Płetwonogie
37 gatunek
Płetwonogie (Pinnipedia) – zróżnicowany klad szeroko rozpowszechnionych ssaków morskich wyposażonych w płetwy, prowadzących częściowo wodny tryb życia. Obejmuje współczesne rodziny morsowatych (której jedynym dzisiejszym przedstawicielem jest mors), uchatkowatych (Otariinae i Arctocephalinae) oraz fokowatych (właściwych fok, pozbawionych małżowin usznych). Współcześnie istnieją 33 gatunki, na podstawie skamielin opisano też ponad 50 gatunków wymarłych. Takson monofiletyczny zaliczany do rzędu drapieżnych – najbliżsi żyjący współcześnie krewni płetwonogich to niedźwiedziowate i łasicokształtne.
Do grupy tej zaliczają się gatunki o zróżnicowanej wielkości: foki bajkalskie osiągają do 1 m długości i 45 kg masy ciała, podczas gdy słoń morski południowy, który jest także największym przedstawicielem rzędu drapieżnych (Carnivora), do 5 m i 3200 kg. Część gatunków wykazuje dymorfizm płciowy. Płetwonogie cechują się opływowym kształtem ciała i czterema kończynami przekształconymi w płetwy. Nie są tak sprawnymi pływakami jak delfiny, są jednak bardziej gibkie i zwrotne. Uchatkowate używają obydwu par kończyn do pływania, podczas gdy fokowate i morsowate – głównie kończyn tylnych. Uchatkowate i morsowate mogą wykorzystać kończyny tylne do lokomocji również na lądzie, w przeciwieństwie do fokowatych, które w związku z tym na lądzie są znacznie mniej mobilne. Uchatkowate mają widoczne małżowiny uszne, fokowate i morsowate są ich pozbawione. Zmysły płetwonogich są dobrze rozwinięte, wykazują przystosowania do środowiska wodnego i lądowego. Niektóre gatunki przystosowały się do nurkowania na znaczne głębokości. Posiadają grubą warstwę podskórnego tłuszczu, który zapewnia im izolację termiczną w zimnej wodzie. Ciało wszystkich gatunków tego taksonu oprócz morsa jest pokryte futrem.
Choć płetwonogie mają szeroki zasięg występowania, większość gatunków preferuje chłodniejsze wody obu półkul (północnej i południowej). Większą część swego życia spędzają w wodzie. Na brzeg wychodzą, by łączyć się w pary, rodzić potomstwo, linieć bądź uciekać przed drapieżnikami, jak rekiny czy orki. Żywią się głównie rybami lub bezkręgowcami morskimi, ale nieliczne, jak lampart morski, żywią się kręgowcami takimi, jak pingwiny czy inne płetwonogie. Morsy wyspecjalizowały się w spożywaniu mięczaków dna morskiego.
Samce zazwyczaj łączą się z więcej niż jedną samicą, aczkolwiek stopień tego zjawiska różni się w zależności od gatunku. Samce gatunków rozmnażających się na lądzie mają tendencję do parzenia się z większą liczbą samic niż te przystępujące do tego na lodzie. Stosują one różne strategie dla osiągnięcia sukcesu reprodukcyjnego: bronią swych samic, bronią obranego terytorium mającego za zadanie przyciągać samice, rytuały godowe wykonywane są często grupowo, w wybranych miejscach i mają charakter współzawodnictwa (lek). Szczenięta zazwyczaj rodzą się na wiosnę bądź latem, matki biorą na siebie prawie całą odpowiedzialność za ich rozwój. Matki pewnych gatunków poszczą i niańczą swe dzieci przez względnie krótki okres, podczas gdy inne przerywają na pewien czas opiekę nad potomkiem, by żerować w morzu. Morsy opiekują się dziećmi na morzu. W repertuarze wydawanych odgłosów oprócz prostych, np. szczekania, czy przypominających dźwięk gongu odgłosów morsów, występują także złożone pieśni (np. u weddelek arktycznych).
Mięso, tłuszcz, futro i kości płetwonogich były tradycyjnie używane przez rdzennych mieszkańców Arktyki. Płetwonogie przedstawiano w różnych kulturach świata. Często trzyma się je w niewoli, a czasami tresuje, by wykonywały różne sztuczki. Były obiektem zawziętych polowań dla przemysłowego wykorzystania pochodzących z nich produktów, zostały objęte ochroną przez prawo międzynarodowe. Uchatka japońska i mniszka antylska zostały wytępione w ubiegłym wieku. Mniszka śródziemnomorska i mniszka hawajska są krytycznie zagrożone wyginięciem zgodnie z klasyfikacją IUCN. Prócz polowań, płetwonogim zagrażają przypadkowe wpadanie w sieci rybackie, zatrucie mórz oraz presja ze strony turystów i lokalnej ludności.
