Kaalkopibis
De heremietibis of kaalkopibis (Geronticus eremita) is een vogel uit de familie van de ibissen en lepelaars (Threskiornithidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 als Upupa eremita gepubliceerd door Carl Linnaeus. Hij baseerde zijn naam op eerdere beschrijvingen door Conrad Gesner en Ulisse Aldrovandi. De heremietibis komt nog slechts van nature voor in een westelijke populatie in Zuidwest-Marokko, en een zeer kleine oostelijke populatie in Irak en Turkije.
Da
DagdierenVl
Vleesetende dierenEen carnivoor of vleeseter is in de ecologie een willekeurig organisme dat uitsluitend dierlijk weefsel als voedsel gebruikt. Dit weefsel kan zowel...
In
InsectenetersEen insectivoor is een insectenetend dier of plant. Insectivoor is een term uit de ecologie. Insectivora is een verouderde term uit de systematiek ...
Vi
VisetersPiscivoor betekent visetend, en is een term in de biologie die gebruikt wordt voor carnivore dieren die vrijwel uitsluitend leven van vissen. Het g...
Te
TerrestrischeCo
CongregatoirOviparie is het verschijnsel dat dieren zich voortplanten door middel van het leggen van eieren. Anders dan bij vivipare (levendbarende) dieren ont...
Mo
Monogame dierenMonogamie is het aangaan van een relatie met één partner.Wanneer iemand meerdere malen achtereenvolgens één partner tegelijkertijd heeft, wordt...
Ko
KoloniaalEen kolonie is in de biologie een groep van organismen die tot dezelfde soort behoren en die bij elkaar wonen. Het dicht bij elkaar leven biedt ver...
So
Sociale dierenMi
MigrerendN
begint metDe heremietibis is 70 tot 80 cm lang en heeft een spanwijdte van 125 tot 135 cm en de drie gewogen vogels waren 1350 tot 1540 g zwaar. Hij is grotendeels zwart met een paarse gloed op de vleugels. De vleugels en staart zijn lang, de lange rode snavel is omlaaggebogen. Achter op zijn kop en nek heeft hij een kuif en kraag van lange veren. De naakte huid op de kop is roze met lange zwarte nekveren. Juveniele vogels hebben een donkere kop, een grijze snavel en grijze poten.
Tot in de zeventiende eeuw kwam deze ibis voor in Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Spanje. Met name door de jacht is de soort destijds uit Europa verdwenen. In 1940 waren er in Marokko nog 38 kolonies en in 1953 leefden er aan de Eufraat ook nog zo'n 1300 vogels, maar ook deze aantallen zijn drastisch teruggelopen.
De heremietibis broedt tegenwoordig alleen nog op enkele plekken in Marokko en het Midden-Oosten. In Syrië is deze ibis wellicht volledig uitgestorven.
In Marokko in het Nationaal Park Souss-Massa verblijft 95% van de werkelijk wilde populatie. Hier heeft de natuurbescherming het meeste succes geboekt met het behoud van de heremietibis. In 2013 nestelden daar 113 paar en verbleven er daarnaast 93 volwassen vogels. Er vlogen 148 jonge ibissen uit. In 2019 waren er twee broedkolonies, Souss-Massa National Park en Tamri, en de totale populatie bereikte 708 vogels nadat 147 broedparen in het afgelopen broedseizoen 170 kuikens hadden voortgebracht.
Het leefgebied van deze ibissen bestaat uit hoogvlaktes in gebieden met relatief weinig neerslag, ook wel extensief gebruik akkerland waarop suikerriet of kafferkoren wordt geteeld in de buurt van overhangende rotsen. De vogel nestelt op rotsrichels langs rivieren of wadi's, soms langs zeekusten; in het verleden nestelden zij ook wel op oude gebouwen zoals kastelen.
De heremietibis broedt op steile kliffen en rotsen. Het nest bestaat uit stro en gras en ligt in een spleet in de rotsen. In maart of april worden 2 tot 4 blauwachtige, bruin gespikkelde eieren gelegd. Beide ouders broeden in 27-28 dagen de eieren uit. Ook zorgen beide ouders voor de jongen, die nog 46-51 dagen in het nest blijven. Heremietibissen zijn geslachtsrijp op een leeftijd van 5 tot 6 jaar.
Het voedsel van de heremietibis bestaat uit insecten, wormen, amfibieën, reptielen en kleine zoogdieren.
Mede door de intensieve jacht is hij erg zeldzaam geworden. BirdLife International schatte in 2015 dat de hele wereldpopulatie bestaat uit 200 tot 250 volwassen vogels en nog steeds afneemt en daarom als ernstig bedreigd ("kritiek") op de Rode Lijst van de IUCN staat.
Er zijn in dierentuinen meerdere kweekprogramma's opgestart om deze soort te behouden. Het Europese stamboek (EEP) wordt beheerd door Alpenzoo Innsbruck.
