Kapucynka czarno-biała, kapucynka właściwa (Cebus capucinus) – gatunek ssaka naczelnego z podrodziny kapucynek (Cebinae) w obrębie rodziny płaksowatych (Cebidae) występujący na terenie Ameryki Środkowej i Południowej.
Długość ciała (bez ogona) 33–45 cm, długość ogona 35–55 cm; masa ciała samic 1,5–3 kg, samców 3–4 kg. Twarz naga w kolorze cielistym pokryta jest gęstym włosiem. Sierść po bokach głowy oraz w okolicach szyi i ramion w kolorze białym, w pozostałej części futro w kolorze brunatnoczarnym do czarnego. Ogon słabochwytny, w końcowym odcinku najczęściej zwinięty.
Kapucynka czarno-biała występuje w zależności od:
Żyje w lasach przebywając w górnych partiach drzew wśród swoich towarzyszy liczących do 40 osobników. Na pokarm składają się: liście i pąki, owady, jaja ptaków jak i młode ptaki. Niekiedy pożywia się drobnymi ssakami. Ciąża trwa ok. 6 miesięcy, młode (najczęściej jedno) od razu przyczepia się matce do futra. Dożywa około 30 lat.
