De Japanse reuzensalamander (Andrias japonicus) is een salamander uit de familie reuzensalamanders (Cryptobranchidae).
De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door Coenraad Jacob Temminck in 1836. Oorspronkelijk werd de wetenschappelijke naam Triton japonicus gebruikt. De verouderde geslachtsnaam is Megalobatrachus. In het Japans staat de salamander bekend onder de naam Ōsanshōuo (katakana:オオサンショウウオ/kanji:大山椒魚).
Na
NachtelijkVl
Vleesetende dierenEen carnivoor of vleeseter is in de ecologie een willekeurig organisme dat uitsluitend dierlijk weefsel als voedsel gebruikt. Dit weefsel kan zowel...
Vi
VisetersPiscivoor betekent visetend, en is een term in de biologie die gebruikt wordt voor carnivore dieren die vrijwel uitsluitend leven van vissen. Het g...
Na
NatatoriaalTe
TerritoriaalEen territorium of revier is bij dieren een tegen soortgenoten verdedigd leefgebied, hetzij door een individu, hetzij door een sociale groep. Het i...
Oviparie is het verschijnsel dat dieren zich voortplanten door middel van het leggen van eieren. Anders dan bij vivipare (levendbarende) dieren ont...
Po
PolygyniePo
Polygame dierenPolygamie is een huwelijksvorm waarbij één persoon tegelijkertijd gehuwd is met twee of meer personen.
Ge
Geen migrantJ
begint metDe Japanse reuzensalamander wordt beschouwd als de grootste salamandersoort ter wereld als het gaat om de gemiddelde lengte; ongeveer een meter met uitschieters tot bijna anderhalve meter. Van de Chinese reuzensalamander (Andrias davidianus) is ooit een exemplaar van 180 centimeter beschreven, maar gemiddeld wordt deze soort veel kleiner.
De Japanse reuzensalamander heeft een vrij rond, iets afgeplat lichaam met een erg platte, wrattige kop. De poten zijn kort en dik, en hebben grote vingers, waarvan de uiteinden zeer tastgevoelig zijn. De kleur is grijsbruin tot bijna zwart met lichtere of juist donkere grillige vlekken over het hele lichaam; de buik is lichter tot lichtgrijs. De staart is sterk zijdelings afgeplat en beslaat ongeveer een derde van het lichaam. Boven op het midden van de staart is een lage vinachtige verbreding te zien en langs de flank loopt een dunne vlezige huidplooi van achter het oog tot de achterpoten, hierin zitten zuurstofopnemende cellen vergelijkbaar met kieuwen van een vis.
De Japanse reuzensalamander is een rustig en sloom dier dat in ondiepe, liefst snelstromende en koele bergbeken en riviertjes leeft op enkele Japanse eilanden. De salamander leidt een verborgen bestaan in de modder of tussen de rotsige stenen op de bodem, en komt alleen het water uit als de bron opdroogt, maar is op oudere leeftijd vaak te zwaar om zich nog op het land voort te bewegen. Ook is deze soort veel sterker aan water gebonden dan andere salamanders, omdat het dier neoteen is; de larve verliest de typische juveniele kenmerken niet, maar kan zich wel voortplanten. De salamander moet echter regelmatig aan de oppervlakte ademhalen.
De soort wordt bedreigd door activiteiten van de mens en is beschermd door CITES, maar aangezien dit dier als traditioneel medicijn en als delicatesse wordt gezien wordt er nog steeds op de salamander gejaagd en ook ontbossing en vervuiling doen de soort geen goed.
De Japanse reuzensalamander eet kleine kreeftachtigen, visjes, grotere insecten en de larven, wormen en amfibieën; eigenlijk alles wat hij op kan slokken.
Mannetjes zijn in de paartijd zeer fel tegen soortgenoten; het is zelfs zo dat de meeste aangetroffen exemplaren dode of verwonde mannetjes betreft.
De reuzensalamander blijft zijn hele leven doorgroeien en kan erg oud worden, het is echter niet precies bekend hoe oud. Een gevangen exemplaar dat rond 1830 naar Nederland werd gebracht leefde eerst tien jaar in het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie en later in de Amsterdamse dierentuin Artis. Hier overleed het dier in 1881 op een leeftijd van minstens 51 jaar.
