Chińska Republika Ludowa
3908 gatunek
Chińska Republika Ludowa, ChRL, potocznie Chiny – państwo w Azji Wschodniej, obejmujące historyczne Chiny oraz Tybet i inne ziemie w Azji Środkowej zamieszkane w sumie przez 56 grup etnicznych.
Klimat
Chiny leżą w zasięgu 3 stref klimatycznych: zwrotnikowej (południowe wybrzeża oraz wyspa Hajnan), podzwrotnikowej (zachodnia, środkowa i wschodnia część kraju) oraz umiarkowanej (północne i północno-wschodnie Chiny). Południowo-wschodnia i wschodnia część kraju ma klimat monsunowy z porą deszczową i suchą. W tej części Chin notuje się najwyższe opady wynoszące 700–1000 mm na wybrzeżu Morza Żółtego, 1500–2000 mm na krańcach południowo-wschodnich i 3000 mm na wyspie Hajnan. Średnia temperatura w styczniu jest tu zróżnicowana: –5 °C w Pekinie, +12 do +16 °C na wybrzeżu Morza Południowochińskiego, do +20 °C i powyżej na wyspach południowych. W lipcu temperatura na całym obszarze Chin wschodnich wynosi +25 do +30 °C. W północno-wschodniej części Chin średnia temperatura w styczniu wynosi –30 °C na północy do –10 °C na południu. W lipcu te temperatury wynoszą odpowiednio od +20 do +25 °C, a roczna suma opadów 250–1000 mm. Wewnętrzne i zachodnie obszary kraju mają klimat suchy i kontynentalny. Średnia temperatura w styczniu jest tu zróżnicowana i wynosi od –8 do –26 °C, a w lipcu waha się od +20 do +25 °C (w Kotlinie Kaszgarskiej powyżej +30 °C). Opady poniżej 250 mm. Wyżyna Tybetańska ma klimat chłodny i suchy ze względu na duże wzniesienie nad poziomem morza ze średnią temperaturą w lipcu poniżej +10 °C. Pora deszczowa na całym obszarze Chin występuje w lecie, z największymi opadami w lipcu i sierpniu. W lecie i jesienią do wybrzeży południowo-wschodnich docierają tajfuny z ulewnymi deszczami. Na suchych obszarach zachodu często występują burze pyłowe.
Wody
Większą część Chin odwadniają rzeki należące do zlewiska Oceanu Spokojnego (56,7%). Do zlewiska Oceanu Indyjskiego należy 6,9% powierzchni, a do zlewiska Oceanu Arktycznego należy 0,4%. Reszta (czyli 36% powierzchni) należy do obszarów bezodpływowych. Najgęstsza sieć rzeczna występuje na Nizinie Chińskiej, a najrzadsza na pustynnych terenach zachodniej części kraju. Główne rzeki to Jangcy, Huang He, Xi Jiang, Huai He i Amur (na granicy z Rosją). Na terenie Chin początek biorą i płyną w znacznych odcinkach wielkie rzeki południowej i wschodniej Azji: Indus, Brahmaputra, Mekong i Saluin. Chińskie odcinki tych rzek skupiają 1/3 potencjału hydroenergetycznego Chin. Są one jednak w znikomym stopniu wykorzystywane. Najdłuższą rzeką na obszarach bezodpływowych jest Tarym. Chińskie rzeki są intensywnie wykorzystywane do nawadniania zwłaszcza w środkowych i wschodnich Chinach. We wschodnich Chinach występują katastrofalne powodzie spowodowane dużymi wahaniami stanu wód w rzekach oraz zamuleniem koryt rzecznych. W przeszłości rzeki Niziny Chińskiej często zmieniały swoje koryta.
Zasoby energetyczne chińskich rzek szacuje się na około 680 GW, z czego 40% przypada na dorzecze Jangcy, a 20% Brahmaputry. We wschodnich Chinach biegnie najdłuższy kanał żeglowny na świecie – Wielki Kanał o długości 1782 km. Łączy on Pekin z portem w Hangzhou.
Na obszarze Chin występuje około 700 jezior o powierzchni powyżej 100 km². Najliczniej występują one na nizinie środkowej i w dolnym biegu Jangcy. Największe to Poyang Hu o powierzchni 2700–5100 km², Dongting Hu (około 4000 km²), Hongze Hu i Tai Hu. Są one wykorzystywane jako naturalne zbiorniki retencyjne. Na Wyżynie Tybetańskiej znajdują się jeziora głównie słone (m.in. Kuku-nor i Nam Co). W suchych regionach regionów autonomicznych Sinciang i Mongolia Wewnętrzna słone jeziora głównie o charakterze reliktowym (m.in. Lob-nor, Bosten Hu i Hulun Nur). W północno-wschodnich Chinach, przy granicy z Rosją, duże jezioro Chanka (po chińsku Xingkai Hu). Największe obszary bagienne w Chinach występują na płaskich, źle odwadnianych terenach północno-wschodnich (głównie w widłach rzek Ussuri i Sungari) oraz w południowej części Kotliny Cajdamskiej.
