Gekon tygrysi, Eublefar lamparci
Eublefar tygrysi, gekon tygrysi, eublefar lamparci (Eublepharis macularius) – gatunek jaszczurki z rodziny eublefarowatych.
Nazwa łacińska Eublepharis macularius oznacza „plamisty o prawdziwych powiekach”. Gekon lamparci cechuje się ruchomymi powiekami. Na palcach posiada pazurki zamiast czepnych przylg, dlatego też nie potrafi wspinać się po gładkich powierzchniach, ale za to może znakomicie kopać i wspinać się po kamieniach. Ciało gekona pokryte jest drobnymi łuskami, spośród których wystają nieco większe, wypukłe. Najczęściej spotykanym umaszczeniem jest brązowe i brunatne z drobnymi cętkami na szarożółtym bądź kremowym tle. U niektórych osobników wzdłuż kręgosłupa spotkać można pozbawiony plamek jasny pas. Ogon gekona jest wyraźnie segmentowany, stanowi około połowy długości ciała. W sytuacji stresującej zwierzę potrafi go odrzucić (tzw. autotomia). Odrzucony ogon po czasie odrasta, jednak nie posiada już charakterystycznych żebrowań. Młode różnią się od dorosłych ubarwieniem. Są one ubarwione w szerokie, poprzeczne, brązowe pręgi. Z czasem, pręgi przeobrażają się w drobne cętki. Ubarwienie podobne do dorosłych przybierają po osiągnięciu kilkunastu centymetrów długości ciała. Istnieje mnóstwo odmian barwnych gekona lamparciego.
Gekon lamparci osiąga przeważnie długość 22–28 cm. Maksymalny rozmiar ciała osiąga po około 2–3 latach życia. Dorosłe gekony ważą około 60–100 gramów.
Zamieszkują pustynne i półpustynne górskie tereny Azji Mniejszej i Środkowej (od Turcji poprzez Iran, Irak, Afganistan, Pakistan, Turkmenistan, aż po północno-zachodnie prowincje Indii).
Jaszczurki te są zwierzętami stadnymi, o silnie zaznaczonym terytorializmie. Żyją w stadach liczących od kilkunastu do kilkudziesięciu osobników. Samce bronią swojego terytorium (czasem nawet bardzo brutalnie) przed innymi samcami. „Lamparty” są zwierzętami nocnymi, o łagodnym usposobieniu. Dzień spędzają w kryjówkach, głównie w szczelinach skalnych. Żerują w nocy. Polujący gekon staje w bezruchu, rusza końcówką ogona, czekając, aż jego ofiara się poruszy – wtedy błyskawicznie atakuje.
Eublepharis macularius są zwierzętami mięsożernymi. Odżywiają się głównie owadami i drobnymi kręgowcami Podstawę ich diety stanowią świerszcze lub mącznik młynarek (Tenebrio molitor). Gekony te są doskonale przystosowane do długotrwałego niejedzenia pokarmu. Gromadzą one zapasy tłuszczu i wody w ogonie. Dobrze odżywiony osobnik potrafi bez uszczerbku na zdrowiu wytrzymać bez jedzenia nawet kilka miesięcy. W warunkach hodowlanych eublefara należy również suplementować wapniem oraz witaminami. Niedobory prowadzą do chorób układu kostnego.
Dojrzałość płciową osiągają w wieku około 10-11 miesięcy, przy długości ciała około 17–20 cm, waży wtedy około 40–45 gramów. Samice można dopuścić do samca dopiero po osiągnięciu przez nie wagi powyżej 50 g. Dymorfizm płciowy nie jest silnie zaznaczony. Samce nie różnią się zbytnio rozmiarem od samic. Są jedynie nieznacznie większe, posiadają nieco szersze głowy. U osobnika, który mierzy powyżej 10–12 cm płeć można określić na podstawie wyglądu okolicy narządów płciowych. U samców nasada ogona jest szersza i walcowata, od spodniej strony za kloaką znajdują się dwa półprącia, a na brzuchu, przed kloaką kilkanaście (14–18) porów preanalnych ułożonych w charakterystyczny sposób na kształt litery V. U samic w tylnej części kloaki po odchyleniu ogona widać ujścia jajowodów.
Płodność samic zależy od ich wieku, ich szczyt przypada w czwartym roku życia, a ostatnie jaja składają w wieku 11 lat. Po zapłodnieniu, jaja rozwijają się w organizmie samicy od 4 do 6 tygodni. Po tym czasie je składa – przeważnie 2 sztuki. Jaja są białe, posiadają owalny kształt. Młode po wylęgnięciu mierzą około 7–8 cm.
Oznaką zbliżającego się czasu znoszenia jaj jest zmniejszenie grubości ogona gekona. Istnieje możliwość złożenia niezapłodnionych jaj (przy braku kontaktu z samcem). Należy dokładnie obserwować gekona, gdyż może być on znacznie osłabiony.
Na skutek rozmnażania gekonów lamparcich przez hodowców, powstało wiele odmian, które nie występują w naturze. Odmiany powstały na skutek selekcjonowania osobników posiadających pożądane cechy. Obejmują one zarówno kolory, wzory i struktury na skórze gekona, niektóre również są związane z kolorem oczu. Do najpopularniejszych odmian należą:
