Eiland

Borneo

431 soorten

Borneo is een eiland in Zuidoost-Azië.

Geografie

Het eiland Borneo is opgedeeld onder Indonesië en Maleisië. Tevens ligt de kleine onafhankelijke staat Brunei in zijn geheel op Borneo.

Het zuidelijke, grootste deel van het eiland behoort tot Indonesië en heet officieel Kalimantan. Het noorden van het eiland behoort tot Maleisië. Dit Oost-Maleisië bestaat uit Sabah, het noordelijke deel van het eiland, en Sarawak, dat in het noordwesten ligt. Sabah en Sarawak worden gezamenlijk ook wel Maleisisch Borneo genoemd. Brunei is een onafhankelijke, relatief kleine staat in het noorden van het eiland. De naam "Borneo" is overigens afkomstig van "Brunei".

De grootste stad van Borneo is Balikpapan in Oost-Kalimantan, met ruim 850.000 inwoners. Andere belangrijke steden zijn Samarinda (335.000), Banjarmasin (500.000) en Pontianak (570.000) op het Indonesische deel van het eiland en Kota Kinabalu (450.000) en Kuching (485.000) op Maleisisch Borneo.

Ten noordwesten van het eiland ligt de Zuid-Chinese Zee, ten noordoosten de Suluzee, ten oosten de Celebeszee, ten zuidoosten de Straat Makassar, ten zuiden de Javazee en ten slotte ten zuidwesten de Straat Karimata.

Klimaat

Het eiland heeft een tropisch klimaat. Van november tot maart heerst op Borneo de noordoostmoesson, van mei tot september de zuidoostmoesson. Het eiland kent daardoor zeer veel regenval, verspreid over het hele jaar.

Natuur

Ooit was heel Borneo bedekt met tropisch regenwoud, dat meer dan 130 miljoen jaar oud is. Borneo herbergt de oudste regenwouden ter wereld. Sinds de jaren 60 echter, is bos in een ongekend tempo gekapt. Vooral het laaglandregenwoud, dat de meeste soorten fauna en flora herbergt werd het meest gekapt, waardoor er nu alleen kleine stukken ongerept laaglandregenwoud overblijven, voornamelijk in de nationale parken van Borneo.

Sinds 1980 is 80% van het primaire woud in Borneo verdwenen. Het grootste gedeelte van Borneo is gedegradeerd door houtkap en/of platgebrand voor palmolieplantages. Bovendien maakt houtkap het bos extra gevoelig voor branden. Zo ging in 1997 en 1998, tijdens de El Niño 120.000 km² bos in vlammen op. Dit zorgde voor 40 % van de globale uitstoot van CO2 in dat jaar, en bovendien zorgde de rook en smog voor miljarden euro's aan schade in omringende landen.

Flora

De bossen van Borneo bevatten zeer veel soorten. Doordat er jaarlijks meer dan 2500 mm regen valt, is de diversiteit aan flora zeer groot. Eén hectare primair laaglandregenwoud in Borneo kan wel 300 soorten bomen bevatten, terwijl heel Engeland "slechts" 25 soorten bevat. Borneo kent 15.000 plantensoorten, en waarschijnlijk ook vele onontdekte plantensoorten. De laaglanden worden gedomineerd door de dipterocarp-bomen, een familie bomen bestaande uit honderden soorten. Deze bomen zijn ook gewild voor hun hardhout. De dipterocarp bomen zijn de grootste regenwoudbomen ter wereld. Sommigen van deze bomen kunnen 90 meter hoog worden.

Ook is Borneo het enige eiland waar de Nepenthes bicalcarata groeit, een lid van het Nepenthes geslacht. Deze plant werkt samen met een mierensoort, de Colobopsis schmitzi, die in symbiose leven.

Fauna

Onder andere de Borneodwergolifant, de Sumatraanse neushoorn, de Borneose nevelpanter, de Borneose orang-oetan en de neusaap hebben hier hun leefgebied in een van de rijkste natuurgebieden in de wereld.

Op 19 december 2006 maakte het Wereld Natuur Fonds bekend dat onderzoekers in 2006 meer dan 50 nieuwe dieren en planten op dit eiland hadden ontdekt: 30 vissoorten, twee soorten boomkikkers, zestien gemberplanten, drie boomsoorten en een plantensoort met grote bladeren.

laat minder zien

Borneo is een eiland in Zuidoost-Azië.

