Palcownik pręgowany (Dactylopsila trivirgata) – gatunek ssaka, torbacza z rodziny lotopałankowatych (Petauridae).
No
NocneNocny tryb życia – pojęcie określające zachowanie zwierząt, które śpią w ciągu dnia, zaś okresem ich największej aktywności jest noc. P...
Zw
Zwierzęta owadożerneEntomofag, owadożerca – zwierzę lub rzadziej roślina odżywiające się owadami – zarówno larwami, poczwarkami, jak i dorosłymi owadami. Entomo...
Mi
MięsożerneFoliofag - fitofag wyspecjalizowany w zjadaniu liści. Ponieważ liście zawierają dużo ciężkostrawnej celulozy, a także stanowią relatywnie ...
Na
NadrzewneZw
Zwierzęta oswojoneEn
Endemity wyspoweLą
LądoweŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
Ge
Generalnie samotnikiS
zacznij od...Palcownik pręgowany należy do torbaczy średnich rozmiarów. Głowa i ciało zwierzęcia mierzą od 24 do 28 cm. Długość ogona wynosi 32–39 cm. Samce osiągają masę 428–545 g, samice natomiast od 310 do 475 g.
Sierść zwierzęcia tworzy trzy charakterystyczne czarne pasy. Pośrodkowy zaczyna się na przedzie głowy, po czym biegnie grzbietem aż do ogona. Towarzyszą mu dwa pasy boczne, poczynające się na pysku i biegnące w okolicy oczu i uszu do zadu zwierzęcia.
Palcownik ma największy mózg w stosunku do wielkości ciała wśród torbaczy, co zawdzięcza zaokrąglonej mózgoczaszce.
Siekacze szczęki i żuchwy są dobrze zbudowane, długie. Język też jest wydłużony.
Czwarty palec dłoni jest dwa razy dłuższy od piątego. Palcownik długopalcy odróżnia się jeszcze dłuższym czwartym palcem dłoni. Puszysty ogon przekracza długość głowy i tułowia. Palcownik wielkoogonowy odróżnia się odeń bardziej włochatym ogonem, palcownik wyspowy natomiast krótszym.
Jedynym podgatunkiem australijskim jest D. t. picata, spotykana w północno-wschodnim Queenslandzie od Iron Range do Mount Speck. Podgatunek nominatywny zamieszkuje wyspy Waigeo, zachodnią Nową Gwineę, w tym Yapen, a także wyspy Aru. D. t. kataui zamieszkuje południową i środkową Nową Gwineę, dokładniej zasiedlając okolice rzeki Fly. D. t. melampus także zasiedla Papuę-Nową Gwineę, na wschodzie. Zasiedla niziny i pogórza. Żyje w lasach, zwłaszcza łęgowych i monsunowych, także niżej położonych lasach górskich. W Australii zamieszkuje też lasy deszczowe.
Palcownik pręgowany wiedzie nadrzewny tryb życia. Mniejsze samce zamieszkują areały o powierzchni 5,2 do 6,5 ha, podczas gdy większe osobniki mogą bytować na obszarze do 21,3 ha.
W diecie palcownika pręgowanego istotną rolę odgrywają larwy chrząszczy drążące w drewnie. Palcownik najpierw opukuje korę drzewa, potem uważnie nasłuchuje drążących pod nią larw. Silnymi siekaczami górnymi i dolnymi palcownik przegryza korę, by dostać się do żyjących w środku larw. Następnie wkłada w otwór swój wydłużony czwarty palec dłoni, dźgając nim i w ten sposób wydobywając larwę na zewnątrz. Pomaga sobie też długim językiem. Podobny sposób odżywiania się występuje u palczaka madagaskarskiego. Ponadto palcownik spożywa mrówkowate i termity, chrząszcze, ćmy i karaluchy, pluskwiaki, ale też pokarm roślinny, jak owoce i płyny roślinne, w tym nektar, a być może spożywa także pyłek.
Aktywność przypada na noc. Za dnia palcownik ukrywa się w swym gnieździe zbudowanym z liści w dziupli drzewa bądź niekiedy wśród epifitów. W lasach z pnączami obserwowano nieliczne legowiska na drzewach o średnicy przynajmniej 30 cm (pomiar na wysokości ludzkiej piersi). W dziuplach spotykano osobniki samotne bądź matki z dziećmi, ale także pary. Legowiska te często są zmieniane, prawdopodobnie redukuje to zagrożenie ze strony drapieżników takich jak pyton Morelia amethistina czy sowy.
Zwierzę żyje samotnie bądź do pewnego stopnia w parach. Wydaje z siebie dwusylabowe, gardłowe dźwięki, w anglojęzycznej transkrypcji zapisywane jako gar-gair. Głośniejszy dźwięk wydaje w razie złapania przez drapieżnika. Ponieważ dźwięk ten odbierają natychmiast inne osobniki, wydaje się być do nich kierowany.
Zebrano nieliczne informacje o rozrodzie palcownika pręgowanego. Rozród trwa prawdopodobnie przez cały rok, aczkolwiek szczyt występuje od marca do czerwca przynajmniej w populacji australijskiej. Występuje ciąża, po której samica wydaje na świat jedno bądź dwa młode. Istnieją pojedyncze doniesienia o napotkaniu samicy z młodym: w styczniu, w październiku (z bliźniętami) oraz we wrześniu (w tym wypadku nosiła młode na grzbiecie).
Jest to gatunek najmniejszej troski. Ma szeroki zasięg występowania, co może wskazywać na znaczną liczebność. Nic nie wskazuje też na spadek liczebności populacji. Jego zasięg obejmuje też kilka terenów chronionych, niemniej palcownik radzi sobie także na terenach zmodyfikowanych działalnością ludzką. Wśród zagrożeń na Nowej Gwinei wymienia się wylesianie związane z rozwojem rolnictwa, pada również obiektem polowań na mięso, choć to akurat nie wydaje się istotnym zagrożeniem. W Australii nie wymienia się istotnych zagrożeń dla zwierzęcia.
