Modrolotka czerwonoczelna
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Cyanoramphus novaezelandiae

Modrolotka czerwonoczelna (Cyanoramphus novaezelandiae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Jest gatunkiem endemicznym Nowej Zelandii. Nie jest zagrożona wyginięciem.

Wygląd

Długość ciała wynosi do 27 cm, z czego około 14 cm stanowi ogon. Masa ciała mieści się w przedziale 50–113 g, jednak samice ważą przeciętnie 70 g, a samce 80 g. Rozpiętość skrzydeł 32–38 cm. Nie występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu, samce są wyraźnie większe o masywniejszej głowie.

Pokaż więcej

Upierzenie w większości ciemnozielone, od spodu jaśniejsze. Czoło i pasek biegnący przez oko czerwone. Po bokach pleców tuż przy nasadzie ogona również dwie karminowe plamy. Lotki ciemnoszare z niebieskofioletową krawędzią. Tęczówki czerwone. Dziób srebrzystoszary z czarnym zakończeniem. Nogi i stopy szare. Młode posiadają ciemniejsze i bardziej matowe upierzenie.

Pokaż mniej

Wideo

Dystrybucja

Geografia

Zasięg występowania obejmuje mniejsze wyspy Nowej Zelandii. Na wyspach Północnej i Południowej już wymarła. IOC wyróżnia następujące podgatunki:

Pokaż więcej

  • C. n. cyanurus Salvadori, 1891 – wyspy Kermadec
  • C. n. novaezelandiae (Sparrman, 1787) – niegdyś cała Nowa Zelandia, obecnie przybrzeżne wyspy (jak Wyspy Trzech Króli, Kapiti ), Wyspy Auckland i Wyspa Stewart
  • C. n. chathamensis Oliver, 1930 – Wyspy Chatham

Na Lord Howe (podgatunek subflavescensmodrolotka pustelnicza) i Macquarie (podgatunek erythrotis) modrolotka czerwonoczelna wymarła na początku XIX wieku; kwestia systematyki tych dwóch taksonów jest sporna – IOC uznaje je za osobne gatunki.

Pokaż mniej

Nawyki i styl życia

Występuje w zróżnicowanych środowiskach, od klimatu zwrotnikowego po subantarktyczny, w tym w gęstych lasach deszczowych strefy umiarkowanej, lasach nadbrzeżnych, w zakrzewieniach, na obrzeżach lasów i terenach otwartych. Prócz tego może zamieszkiwać nadbrzeżne zakrzewienia oraz skaliste zbocza porośnięte odpornymi na sól morską roślinami zielnymi. Na Wyspach Chatham zasiedla tereny otwarte, w zimie przenosi się do lasu.

Pokaż więcej

Gatunek wszystkożerny. Żywi się głównie materią roślinną, prócz tego bezkręgowcami i morskimi mięczakami, niekiedy padliną (również ptasią). Pożywienia szuka w roślinności, jeśli występuje na terenie otwartym – na ziemi. Żeruje zarówno samotnie jak i w parach, grupach rodzinnych i stadach liczących do 30 osobników, przeważnie nad ranem i po południu. Grzebią w ziemi celem wydobycia z niej korzeni lub bezkręgowców. Skład pokarmu jest zmienny, zależy od pory roku. Badane ptaki (1731 obserwacji) wiosną jadły głównie kwiaty (ponad 40% obserwacji), wtedy też ważne w ich diecie stawały się bezkręgowce (około 25%), rzadko spożywane o innych porach roku. Latem spożywały głównie ziarno i kwiaty (np. metrosiderosa wyniosłego). Jesienią podstawę ich diety stanowiły nasiona (około 70% obserwacji) – pozostałe rodzaje pokarmu odnotowano w przypadku mniej niż 20% obserwacji każdy. Zimą podstawę diety stanowiły kwiaty (zauważone podczas 65% obserwacji). Owoce i jagody stanowiły znaczącą część diety od marca do czerwca. Modrolotki czerwonoczelne odzywają się głosem do złudzenia przypominającym meczenie kozy (co znalazło odzwierciedlenie w nienaukowych polskich nazwach i nazwie niemieckiej), ale zazwyczaj milczą. Osobniki żyjące na archipelagach mogą przelatywać z wyspy na wyspę.

