Astryld czarnorzytny (Estrilda troglodytes) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), zamieszkujący środkową i zachodnią Afrykę. Introdukowany na Karaibach, Hawajach, w Japonii i Hiszpanii. Gatunek monotypowy.
Długość ciała około 10 cm, masa ciała 6,9–8,2 g. U tego gatunku nie występuje dymorfizm płciowy. Posiada gruby, czerwony dziób oraz ciemnoszare ciemię i czoło. Przez pokrywy uszne, aż na kark biegnie ciemnoczerwony pasek. Podbródek gardło i boki głowy są białe. Pierś oraz brzuch mają kolor łososiowy. Podbrzusze, kuper i pokrywy podogonowe białe. Sterówki czarne, dosyć długie i zaostrzone. Nogi krótkie, różowe. Skrzydła o kolorze szarym. Młode podobne do osobników dorosłych, lecz nie mają czerwonego paska na głowie i posiadają czarny dziób.
Samica składa od 2 do 7 małych, białych jaj. Inkubacja trwa 14 dni i wysiadują je oboje rodzice. Porost piór u piskląt trwa od 17 do 21 dni.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje astrylda czarnorzytnego za gatunek najmniejszej troski (LC, least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny.
