De zijdesifaka (Propithecus candidus) is een dagactieve lemuur uit het geslacht van de sifaka's (Propithecus). Dit is een van de drie geslachten uit de familie van de indriachtigen (Indriidae). De zijdesifaka onderscheidt zich van andere indriachtigen door zijn vrijwel geheel witte vacht.
Da
DagdierenFo
FolivoorEen folivoor is een dier dat zich vrijwel uitsluitend met bladeren voedt. Folivoren zijn specialisten binnen de groep herbivoren. Folivore dieren v...
Fr
FrugivoorEen frugivoor of fructivoor is een dier dat voornamelijk vruchten eet. Frugivoren komen veelvuldig voor in gematigde streken, maar aangezien de mee...
Gr
GranivoorPl
Plantenetende dierenEen herbivoor, fytofaag of planteneter is een organisme dat zich uitsluitend met plantaardig voedsel voedt. Dit in tegenstelling tot carnivoren, di...
Li
LignivoorBo
BoombewonendeAl
Altrische dierenZo
ZoochoryEi
Eiland endemischSp
Springende dierenSc
ScansoriaalTe
TerrestrischeViviparie of vivipariteit betekent letterlijk levendbarendheid: het verschijnsel dat de juvenielen van een levend wezen direct uit het moederorgani...
Een territorium of revier is bij dieren een tegen soortgenoten verdedigd leefgebied, hetzij door een individu, hetzij door een sociale groep. Het i...
Po
PolygynieMo
Monogame dierenMonogamie is het aangaan van een relatie met één partner.Wanneer iemand meerdere malen achtereenvolgens één partner tegelijkertijd heeft, wordt...
So
Sociale dierenGe
Geen migrantS
begint metDe zijdesifaka is een van de grootste sifaka's. Een volwassen exemplaar heeft een totale lichaamslengte van 93 tot 105 centimeter, inclusief de staart die 45 tot 51 centimeter lang wordt, en een gewicht tussen de 5 en 6,5 kilogram.
De lange zijdeachtige haren van de zijdesifaka zijn melkwit, soms met zilvergrijze plekken op de rug, kruin en ledematen. Deze witte vacht bezorgde het dier de bijnaam 'engel van het bos'. Rond de basis van de staart is de vacht af en toe geel gekleurd. Mannetjes zijn bovendien te herkennen aan een donkerrode vlek op de borst, veroorzaakt door de geurklier. Tijdens het paarseizoen spreidt deze vlek uit over de gehele borst, tot aan de buik. Het onbehaarde gezicht is donkergekleurd bij de juveniels. De iris van het oog is roodoranje van kleur. Naarmate het dier ouder wordt, verschijnen er roze vlekken in het gezicht, totdat deze uiteindelijk vrijwel volledig roze is.
Net als alle lemuren heeft de zijdesifaka een tandenkam die dient om de vacht te verzorgen of vruchtvlees van een pit te schrapen.
Zoals alle lemuren is de zijdesifaka endemisch in Madagaskar. Ze komen enkel in het noordoosten van de tropische oerbossen in Sava voor, een regio in het noorden van Madagaskar. Gebieden gelegen tussen de 700 en 1.875 meter boven zeeniveau hebben hun voorkeur. De exacte grenzen van hun habitat zijn niet bekend; in elk geval komen ze voor in het gebied tussen het Marojejymassief in het noorden en de rivier de Antainambalana in het zuiden. De zijdesifaka komt het meeste voor in Nationaal park Marojejy en het Anjanaharibe-Sudreservaat, hoewel zelfs daar slechts in kleine aantallen. Buiten deze parken zijn zijdesifaka's waargenomen in Antohaka Lava en Maherivaratra. De totale oppervlakte van het leefgebied wordt geschat op maximaal 2.250 vierkante kilometer, dit is aanzienlijk kleiner dan die van andere sifaka's.
De zijdesifaka leeft in matriarchale groepen van twee tot negen individuen, waarbij de verhouding tussen het aantal mannetjes en vrouwtjes sterk varieert. De omvang van de leefomgeving van een groep varieert tussen de 0,75 en 1,05 hectare.
Gemiddeld besteedt een zijdesifaka 44,4 procent van de dag aan rusten en 16,0 procent aan eten. Sociale bezigheden zoals spelen, elkaars vacht verzorgen en dergelijke beslaat 16,8 procent van de dag. De overgebleven 22,8 procent wordt besteed aan reizen en voedsel zoeken. Een groep kan tot 700 meter op een dag afleggen.
Zijdesifaka's in een groep onderhouden sterke sociale banden. Het vrouwtjes is niet opvallend dominant. Alleen bij het reizen en zoeken naar voedsel nemen de vrouwtjes duidelijk de leiding en hebben zij de eerste keus.
De zijdesifaka is een herbivoor en leeft voornamelijk van fruit, bladen en zaden (circa 75%), maar ook bloemen, boombast en modder. Een observatie van twee maanden heeft uitgewezen dat de zijdesifaka 76 verschillende plantensoorten eet. Hij begint de dag met het zoeken naar voedsel. Na het eten wordt er gerust, zodat het voedsel de tijd krijgt om te verteren.
Een vrouwtje is slechts op een dag in het jaar vruchtbaar, in de periode tussen november en januari. In juni of juli wordt één enkel jong geboren. Direct na de geboorte grijpt het jong zich vast aan de buik van de moeder. Na verloop van tijd wordt hij daar te zwaar voor en verhuist hij naar zijn moeders rug. De moeder is niet de enige die voor het jong zorgt; alle leden van de groep spelen met het jong en helpen de moeder het jong te dragen en te verzorgen. Gewoonlijk krijgt een vrouwtje elke twee jaar een jong.
Kaarten van Alfred Grandidier en zijn collega Henri Milne-Edwards uit de 19e eeuw tonen aan dat de habitat van de zijdesifaka tegenwoordig flink in omvang is afgenomen. Volgens een schatting van het IUCN leven er nog slechts 1000 zijdesifaka's in het wild, waarvan 250 volwassen exemplaren. IUCN heeft de soort daarom opgenomen op de Rode Lijst van de IUCN als een van de 25 meest bedreigde primaten. De voornaamste oorzaken van de achteruitgang zijn bosbranden en illegale houtkap. Bovendien wordt op de zijdesifaka gejaagd door fossa's en de inheemse bevolking.
Door uitbreiding van het Anjanaharibe-Sudreservaat en educatieprojecten voor de lokale bevolking probeert de regering in samenwerking met buitenlandse instanties als het Duke Lemur Center verdere achteruitgang tegen te gaan.
