Biedronka azjatycka
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Harmonia axyridis
Długość
1
0
cminch
cm inch 

Biedronka azjatycka (Harmonia axyridis) – pochodzący z Azji gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych (Coccinellidae). Przez około 20 lat rozprzestrzenił się w obydwu Amerykach i Europie. W Polsce jest gatunkiem inwazyjnym, stwierdzonym po raz pierwszy w 2006 w Poznaniu. W mediach nazywana jest też arlekinem, harlekinem (od angielskiej nazwy Harlequin ladybug).

Wygląd

Harmonia axyridis jest biedronką średniej wielkości, o bardzo zmiennym ubarwieniu pokryw – od żółtego i pomarańczowego, przez czerwone aż do czarnego. Jej ciało jest owalne, wypukłe, o długości 5–8 mm, zbliżone wielkością do biedronki siedmiokropki (Coccinella septempunctata). Liczba kropek od 0 do 23.

Pokaż więcej

Jest spotykana w różnych środowiskach, głównie na krzewach i drzewach liściastych, także na terenach zurbanizowanych. Biedronka azjatycka skutecznie ogranicza populacje mszyc, które są jej podstawowym pokarmem. W okresie około 10-dniowego rozwoju larwa zjada od 90 do 370 mszyc. Owad dorosły zjada od 15 do 65 mszyc dziennie. W okresie niedoboru mszyc dietę uzupełnia innymi stawonogami, ich jajami i larwami, w tym także innych biedronek. Zjada też pyłek kwiatowy i nektar, nadgryza dojrzałe owoce. W winogronach przegryza skórkę i wchodzi do owocu. Jesienią podejmuje długodystansowe loty w poszukiwaniu miejsc do przezimowania. Podobnie jak kilka innych gatunków biedronek występujących w Polsce H. axyridis zimuje w zacisznych, ciemnych miejscach w budynkach. Jej skupiska składają się nawet z tysięcy osobników.

W sprzyjających warunkach wytwarza do 5 pokoleń w ciągu roku. Żyje przeciętnie od 30 do 90 dni, maksymalnie do 3 lat.

Pokaż mniej

Dystrybucja

Geografia

Za naturalny zasięg występowania tej biedronki uważana jest wschodnia i środkowa Azja od Ałtaju po wybrzeża Oceanu Spokojnego i od południowej Syberii do południowych Chin. Od 1916 była wielokrotnie wprowadzona do walki z mszycami (Aphidoidea) na terenie Stanów Zjednoczonych, początkowo w Kalifornii, w 1988 w Luizjanie i w 1982 w Europie Zachodniej, gdzie była sprzedawana przez prywatne firmy. Na nowych terenach wymknęła się spod kontroli. Okazała się gatunkiem bardzo ekspansywnym i szybko się rozprzestrzeniła. Stwierdzono jej pojawienie się w Ameryce Południowej i wielu krajach Europy Zachodniej, a ostatnio na południu Afryki.

Pokaż więcej

Do Europy została sprowadzona po raz pierwszy w 1964 (Ukraina), a następnie w 1968 (Białoruś). W 1982 introdukowano ją we Francji. Jej występowanie w Europie w warunkach naturalnych po raz pierwszy odnotowano w 1991 roku we Francji. Kolejnym krajem była Grecja (1998) oraz Belgia i Niemcy (1999). W Holandii została zaobserwowana w 2002, a w 2004 stwierdzono jej obecność w hrabstwie Essex w Wielkiej Brytanii oraz we Francji. Do krajów, w których odnotowano jej występowanie, należą: Kanada, USA, Argentyna, Brazylia, Belgia, Francja, Grecja, Holandia, Niemcy i Wielka Brytania, od 2006 także Włochy, Austria, Czechy, Polska i Dania, a od 2007 Norwegia i Szwecja.

W Polsce udokumentowano pojawienie się Harmonia axyridis we wrześniu 2006 w Poznaniu-Ogrodach i w październiku tego samego roku w Mokrzu koło Wronek, a później w Zielonej Górze, we Wrocławiu i na Mazowszu. Prawdopodobnie rozprzestrzeniła się w zachodniej części Polski. Wschodnią granicą zasięgu w 2007 był Dziekanów Leśny pod Warszawą. W 2008 zaobserwowano jej masowe wystąpienia w Gdańsku. Pojawiła się również na południowym wschodzie Polski – we wrześniu 2009 r. zaobserwowano ją w Lublinie a w 2010 roku odnotowano obecność w Olsztynie. Pod koniec 2011 pojawiła się w masowych ilościach na Górnym Śląsku. W 2020 odnotowano jej występowanie w całej Polsce.

Pokaż mniej

Strefy klimatyczne

Nawyki i styl życia

Nawyki godowe

ZACHOWANIE GODOWE

Populacja

Liczba ludności

Do tej pory zbadano liczne metody zwalczania na obszarach, na których biedronki te zostały wprowadzone i stanowią zagrożenie dla rodzimych gatunków oraz bioróżnorodności. Metody zwalczania obejmują przede wszystkim środki owadobójcze, pułapki, usuwanie skupisk chrząszczy oraz mechaniczne zapobieganie przedostawaniu się do budynków. Opracowywane metody obejmują badanie naturalnych pasożytów i patogenów, w tym wykorzystanie pasożytniczych roztoczy przenoszonych drogą płciową i chorób grzybicznych.

Pokaż więcej

Najlepsze metody radzenia sobie z Harmonia axyridis w prywatnych domach obejmują w pierwszej kolejności działania prewencyjne i uszczelnianie otworów, do których chrząszcze mogą wejść. Odkurzanie osobników, które przedostaną się do środka, jest uznane za skuteczną metodę usuwania ich z domu, chociaż zaleca się wykonywać to ostrożnie, aby nie wywołać odruchowego wydzielenia żółtej hemolimfy.

Pokaż mniej

Bibliografia

1. Biedronka azjatycka artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/Biedronka_azjatycka

Więcej fascynujących zwierząt do poznania