Górniczek zwyczajny
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Eremophila alpestris
Wielkość populacji
140 Mlnlnn
Długość życia
5-8 years
Waga
28-48
1-1.7
goz
g oz 
Długość
16-20
6.3-7.9
cminch
cm inch 
Rozpiętość skrzydeł
30-34
11.8-13.4
cminch
cm inch 

Górniczek zwyczajny, górniczek (Eremophila alpestris) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Zasiedla Eurazję i Amerykę Północną, niewielkie izolowane populacje także północno-zachodnią Afrykę (Maroko) i północno-zachodnią Amerykę Południową (Kolumbia). Północne populacje są wędrowne.

Wygląd

W lecie czarno-żółta maska. W szacie godowej maska jasnożółta, na czarnym czole widać dwa czubki; czarne wąsy oraz plama na gardle. Reszta głowy i grzbiet różowobrązowe w delikatne czarne kreski. Spód ciała biały z różowobrązowym nalotem na bokach piersi. Ogon różowobrązowy, czarny po bokach. Zimą rysunek na głowie prawie znika.

Pokaż więcej

Długość ciała wynosi 15–18 cm, a masa ciała 30–45 g.

Pokaż mniej

Dystrybucja

Geografia

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia ponad czterdzieści podgatunków E. alpestris:

Pokaż więcej

  • E. alpestris arcticola (Oberholser, 1902) – północna Alaska do Kolumbii Brytyjskiej (zachodnia Kanada).
  • E. alpestris hoyti (Bishop, 1896) – północna Kanada.
  • górniczek zwyczajny (E. alpestris alpestris) (Linnaeus, 1758) – wschodnia Kanada.
  • E. alpestris merrilli (Dwight, 1890) – zachodnie wybrzeża Kanady i USA.
  • E. alpestris strigata (Henshaw, 1884) – wybrzeża południowej Kolumbii Brytyjskiej do wybrzeży Oregonu (zachodnie USA).
  • E. alpestris alpina (Jewett, 1943) – góry zachodniego Waszyngtonu (północno-zachodnie USA).
  • E. alpestris lamprochroma (Oberholser, 1932) – góry w środkowej części zachodniego USA.
  • E. alpestris leucolaema Coues, 1874 – południowa Alberta (południowo-zachodnia Kanada) przez północno-środkowe i środkowe USA.
  • E. alpestris enthymia (Oberholser, 1902) – południowo-środkowa Kanada do Oklahomy i Teksasu (środkowe USA).
  • E. alpestris praticola (Henshaw, 1884) – południowo-wschodnia Kanada, północno-wschodnie i wschodnio-środkowe USA.
  • E. alpestris sierrae (Oberholser, 1920) – góry północno-wschodniej Kalifornii (zachodnie USA).
  • E. alpestris rubea (Henshaw, 1884) – środkowa Kalifornia.
  • E. alpestris utahensis (Behle, 1938) – góry zachodnio-środkowego USA.
  • E. alpestris insularis (Dwight, 1890) – środkowa część południowej Kalifornii.
  • E. alpestris actia (Oberholser, 1902) – nadbrzeżne góry południowej Kalifornii i północna Kalifornia Dolna (północno-zachodni Meksyk).
  • E. alpestris ammophila (Oberholser, 1902) – pustynie południowo-wschodniej Kalifornii i południowo-zachodnia Nevada (południowo-zachodnie USA).
  • E. alpestris leucansiptila (Oberholser, 1902) – pustynie południowej Nevady, zachodnia Arizona (południowo-zachodnie USA) i północno-zachodni Meksyk.
  • E. alpestris occidentalis (McCall, 1851) – północna Arizona do środkowego Nowego Meksyku (południowo-zachodnie USA).
  • E. alpestris adusta (Dwight, 1890) – południowa Arizona i południowy Nowy Meksyk, prawdopodobnie północno-środkowy Meksyk.
  • E. alpestris enertera (Oberholser, 1907) – środkowa Kalifornia Dolna.
  • E. alpestris giraudi (Henshaw, 1884) – nadbrzeża południowo-środkowego USA i północno-wschodniego Meksyku.
  • E. alpestris aphrasta (Oberholser, 1902) – Chihuahua i Durango (północno-zachodni Meksyk).
  • E. alpestris lactea A. R. Phillips, 1970 – Coahuila (północno-środkowy Meksyk).
  • E. alpestris diaphora (Oberholser, 1902) – południowa Coahuila do północno-wschodniego Puebla (północno-środkowy i wschodni Meksyk).
  • E. alpestris chrysolaema (Wagler, 1831) – od zachodnio-środkowego do wschodni-środkowego Meksyku.
  • E. alpestris oaxacae (Nelson, 1897) – południowy Meksyk.
  • E. alpestris peregrina (P. L. Sclater, 1855) – Kolumbia.
  • górniczek północny (E. alpestris flava) (J. F. Gmelin, 1789) – północna Europa i północna Azja.
  • górniczek stepowy (E. alpestris brandti) (Dresser, 1874) – południowo-wschodnia europejska część Rosji do zachodniej Mongolii i północnych Chin.
  • górniczek marokański (E. alpestris atlas) (Whitaker, 1898) – Maroko.
  • E. alpestris balcanica (Reichenow, 1895) – południowe Bałkany i Grecja.
  • E. alpestris kumerloevei Roselaar, 1995 – zachodnia i środkowa Anatolia.
  • górniczek jasnogłowy (E. alpestris penicillata) (Gould, 1838) – wschodnia Turcja i Kaukaz do Iranu.
  • E. alpestris bicornis (C. L. Brehm, 1842) – Liban do granicy między Syrią a Izraelem.
  • E. alpestris albigula (Bonaparte, 1850) – północno-wschodni Iran i Turkmenistan do północno-zachodniego Pakistanu.
  • E. alpestris argalea (Oberholser, 1902) – skrajnie zachodnie Chiny.
  • E. alpestris teleschowi (Przewalski, 1887) – zachodnie i zachodnio-środkowe Chiny.
  • E. alpestris przewalskii (Bianchi, 1904) – północny Qinghai (zachodnio-środkowe Chiny).
  • E. alpastris nigrifrons (Przewalski, 1876) – północno-wschodni Qinghai.
  • górniczek himalajski (E. alpestris longirostris) (F. Moore, 1856) – północno-wschodni Pakistan i zachodnie Himalaje.
  • E. alpestris elwesi (Blanford, 1872) – południowa i wschodnia Wyżyna Tybetańska.
  • E. alpestris khamensis (Bianchi, 1904) – południowo-zachodnie i południowo-środkowe Chiny.