Płetwonogie (Pinnipedia) – zróżnicowany klad szeroko rozpowszechnionych ssaków morskich wyposażonych w płetwy, prowadzących częściowo wodny tryb życia. Obejmuje współczesne rodziny morsowatych (której jedynym dzisiejszym przedstawicielem jest mors), uchatkowatych (Otariinae i Arctocephalinae) oraz fokowatych (właściwych fok, pozbawionych małżowin usznych). Współcześnie istnieją 33 gatunki, na podstawie skamielin opisano też ponad 50 gatunków wymarłych. Takson monofiletyczny zaliczany do rzędu drapieżnych – najbliżsi żyjący współcześnie krewni płetwonogich to niedźwiedziowate i łasicokształtne.
Do grupy tej zaliczają się gatunki o zróżnicowanej wielkości: foki bajkalskie osiągają do 1 m długości i 45 kg masy ciała, podczas gdy słoń morski południowy, który jest także największym przedstawicielem rzędu drapieżnych (Carnivora), do 5 m i 3200 kg. Część gatunków wykazuje dymorfizm płciowy. Płetwonogie cechują się opływowym kształtem ciała i czterema kończynami przekształconymi w płetwy. Nie są tak sprawnymi pływakami jak delfiny, są jednak bardziej gibkie i zwrotne. Uchatkowate używają obydwu par kończyn do pływania, podczas gdy fokowate i morsowate – głównie kończyn tylnych. Uchatkowate i morsowate mogą wykorzystać kończyny tylne do lokomocji również na lądzie, w przeciwieństwie do fokowatych, które w związku z tym na lądzie są znacznie mniej mobilne. Uchatkowate mają widoczne małżowiny uszne, fokowate i morsowate są ich pozbawione. Zmysły płetwonogich są dobrze rozwinięte, wykazują przystosowania do środowiska wodnego i lądowego. Niektóre gatunki przystosowały się do nurkowania na znaczne głębokości. Posiadają grubą warstwę podskórnego tłuszczu, który zapewnia im izolację termiczną w zimnej wodzie. Ciało wszystkich gatunków tego taksonu oprócz morsa jest pokryte futrem.
Choć płetwonogie mają szeroki zasięg występowania, większość gatunków preferuje chłodniejsze wody obu półkul (północnej i południowej). Większą część swego życia spędzają w wodzie. Na brzeg wychodzą, by łączyć się w pary, rodzić potomstwo, linieć bądź uciekać przed drapieżnikami, jak rekiny czy orki. Żywią się głównie rybami lub bezkręgowcami morskimi, ale nieliczne, jak lampart morski, żywią się kręgowcami takimi, jak pingwiny czy inne płetwonogie. Morsy wyspecjalizowały się w spożywaniu mięczaków dna morskiego.
Samce zazwyczaj łączą się z więcej niż jedną samicą, aczkolwiek stopień tego zjawiska różni się w zależności od gatunku. Samce gatunków rozmnażających się na lądzie mają tendencję do parzenia się z większą liczbą samic niż te przystępujące do tego na lodzie. Stosują one różne strategie dla osiągnięcia sukcesu reprodukcyjnego: bronią swych samic, bronią obranego terytorium mającego za zadanie przyciągać samice, rytuały godowe wykonywane są często grupowo, w wybranych miejscach i mają charakter współzawodnictwa (lek). Szczenięta zazwyczaj rodzą się na wiosnę bądź latem, matki biorą na siebie prawie całą odpowiedzialność za ich rozwój. Matki pewnych gatunków poszczą i niańczą swe dzieci przez względnie krótki okres, podczas gdy inne przerywają na pewien czas opiekę nad potomkiem, by żerować w morzu. Morsy opiekują się dziećmi na morzu. W repertuarze wydawanych odgłosów oprócz prostych, np. szczekania, czy przypominających dźwięk gongu odgłosów morsów, występują także złożone pieśni (np. u weddelek arktycznych).
Mięso, tłuszcz, futro i kości płetwonogich były tradycyjnie używane przez rdzennych mieszkańców Arktyki. Płetwonogie przedstawiano w różnych kulturach świata. Często trzyma się je w niewoli, a czasami tresuje, by wykonywały różne sztuczki. Były obiektem zawziętych polowań dla przemysłowego wykorzystania pochodzących z nich produktów, zostały objęte ochroną przez prawo międzynarodowe. Uchatka japońska i mniszka antylska zostały wytępione w ubiegłym wieku. Mniszka śródziemnomorska i mniszka hawajska są krytycznie zagrożone wyginięciem zgodnie z klasyfikacją IUCN. Prócz polowań, płetwonogim zagrażają przypadkowe wpadanie w sieci rybackie, zatrucie mórz oraz presja ze strony turystów i lokalnej ludności.
