Kępaczek plamisty
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Poodytes punctatus

Kępaczek plamisty (Poodytes punctatus; maor.: mātātā) – gatunek małego ptaka z rodziny świerszczaków (Locustellidae). Występuje na Nowej Zelandii i okolicznych wyspach. Nie jest zagrożony wyginięciem. Dwa podgatunki klasyfikowane są przez IUCN osobno: kępaczek ciemnouchy (P. p. caudatus) jest narażony na wyginięcie, kępaczek białogardły (†P. p. rufescens) wymarł pod koniec XIX wieku.

Wygląd

Długość ciała wynosi 18 cm, masa ciała 23–25,3 g u ptaków podgatunku nominatywnego, średnio 18 g u reprezentantów P. p. vealeae i 26,8 g u reprezentantów P. p. wilsoni. Kępaczki plamiste to stosunkowo niewielkie ptaki, u których w upierzeniu przeważają brązowe pasy na wierzchu ciała i jasne na spodzie. Brązowe sterówki są stosunkowo luźne, co nadaje ogonowi postrzępiony wygląd. Czoło i ciemię mają barwę kasztanową. Dostrzec można białawą brew, występującą jednak – podobnie do ciemnej czapeczki – tylko u ptaków z głównych wysp. Dziób ostro zakończony, czarnoszary. Nogi czerwonoróżowe.

Dystrybucja

Geografia

Strefy biogeograficzne

Kompletna lista ptaków świata i IOC wyróżniają następujące podgatunki:

Pokaż więcej

  • P. p. vealeae (Kemp, 1912) – Wyspa Północna
  • P. p. punctatus (Quoy & Gaimard, 1832) – kępaczek plamisty – Wyspa Południowa
  • P. p. stewartianus (Oliver, 1930) – Wyspa Stewart
  • P. p. wilsoni (Stead, 1936) – Wyspa Codfish (przy północno-zachodniej części wyspy Stewart)
  • P. p. caudatus (Buller, 1894) – kępaczek ciemnouchy – Wyspy Snares
  • P. p. rufescens (Buller, 1869) – kępaczek białogardły – część Wysp Chatham ( Pitt i Mangere)

Pokaż mniej

Nawyki i styl życia

Środowiskiem życia kępaczków plamistych są różnorodne zakrzewione i trawiaste środowiska, w tym w zaroślach Freycinetia banksii (kiekie) na Open Bay Islands i w trawach oraz w niskich lasach Olearia i skupiskach Hebe elliptica na Muttonbird Islands oraz Wyspach Snares. Kępaczki plamiste słabo latają. Przeważnie przedzierają się przez gęstą roślinność, niekiedy przelatują krótki dystans ze zwisającym ogonem. Na południowych wyspach obserwowane były podczas żerowania wśród opadniętych liści, gdy przytrzymywały liście jedną nogą i przeglądały ich spód. Niekiedy odwiedzają nory ptaków morskich. Choć są trudne do zaobserwowania, często pozwalają obserwatorowi blisko podejść, zwłaszcza zwabione przez naśladowanie głosu. Pożywieniem tych ptaków są owady, pajęczaki i inne bezkręgowce, niekiedy nasiona i owoce, raz obserwowano posilanie się scynkiem.

Styl życia
Zachowanie sezonowe
Zew ptaka

Dieta i odżywianie

Nawyki godowe

Na głównych wyspach Nowej Zelandii okres lęgowy trwa zazwyczaj od sierpnia do marca. Gniazdo o kształcie kubeczka utworzone jest z delikatnych źdźbeł traw lub liści ciborowatych. Umieszczone zostaje w gęstej roślinności, zazwyczaj nie więcej niż metr nad podłożem lub wodą. Zniesienie liczy przeważnie 3–4 jaja na głównych wyspach i 2 jaja na mniejszych wyspach wokół Nowej Zelandii. Obydwa ptaki z pary biorą udział w wysiadywaniu i opiece nad młodymi.

Populacja

Liczba ludności

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) w 2016 sklasyfikowała kępaczka plamistego jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Tego samego roku IUCN sklasyfikowała również kępaczka ciemnouchego jako narażonego na wyginięcie (VU, Vulnerable) i kępaczka białogardłego jako wymarłego (EX, Extinct). Ostatnie stwierdzenie kępaczka białogardłego miało miejsce w 1892. Najpewniej za wymarcie odpowiada niszczenie środowiska przez wypalanie i nadmierny wypas zwierząt oraz drapieżnictwo ze strony kotów i szczurów. BirdLife International ocenia trend populacji kępaczka plamistego jako spadkowy (2018). Do 2018 ptaki te zanikły w kilku rejonach Nowej Zelandii, między innymi w regionach: Wairarapa, Wellington i Canterbury.

Bibliografia

1. Kępaczek plamisty artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C4%99paczek_plamisty
2. Kępaczek plamisty Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/103798407/118851189
3. Na stronie Xeno-canto - https://xeno-canto.org/543012

Więcej fascynujących zwierząt do poznania