecie. Dodatkowo jest nasycone bromkami, mającymi działanie uspokajające. Poza tym bogate w minerały czarne błoto oraz gorące źródła siarkowe spotykane wzdłuż wybrzeża wykorzystuje się do leczenia chorób skóry i stawów. Przez lata ceniono też kosmetyczne i lecznicze właściwości balsamu pozyskiwanego z drzewa, które tu niegdyś rosło. Bardzo dobre rezultaty leczenia uzyskują tu przewlekle chorzy na astmę i alergie. Szczególnie dobre rezultaty osiąga się w zaleczeniu i łagodzeniu zmian łuszczycowych oraz w leczeniu szerokiego spektrum egzem skórnych. Leczenie dolegliwości skórnych oraz chorób układu oddechowego wspomaga ponadto panujący nad Morzem Martwym klimat: duże nasłonecznienie (prawie 330 słonecznych dni w roku), czyste, praktycznie pozbawione pyłków roślinnych i innych alergenów powietrze, oraz niskie położenie i gruba warstwa ozonowa, chroniące przed poparzeniami słonecznymi.
Ze względu na trudne warunki geologiczne w okolicy znajdują się jedynie nieliczne wybudowane uzdrowiska i kilka wydzielonych dostępnych publicznie plaż. Większość linii brzegowej jest niedostępna, a chodzenie na tzw. dzikie plaże jest ryzykowne i niebezpieczne w związku z występującymi licznymi uskokami, przysłoniętymi na powierzchni cienką warstwą piasku (znane są liczne wypadki zaginięć osób spacerujących w miejscach niedozwolonych).
Fauna i flora
Średniowieczni podróżnicy przynosili wiele wieści o wyjałowionym morzu, całkowicie pozbawionym ptaków, ryb i roślinności. Sądzono, że unoszące się nad nim opary są zabójcze. W ten sposób rozeszła się pogłoska o martwym, cuchnącym morzu. Z powodu wysokiego zasolenia żyją tam tylko niektóre formy bakterii, każda zaś ryba, która dostanie się tam z prądem rzeki, szybko ginie.
W samym morzu nie ma sprzyjających warunków do życia, ale inaczej jest na terenach przyległych. Chociaż spora ich część jest pustynna można znaleźć oazy z wodospadami i roślinami tropikalnymi. W regionie tym jest też sporo dzikich zwierząt. Występują tam 24 gatunki ssaków, między innymi wilk, kot pustynny i koziorożec nubijski. Źródła słodkiej wody pozwalają żyć wielu płazom, gadom i rybom. Morze Martwe leży na głównym szlaku migracji ptaków, naliczono ich przeszło 90 gatunków. Należą do nich m.in. bocian czarny i biały, sęp płowy oraz ścierwnik.