Pokaż mniej
Styl życia
Zachowanie sezonowe
Zew ptaka

Dieta i odżywianie

Nawyki godowe

W północnych częściach zasięgu modrolotki czerwonoczelne gniazdują cały rok, w obszarach wysuniętych bardziej na południe w październiku i grudniu. Zwykle para wyprowadza jeden lęg w sezonie. Gniazda mieszczą się w dziuplach, np. drzew z rodzajów Metrosideros, Vitex, Nothofagus, Olearia i Plagianthus, a na obszarach bez drzew w kępach traw lub nawet w norach króliczych. Na wyspach gniazda widziano również na półkach skalnych. Samiec w okresie lęgowym agresywny, wysiadująca samica również potrafi przegonić intruza.

Pokaż więcej

Zniesienie liczy 3–9 jaj; skorupka o kształcie szerokiego owalu, gładka, biała. Inkubacja trwa 18–21 dni, wysiaduje jedynie samica, samiec dostarcza jej pokarm. Młode opuszczają gniazdo po 5–6 tygodniach od wyklucia. Następnie przez blisko dwa tygodnie przebywają w jego okolicy, ucząc się samodzielnie żerować. W tym okresie łączą się w grupy rodzinne. Osiągają dojrzałość płciową w wieku około roku, w niewoli nawet wcześniej. W niewoli mogą dożyć 16 lat, zważywszy na wypadki skutkujące urazami mechanicznymi zwykle żyją około 12 lat.

Pokaż mniej

Populacja

Liczba ludności

Przez IUCN od 2017 gatunek klasyfikowany jest jako najmniejszej troski (LC, Least Concern; stan w 2020). Wcześniej od 1988 do 2004 posiadał status najmniejszej troski (LC, Least Concern), który następnie zmieniono na narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable), a w 2014 (po zmianach w taksonomii) na bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). W 1999 całkowitą populację szacowano na 14–25 tysięcy dorosłych osobników skupionych na 3500 km². Od 2014 IUCN i BirdLife International stosują szersze ujęcie systematyczne, podobnie jak autorzy Handbook of the Birds of the World, i wliczają do C. novaezelandiae modrolotkę kozią (cooki), żółtawą (saisseti) i złotawą (hochstetteri), w związku z czym zarówno podawane przez obie te organizacje liczebność, jak i zasięg występowania są obecnie większe – odpowiednio 16 500–35 300 dorosłych osobników i 5 540 000 km².

Pokaż więcej

W XIX wieku na terenie Nowej Zelandii nasiliła się kolonizacja przez Europejczyków oraz uprawa zboża. Ptaki były tępione, gdyż uznawano je za szkodniki pól uprawnych. Zagrożenie stanowi wycinka lub wypalanie lasów, pozbawiająca ptaki miejsc do życia i rozrodu. Występuje konkurencja międzygatunkowa o miejsca lęgowe z introdukowanymi gatunkami – majną brunatną (Acridotheres tristis), szpakiem zwyczajnym (Sturnus vulgaris), rozellą białolicą (Platycercus eximius) i królewską (P. elegans), pałanką kuzu (Trichosurus vulpecula) oraz pszczołą miodną (Apis mellifera). Na Little Barrier Island wystąpił w 2009 wybuch epidemii choroby dzioba i piór (PBFD). Wpływ choroby na tamtejszą populację modrolotek nie został zbadany.

Pokaż mniej

Bibliografia

1. Modrolotka czerwonoczelna artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/Modrolotka_czerwonoczelna
2. Modrolotka czerwonoczelna Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/22727981/132031270
3. Na stronie Xeno-canto - https://xeno-canto.org/428665

Więcej fascynujących zwierząt do poznania