Płetwonogie (Pinnipedia) – zróżnicowany klad szeroko rozpowszechnionych ssaków morskich wyposażonych w płetwy, prowadzących częściowo wodny tryb życia. Obejmuje współczesne rodziny morsowatych (której jedynym dzisiejszym przedstawicielem jest mors), uchatkowatych (Otariinae i Arctocephalinae) oraz fokowatych (właściwych fok, pozbawionych małżowin usznych). Współcześnie istnieją 33 gatunki, na podstawie skamielin opisano też ponad 50 gatunków wymarłych. Takson monofiletyczny zaliczany do rzędu drapieżnych – najbliżsi żyjący współcześnie krewni płetwonogich to niedźwiedziowate i łasicokształtne.
Do grupy tej zaliczają się gatunki o zróżnicowanej wielkości: foki bajkalskie osiągają do 1 m długości i 45 kg masy ciała, podczas gdy słoń morski południowy, który jest także największym przedstawicielem rzędu drapieżnych (Carnivora), do 5 m i 3200 kg. Część gatunków wykazuje dymorfizm płciowy. Płetwonogie cechują się opływowym kształtem ciała i czterema kończynami przekształconymi w płetwy. Nie są tak sprawnymi pływakami jak delfiny, są jednak bardziej gibkie i zwrotne. Uchatkowate używają obydwu par kończyn do pływania, podczas gdy fokowate i morsowate – głównie kończyn tylnych. Uchatkowate i morsowate mogą wykorzystać kończyny tylne do lokomocji również na lądzie, w przeciwieństwie do fokowatych, które w związku z tym na lądzie są znacznie mniej mobilne. Uchatkowate mają widoczne małżowiny uszne, fokowate i morsowate są ich pozbawione. Zmysły płetwonogich są dobrze rozwinięte, wykazują przystosowania do środowiska wodnego i lądowego. Niektóre gatunki przystosowały się do nurkowania na znaczne głębokości. Posiadają grubą warstwę podskórnego tłuszczu, który zapewnia im izolację termiczną w zimnej wodzie. Ciało wszystkich gatunków tego taksonu oprócz morsa jest pokryte futrem.
Choć płetwonogie mają szeroki zasięg występowania, większość gatunków preferuje chłodniejsze wody obu półkul (północnej i południowej). Większą część swego życia spędzają w wodzie. Na brzeg wychodzą, by łączyć się w pary, rodzić potomstwo, linieć bądź uciekać przed drapieżnikami, jak rekiny czy orki. Żywią się głównie rybami lub bezkręgowcami morskimi, ale nieliczne, jak lampart morski, żywią się kręgowcami takimi, jak pingwiny czy inne płetwonogie. Morsy wyspecjalizowały się w spożywaniu mięczaków dna morskiego.
Samce zazwyczaj łączą się z więcej niż jedną samicą, aczkolwiek stopień tego zjawiska różni się w zależności od gatunku. Samce gatunków rozmnażających się na lądzie mają tendencję do parzenia się z większą liczbą samic niż te przystępujące do tego na lodzie. Stosują one różne strategie dla osiągnięcia sukcesu reprodukcyjnego: bronią swych samic, bronią obranego terytorium mającego za zadanie przyciągać samice, rytuały godowe wykonywane są często grupowo, w wybranych miejscach i mają charakter współzawodnictwa (lek). Szczenięta zazwyczaj rodzą się na wiosnę bądź latem, matki biorą na siebie prawie całą odpowiedzialność za ich rozwój. Matki pewnych gatunków poszczą i niańczą swe dzieci przez względnie krótki okres, podczas gdy inne przerywają na pewien czas opiekę nad potomkiem, by żerować w morzu. Morsy opiekują się dziećmi na morzu. W repertuarze wydawanych odgłosów oprócz prostych, np. szczekania, czy przypominających dźwięk gongu odgłosów morsów, występują także złożone pieśni (np. u weddelek arktycznych).
Mięso, tłuszcz, futro i kości płetwonogich były tradycyjnie używane przez rdzennych mieszkańców Arktyki. Płetwonogie przedstawiano w różnych kulturach świata. Często trzyma się je w niewoli, a czasami tresuje, by wykonywały różne sztuczki. Były obiektem zawziętych polowań dla przemysłowego wykorzystania pochodzących z nich produktów, zostały objęte ochroną przez prawo międzynarodowe. Uchatka japońska i mniszka antylska zostały wytępione w ubiegłym wieku. Mniszka śródziemnomorska i mniszka hawajska są krytycznie zagrożone wyginięciem zgodnie z klasyfikacją IUCN. Prócz polowań, płetwonogim zagrażają przypadkowe wpadanie w sieci rybackie, zatrucie mórz oraz presja ze strony turystów i lokalnej ludności.