Geografie

Het eiland Borneo is opgedeeld onder Indonesië en Maleisië. Tevens ligt de kleine onafhankelijke staat Brunei in zijn geheel op Borneo.

Het zuidelijke, grootste deel van het eiland behoort tot Indonesië en heet officieel Kalimantan. Het noorden van het eiland behoort tot Maleisië. Dit Oost-Maleisië bestaat uit Sabah, het noordelijke deel van het eiland, en Sarawak, dat in het noordwesten ligt. Sabah en Sarawak worden gezamenlijk ook wel Maleisisch Borneo genoemd. Brunei is een onafhankelijke, relatief kleine staat in het noorden van het eiland. De naam "Borneo" is overigens afkomstig van "Brunei".

De grootste stad van Borneo is Balikpapan in Oost-Kalimantan, met ruim 850.000 inwoners. Andere belangrijke steden zijn Samarinda (335.000), Banjarmasin (500.000) en Pontianak (570.000) op het Indonesische deel van het eiland en Kota Kinabalu (450.000) en Kuching (485.000) op Maleisisch Borneo.

Ten noordwesten van het eiland ligt de Zuid-Chinese Zee, ten noordoosten de Suluzee, ten oosten de Celebeszee, ten zuidoosten de Straat Makassar, ten zuiden de Javazee en ten slotte ten zuidwesten de Straat Karimata.

Klimaat

Het eiland heeft een tropisch klimaat. Van november tot maart heerst op Borneo de noordoostmoesson, van mei tot september de zuidoostmoesson. Het eiland kent daardoor zeer veel regenval, verspreid over het hele jaar.

Natuur

Ooit was heel Borneo bedekt met tropisch regenwoud, dat meer dan 130 miljoen jaar oud is. Borneo herbergt de oudste regenwouden ter wereld. Sinds de jaren 60 echter, is bos in een ongekend tempo gekapt. Vooral het laaglandregenwoud, dat de meeste soorten fauna en flora herbergt werd het meest gekapt, waardoor er nu alleen kleine stukken ongerept laaglandregenwoud overblijven, voornamelijk in de nationale parken van Borneo.

Sinds 1980 is 80% van het primaire woud in Borneo verdwenen. Het grootste gedeelte van Borneo is gedegradeerd door houtkap en/of platgebrand voor palmolieplantages. Bovendien maakt houtkap het bos extra gevoelig voor branden. Zo ging in 1997 en 1998, tijdens de El Niño 120.000 km² bos in vlammen op. Dit zorgde voor 40 % van de globale uitstoot van CO2 in dat jaar, en bovendien zorgde de rook en smog voor miljarden euro's aan schade in omringende landen.

Flora

De bossen van Borneo bevatten zeer veel soorten. Doordat er jaarlijks meer dan 2500 mm regen valt, is de diversiteit aan flora zeer groot. Eén hectare primair laaglandregenwoud in Borneo kan wel 300 soorten bomen bevatten, terwijl heel Engeland "slechts" 25 soorten bevat. Borneo kent 15.000 plantensoorten, en waarschijnlijk ook vele onontdekte plantensoorten. De laaglanden worden gedomineerd door de dipterocarp-bomen, een familie bomen bestaande uit honderden soorten. Deze bomen zijn ook gewild voor hun hardhout. De dipterocarp bomen zijn de grootste regenwoudbomen ter wereld. Sommigen van deze bomen kunnen 90 meter hoog worden.

Ook is Borneo het enige eiland waar de Nepenthes bicalcarata groeit, een lid van het Nepenthes geslacht. Deze plant werkt samen met een mierensoort, de Colobopsis schmitzi, die in symbiose leven.

Fauna

Onder andere de Borneodwergolifant, de Sumatraanse neushoorn, de Borneose nevelpanter, de Borneose orang-oetan en de neusaap hebben hier hun leefgebied in een van de rijkste natuurgebieden in de wereld.

Op 19 december 2006 maakte het Wereld Natuur Fonds bekend dat onderzoekers in 2006 meer dan 50 nieuwe dieren en planten op dit eiland hadden ontdekt: 30 vissoorten, twee soorten boomkikkers, zestien gemberplanten, drie boomsoorten en een plantensoort met grote bladeren.

laat minder zien