Autorzy Handbook of the Birds of the World sugerują zmniejszenie liczby podgatunków do 28. Niektórzy autorzy proponują podział tego taksonu na kilka gatunków.

W Polsce górniczek zwyczajny regularnie pojawia się na przelotach oraz zimuje: na zachodzie średnio licznie, na wschodzie rzadko i bardzo nielicznie.

Pokaż mniej
Górniczek zwyczajny Mapa siedliska
Górniczek zwyczajny Mapa siedliska
Górniczek zwyczajny
Attribution-ShareAlike License

Nawyki i styl życia

Ptak ten zamieszkuje przede wszystkim tundrę i strefy alpejskie w górach. Występuje najdalej na północ ze wszystkich skowronków.

Pokaż więcej

W pierwszym lęgu 2–5 jaj, w lęgu powtórzonym 2 lub 3. Lęgi od maja do lipca.

Wysiadywanie trwa 11–12 dni. Pisklęta pozostają w gnieździe 10–12 dni, a zdolność lotu uzyskują, mając 16–18 dni.

W sezonie lęgowym żywi się bezkręgowcami (zwłaszcza owadami i ich larwami), zimą materiałem roślinnym (nasionami). Pisklęta są karmione niemal wyłącznie bezkręgowcami, w tym także pierścienicami.

Pokaż mniej
Zachowanie sezonowe
Zew ptaka

Dieta i odżywianie

Nawyki godowe

ZACHOWANIE GODOWE

Populacja

Liczba ludności

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje górniczka zwyczajnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight w 2017 roku szacowała liczebność światowej populacji na około 140 milionów dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy, choć według szacunków BirdLife International populacja europejska jest stabilna.

Pokaż więcej

W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Pokaż mniej

Bibliografia

1. Górniczek zwyczajny artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3rniczek_zwyczajny
2. Górniczek zwyczajny Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/22717434/137693170
3. Na stronie Xeno-canto - https://xeno-canto.org/698500

Więcej fascynujących zwierząt do poznania