Amazonezeekoe, Zuid-amerikaanse lamantijn
De amazonelamantijn (Trichechus inunguis), ook wel amazonezeekoe of Zuid-Amerikaanse lamantijn genoemd, is een lamantijn (zeekoe) die in het stroomgebied van de Amazone voorkomt (waaronder ook de zijrivieren van de Amazone en de monding van de Amazone), in Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana en Peru. De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1883 voor het eerst geldig gepubliceerd door Johann Natterer.
Da
DagdierenNa
NachtelijkPl
Plantenetende dierenEen herbivoor, fytofaag of planteneter is een organisme dat zich uitsluitend met plantaardig voedsel voedt. Dit in tegenstelling tot carnivoren, di...
Gr
GraminivoorIn de zoölogie is een graminivoor een herbivoor dier dat zich voornamelijk voedt met gras. Het woord is afgeleid van het Latijnse graminis, wat 'g...
Fo
FolivoorEen folivoor is een dier dat zich vrijwel uitsluitend met bladeren voedt. Folivoren zijn specialisten binnen de groep herbivoren. Folivore dieren v...
Wa
WaterdierenEen aquatisch dier of waterdier is een in het water levend dier, dus direct afhankelijk van water. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld landdieren...
Pr
Precociale dierenCo
CongregatoirLe
LevendbarendViviparie of vivipariteit betekent letterlijk levendbarendheid: het verschijnsel dat de juvenielen van een levend wezen direct uit het moederorgani...
Gr
Grazende dierenGrazen is het eten van plantaardig voedsel door dieren. Grazen is een vorm van foerageren.Het bekendste voorbeeld van grazen is dat van zoogdieren ...
So
Sociale dierenMi
MigrerendA
begint metDe amazonelamantijn is de kleinste van de drie lamantijnensoorten. Individuen kunnen tot 3 m lang en 450 kg zwaar worden. De huid is glad en niet gerimpeld zoals bij de andere lamantijnensoorten. De amazonelamantijn lijkt veel op de Caribische lamantijn maar is iets kleiner en heeft karakteristieke witte en roze vlekken op de borst en buik. Anders dan de Caribische lamantijn heeft de amazonelamantijn geen nagels op de zwemvinnen, zoals de wetenschappelijke naam inunguis ("nagelloos") al aangeeft.
Het is een van de weinige zeezoogdieren die in zoetwater leven. Het is ook het enige zoogdier waarbij de kiezen constant vervangen worden. Nieuwe kiezen groeien aan achter in de kaak en vervangen de oude en versleten kiezen voor in de kaak. Bij de verwante olifant worden de kiezen ook vervangen, maar de olifant heeft maar een beperkt aantal vervangingskiezen.
De Nederlandse bioloog Marc van Roosmalen heeft een dwergvorm beschreven die in de Arauazinho, een zijrivier van de Amazone, voorkomt. Deze variëteit is 130 cm lang en komt voor in snelstromend water. Volgens van Roosmalen gaat het om een ondersoort, maar dit is nog niet algemeen geaccepteerd.
Het vlees van de amazonelamantijn is erg vet en smakelijk. Het was populair bij jezuïeten die in de 16e en 17e eeuw missieposten langs de Amazone stichtten. Omdat ze dachten dat de lamantijn een vis was, aten ze het vlees ook op vrijdag.
Tegenwoordig is de amazonelamantijn een bedreigde diersoort, voornamelijk door zware jacht en vernietiging van zijn habitat door houtkap. De soort wordt sinds 1982 door de IUCN aangemerkt als kwetsbaar. De soort is ook sinds 1975 opgenomen in Bijlage I (met uitsterven bedreigde soorten) van de Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES).
