De oenka (Hylobates agilis) behoort tot de superfamilie van de mensapen (Hominoidea) en de familie van de gibbons (Hylobatidae). Het dier leeft op Sumatra (Indonesië), Malakka (Maleisië) en het zuiden van Thailand. De oenka wordt bedreigd door habitatvernietiging en stroperij. Deze soort is nauw verwant aan Hylobates albibarbis die vroeger als de ondersoort op Borneo van de oenka werd beschouwd.
Da
DagdierenFr
FrugivoorEen frugivoor of fructivoor is een dier dat voornamelijk vruchten eet. Frugivoren komen veelvuldig voor in gematigde streken, maar aangezien de mee...
Pl
Plantenetende dierenEen herbivoor, fytofaag of planteneter is een organisme dat zich uitsluitend met plantaardig voedsel voedt. Dit in tegenstelling tot carnivoren, di...
Bo
BoombewonendeZo
ZoochoryTe
TerritoriaalEen territorium of revier is bij dieren een tegen soortgenoten verdedigd leefgebied, hetzij door een individu, hetzij door een sociale groep. Het i...
Le
LevendbarendViviparie of vivipariteit betekent letterlijk levendbarendheid: het verschijnsel dat de juvenielen van een levend wezen direct uit het moederorgani...
Al
Altrische dierenMo
Monogame dierenMonogamie is het aangaan van een relatie met één partner.Wanneer iemand meerdere malen achtereenvolgens één partner tegelijkertijd heeft, wordt...
So
Sociale dierenGe
Geen migrantA
begint metDe oenka is net als de andere soorten gibbons een tengere mensaap die 44 tot 63 cm lang is en 4 tot 8 kg weegt, waarbij het mannetje iets forser is dan het vrouwtje. De vachtkleur varieert tussen zwart en roodbruin. Net als andere gibbons hebben ze lichte wenkbrauwen. Het mannetje is ook op de wangen wit tot grijs behaard.
De oenka komt voor op Sumatra zuidoostelijk van het Tobameer en de rivier de Singkil, verder binnen een vrij smalle zone op Malakka in het grensgebied tussen Thailand en Maleisië (zie verspreidingskaart). De oenkapopulaties die er nog zijn bereiken hun hoogste dichtheid in tropisch laaglandbos waarin de plankwortelbomen domineren. Echter, de oenka wordt ook aangetroffen in moerasbossen en de hellingbossen tot op een hoogte van 1400 m boven de zeespiegel. In het Nationaal Park Bukit Barisan Selatan op Sumatra komen oenka's voor aan bosranden in de buurt van menselijke nederzettingen.
Oenka's zijn uitgesproken bosdieren die overdag actief zijn. Het zijn fruiteters met een voorkeur voor vruchten als vijgen, met een hoog suikergehalte, maar ook bladeren en insecten worden gegeten. Op Malakka is vastgesteld door hun territoriumgrootte gemiddeld 29 ha groot is.
Overal in zijn verspreidingsgebied, zelfs in de nationale parken, wordt de oenka bedreigd door illegale jacht en verder, vooral buiten de parken door de omzetting van tropisch bos in palmolie- of rubberplantages. Op Java werd geconstateerd dat de oenka vaak op (illegale) markten te koop werd aangeboden. Het tempo waarmee de populaties in aantal afnemen bedraagt waarschijnlijk 50% in 10 jaar (6,7% per jaar). Daarom staat de oenka als bedreigde soort op de Rode Lijst van de IUCN.
