Jaskólak (Elanoides forficatus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), jedyny przedstawiciel rodzaju Elanoides. Występuje w Ameryce Północnej i Południowej – od południowo-wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych i północnego Meksyku po północną Argentynę. Północnoamerykańskie populacje migrują na zimowiska do Ameryki Południowej.
Długość ciała 52–66 cm, rozpiętość skrzydeł 119–136 cm, masa ciała podgatunku forficatus 325–510 g, podgatunku yetapa 390–505 g. Od innych ptaków drapieżnych odróżnia go przede wszystkim bardzo głęboko wcięty, długi ogon. Samiec oraz samica mają jednakowo ubarwione ciała. Wierzch ciała oraz skrzydła są prawie czarne, natomiast głowa oraz spód są śnieżnobiałe.
Jaskólak występuje w zależności od podgatunku:
Występuje na różnorodnych siedliskach, w tym na otwartej przestrzeni, w lasach łęgowych, lasach sosnowych (w północnej części zasięgu), na bagnach, wilgotnych sawannach, a nawet w pofragmentowanych płatach lasów czy nad brzegami jezior.
Jaskólak odżywia się owadami, które chwyta w locie, płazami, jaszczurkami, małymi wężami, gryzoniami, jajami i pisklętami; sporadycznie zjada owoce.
Samica składa przeciętnie 2–3 jaja barwy białawej z brązowymi plamami, które następnie są wysiadywane przez oboje rodziców przez ok. 28 dni.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje jaskólaka za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji wykazuje trend wzrostowy.