Płetwonogie (Pinnipedia) – zróżnicowany klad szeroko rozpowszechnionych ssaków morskich wyposażonych w płetwy, prowadzących częściowo wodny tryb życia. Obejmuje współczesne rodziny morsowatych (której jedynym dzisiejszym przedstawicielem jest mors), uchatkowatych (Otariinae i Arctocephalinae) oraz fokowatych (właściwych fok, pozbawionych małżowin usznych). Współcześnie istnieją 33 gatunki, na podstawie skamielin opisano też ponad 50 gatunków wymarłych. Takson monofiletyczny zaliczany do rzędu drapieżnych – najbliżsi żyjący współcześnie krewni płetwonogich to niedźwiedziowate i łasicokształtne.
Do grupy tej zaliczają się gatunki o zróżnicowanej wielkości: foki bajkalskie osiągają do 1 m długości i 45 kg masy ciała, podczas gdy słoń morski południowy, który jest także największym przedstawicielem rzędu drapieżnych (Carnivora), do 5 m i 3200 kg. Część gatunków wykazuje dymorfizm płciowy. Płetwonogie cechują się opływowym kształtem ciała i czterema kończynami przekształconymi w płetwy. Nie są tak sprawnymi pływakami jak delfiny, są jednak bardziej gibkie i zwrotne. Uchatkowate używają obydwu par kończyn do pływania, podczas gdy fokowate i morsowate – głównie kończyn tylnych. Uchatkowate i morsowate mogą wykorzystać kończyny tylne do lokomocji również na lądzie, w przeciwieństwie do fokowatych, które w związku z tym na lądzie są znacznie mniej mobilne. Uchatkowate mają widoczne małżowiny uszne, fokowate i morsowate są ich pozbawione. Zmysły płetwonogich są dobrze rozwinięte, wykazują przystosowania do środowiska wodnego i lądowego. Niektóre gatunki przystosowały się do nurkowania na znaczne głębokości. Posiadają grubą warstwę podskórnego tłuszczu, który zapewnia im izolację termiczną w zimnej wodzie. Ciało wszystkich gatunków tego taksonu oprócz morsa jest pokryte futrem.
Choć płetwonogie mają szeroki zasięg występowania, większość gatunków preferuje chłodniejsze wody obu półkul (północnej i południowej). Większą część swego życia spędzają w wodzie. Na brzeg wychodzą, by łączyć się w pary, rodzić potomstwo, linieć bądź uciekać przed drapieżnikami, jak rekiny czy orki. Żywią się głównie rybami lub bezkręgowcami morskimi, ale nieliczne, jak lampart morski, żywią się kręgowcami takimi, jak pingwiny czy inne płetwonogie. Morsy wyspecjalizowały się w spożywaniu mięczaków dna morskiego.
Samce zazwyczaj łączą się z więcej niż jedną samicą, aczkolwiek stopień tego zjawiska różni się w zależności od gatunku. Samce gatunków rozmnażających się na lądzie mają tendencję do parzenia się z większą liczbą samic niż te przystępujące do tego na lodzie. Stosują one różne strategie dla osiągnięcia sukcesu reprodukcyjnego: bronią swych samic, bronią obranego terytorium mającego za zadanie przyciągać samice, rytuały godowe wykonywane są często grupowo, w wybranych miejscach i mają charakter współzawodnictwa (lek). Szczenięta zazwyczaj rodzą się na wiosnę bądź latem, matki biorą na siebie prawie całą odpowiedzialność za ich rozwój. Matki pewnych gatunków poszczą i niańczą swe dzieci przez względnie krótki okres, podczas gdy inne przerywają na pewien czas opiekę nad potomkiem, by żerować w morzu. Morsy opiekują się dziećmi na morzu. W repertuarze wydawanych odgłosów oprócz prostych, np. szczekania, czy przypominających dźwięk gongu odgłosów morsów, występują także złożone pieśni (np. u weddelek arktycznych).
Mięso, tłuszcz, futro i kości płetwonogich były tradycyjnie używane przez rdzennych mieszkańców Arktyki. Płetwonogie przedstawiano w różnych kulturach świata. Często trzyma się je w niewoli, a czasami tresuje, by wykonywały różne sztuczki. Były obiektem zawziętych polowań dla przemysłowego wykorzystania pochodzących z nich produktów, zostały objęte ochroną przez prawo międzynarodowe. Uchatka japońska i mniszka antylska zostały wytępione w ubiegłym wieku. Mniszka śródziemnomorska i mniszka hawajska są krytycznie zagrożone wyginięciem zgodnie z klasyfikacją IUCN. Prócz polowań, płetwonogim zagrażają przypadkowe wpadanie w sieci rybackie, zatrucie mórz oraz presja ze strony turystów i lokalnej ludności.
