Trzmielec czarny (Bombus rupestris) – palearktyczny gatunek trzmielca, pasożytujący na populacji trzmiela kamiennika (Bombus lapidarius).
Królowa wyraźnie większa od trutni; długość ciała waha się od 20 do 25 mm, podczas gdy trutnie osiągają maksymalnie 16 mm. Ubarwienie czarne z pomarańczowo zabarwionym odwłokiem.
Jak u wszystkich trzmielców, również u tego gatunku nie występuje kasta robotnic.