Chińska Republika Ludowa, ChRL, potocznie Chiny – państwo w Azji Wschodniej, obejmujące historyczne Chiny oraz Tybet i inne ziemie w Azji Środkowej zamieszkane w sumie przez 56 grup etnicznych.
Klimat
Chiny leżą w zasięgu 3 stref klimatycznych: zwrotnikowej (południowe wybrzeża oraz wyspa Hajnan), podzwrotnikowej (zachodnia, środkowa i wschodnia część kraju) oraz umiarkowanej (północne i północno-wschodnie Chiny). Południowo-wschodnia i wschodnia część kraju ma klimat monsunowy z porą deszczową i suchą. W tej części Chin notuje się najwyższe opady wynoszące 700–1000 mm na wybrzeżu Morza Żółtego, 1500–2000 mm na krańcach południowo-wschodnich i 3000 mm na wyspie Hajnan. Średnia temperatura w styczniu jest tu zróżnicowana: –5 °C w Pekinie, +12 do +16 °C na wybrzeżu Morza Południowochińskiego, do +20 °C i powyżej na wyspach południowych. W lipcu temperatura na całym obszarze Chin wschodnich wynosi +25 do +30 °C. W północno-wschodniej części Chin średnia temperatura w styczniu wynosi –30 °C na północy do –10 °C na południu. W lipcu te temperatury wynoszą odpowiednio od +20 do +25 °C, a roczna suma opadów 250–1000 mm. Wewnętrzne i zachodnie obszary kraju mają klimat suchy i kontynentalny. Średnia temperatura w styczniu jest tu zróżnicowana i wynosi od –8 do –26 °C, a w lipcu waha się od +20 do +25 °C (w Kotlinie Kaszgarskiej powyżej +30 °C). Opady poniżej 250 mm. Wyżyna Tybetańska ma klimat chłodny i suchy ze względu na duże wzniesienie nad poziomem morza ze średnią temperaturą w lipcu poniżej +10 °C. Pora deszczowa na całym obszarze Chin występuje w lecie, z największymi opadami w lipcu i sierpniu. W lecie i jesienią do wybrzeży południowo-wschodnich docierają tajfuny z ulewnymi deszczami. Na suchych obszarach zachodu często występują burze pyłowe.
Wody
Większą część Chin odwadniają rzeki należące do zlewiska Oceanu Spokojnego (56,7%). Do zlewiska Oceanu Indyjskiego należy 6,9% powierzchni, a do zlewiska Oceanu Arktycznego należy 0,4%. Reszta (czyli 36% powierzchni) należy do obszarów bezodpływowych. Najgęstsza sieć rzeczna występuje na Nizinie Chińskiej, a najrzadsza na pustynnych terenach zachodniej części kraju. Główne rzeki to Jangcy, Huang He, Xi Jiang, Huai He i Amur (na granicy z Rosją). Na terenie Chin początek biorą i płyną w znacznych odcinkach wielkie rzeki południowej i wschodniej Azji: Indus, Brahmaputra, Mekong i Saluin. Chińskie odcinki tych rzek skupiają 1/3 potencjału hydroenergetycznego Chin. Są one jednak w znikomym stopniu wykorzystywane. Najdłuższą rzeką na obszarach bezodpływowych jest Tarym. Chińskie rzeki są intensywnie wykorzystywane do nawadniania zwłaszcza w środkowych i wschodnich Chinach. We wschodnich Chinach występują katastrofalne powodzie spowodowane dużymi wahaniami stanu wód w rzekach oraz zamuleniem koryt rzecznych. W przeszłości rzeki Niziny Chińskiej często zmieniały swoje koryta.
Zasoby energetyczne chińskich rzek szacuje się na około 680 GW, z czego 40% przypada na dorzecze Jangcy, a 20% Brahmaputry. We wschodnich Chinach biegnie najdłuższy kanał żeglowny na świecie – Wielki Kanał o długości 1782 km. Łączy on Pekin z portem w Hangzhou.
Na obszarze Chin występuje około 700 jezior o powierzchni powyżej 100 km². Najliczniej występują one na nizinie środkowej i w dolnym biegu Jangcy. Największe to Poyang Hu o powierzchni 2700–5100 km², Dongting Hu (około 4000 km²), Hongze Hu i Tai Hu. Są one wykorzystywane jako naturalne zbiorniki retencyjne. Na Wyżynie Tybetańskiej znajdują się jeziora głównie słone (m.in. Kuku-nor i Nam Co). W suchych regionach regionów autonomicznych Sinciang i Mongolia Wewnętrzna słone jeziora głównie o charakterze reliktowym (m.in. Lob-nor, Bosten Hu i Hulun Nur). W północno-wschodnich Chinach, przy granicy z Rosją, duże jezioro Chanka (po chińsku Xingkai Hu). Największe obszary bagienne w Chinach występują na płaskich, źle odwadnianych terenach północno-wschodnich (głównie w widłach rzek Ussuri i Sungari) oraz w południowej części Kotliny Cajdamskiej.
