Het Filipijns spookdier (Carlito syrichta) is een spookdier dat alleen voorkomt op de Filipijnen. De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 als Simia syrichta gepubliceerd door Carl Linnaeus.
Het spookdier komt voor in het centrale en zuidoostelijke deel van de archipel, en dan met name de eilanden Bohol, Samar, Leyte en Mindanao. In het Cebuano wordt deze soort mawmag genoemd.
Het Filipijns spookdier is een klein zoogdier van ongeveer 15 centimeter groot en daarmee ongeveer zo groot als een gemiddelde mensenhand. Het gemiddelde gewicht van mannetjes is 134 gram en van vrouwtjes 117 gram.
Zoals alle spookdiertjes, heeft het Filipijns spookdier een ronde kop die door een speciale aanpassing van de nek 180 graden gedraaid kan worden. Hierdoor kan het Filipijns spookdier, ondanks dat de ogen niet bewogen kunnen worden, toch goed om zich heen kijken. De grote membraanachtige oren zijn erg bewegelijk en lijken nooit stil te staan, zodat elk geluid opgevangen wordt. De unieke grote ogen van de soort staan niet in verhouding tot de kop en de romp en staan zelfs vermeld in het Guinness Book of Records als de grootste ogen van een zoogdier ter wereld. Het Filipijns spookdier is een nachtdier. De grote ogen zorgen voor perfect zicht in het donker van de nacht.
Het Filipijns spookdier heeft een dikke, zijdeachtige, grijze tot donkerbruine vacht. De dunne staart is ongeveer twee keer zo lang als het lichaam en is haarloos, met uitzondering van een plukje haar aan het einde. De staart wordt gebruikt voor het evenwicht. De handen en voeten hebben twee tenen speciaal voor de verzorging. De achterste ledematen zijn verlengd waardoor maximaal drie meter grote sprongen van boom tot boom kunnen worden gemaakt. Op de uiteinden van de vingers zitten ronde kussentjes, zodat het dier goed in bomen kan klimmen. Alle vingers hebben afgeplatte nagels, met uitzondering van de tweede en de derde vinger, die worden gebruikt voor de lichaamsverzorging.
De tandformule van het Filipijns spookdier is 2.1.3.31.1.3.3 met relatief kleine boven hoektanden.
Een studie heeft aangetoond dat het Filipijnse spookdier een voorkeur heeft voor dichtbegroeid secundair laaglandwoud met rustplekken op zo'n twee meter boven de grond. Het is ook wel te vinden in primair woud tot 700 meter boven de zeespiegel.
Het Filipijns spookdier is een schuw nachtdier, dat een grotendeels verborgen leven leidt. Overdag slaapt het in donkere holletjes dicht bij de grond en in de nabijheid van bomen en bosjes. 's Nachts wordt het actief en gaat op zoek naar eten. Maar ook dan is het moeilijk waar te nemen, doordat het door zijn uitstekende zicht en gehoor goed in staat is mensen te ontwijken.
Deze soort brengt een groot deel van zijn tijd door in de bomen. Daar klampt het dier zich normaal gesproken verticaal vast aan bomen. Indien nodig springt het van tak naar tak. Als gevolg van zijn verlengde achterpoten kan het relatief grote sprongen maken.
Het Filipijns spookdier is een carnivoor en eet met name insecten, maar ook wel spinnen, kleine kreeftachtigen, kleine gewervelden, kleine hagedissen en vogels. Het Filipijns spookdier gebruikt beide handen om de prooi naar de mond te brengen.
Zelf moet het vooral oppassen voor verwilderde katten die zijn ontsnapt uit naburige gemeenschappen, kleine carnivoren en sommige grote vogels. Als gevolg van het feit dat het Filipijns spookdier vooral 's nachts en in de toppen van de bomen actief is, valt de soort vaak ten prooi aan uilen.Voor menselijke jagers hoeft het Filipijns spookdiertje minder dan voorheen op te passen: de tijd dat enthousiast voor het vertier jacht werd gemaakt op de kleine, langzame diertjes is voorbij sinds de soort beschermd is en de boete op het doden van een diertje PHP 50.000 (830€) bedraagt.
Bij het Filipijns spookdier komt zowel monogamie als polygamie voor. De bronsttijd van het vrouwtje duurt zo'n 25 tot 28 dagen. Het Filipijns spookdier kan het hele jaar door paren, maar is afhankelijk van de aanwezigheid van insecten. Normaal gesproken raakt het vrouwtje twee keer per jaar zwanger; de draagtijd van de soort is zes maanden. Per keer krijgt het vrouwtje één jong, dat wordt geboren met veel haar en met wijdopen ogen. Het jong wordt door de moeder in de mond of op de buik rondgedragen. Een pasgeboren jong kan zich al vastklampen aan een tak. Na ongeveer een maand kan het al sprongen maken en na twee maanden verlaat het jong de moeder. In gevangenschap plant het Filipijns spookdier zich moeizaam voort.
