Trogon obrożny
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Trogon collaris

Trogon obrożny (Trogon collaris) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny trogonów (Trogonidae). Występuje w Ameryce Centralnej i północnej połowie Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wygląd

Długość ciała mieści się w przedziale 25–29 cm, z czego u podgatunku puella na ogon przypada 131,3–139,6 mm, a na dziób – 16,7–18,4 mm. Skrzydło u tego samego podgatunku mierzy 121–127 mm długości, skok 14–16,3 mm. Masa ciała u pewnego samca T. c. collaris z Surinamu wyniosła 52 g. U 29 samców z Panamy masa ciała wyniosła średnio 63,36 (± 0,66) g, a u 18 samic – 65,42 (± 0,96) g.

Pokaż więcej

Opis dotyczy podgatunku nominatywnego. Przód głowy i gardło czarniawe. U samca wierzch głowy, kark, grzbiet i kuper pokrywają opalizujące, zielone pióra. Sterówki z wierzchu są niebieskozielone, od spodu czarne, biało paskowane; widoczne szerokie, białe końcówki. Pokrywy skrzydłowe są drobno, czarno-biało prążkowane. Lotki są czarne, lotki I rzędu dodatkowo posiadają białe krawędzie chorągiewek zewnętrznych. Pierś zielona, połyskująca, oddzielona od brzucha wąską, białą linią. Brzuch i pokrywy podogonowe jaskrawe, czerwone.

Samica jest podobna do samca, jednak zieleń w upierzeniu zastępuje kolor oliwkowozielony. Do tego samice mają niepełną, białą obrączkę oczną, ciemne, rdzawe z wierzchu sterówki. Prążki na skrzydłach są czarno-oliwkowozielone, zamiast czarno-białych. Boki piersi są nieco brązowawe. Dostrzec można bardziej matową czerwień na brzuchu, niż tę u samca. Szare zewnętrzne sterówki zdobią białe kropki, blisko końca znajdują się czarne pasy, a same końcówki są białe.

Ptaki podgatunku T. c. extimus są, w przypadku dorosłych samców bardzo podobne do T. c. virginalis, ale mają ciemniejsze prążkowanie na skrzydłach, takie jak u T. c. collaris. Od podgatunku nominatywnego różnią się szerszymi białymi pasami (również zakończeniem) na ogonie.

Pokaż mniej

Dystrybucja

Geografia

IOC wyróżnia następujące podgatunki:

Pokaż więcej

  • T. c. puella Gould, 1845 – trogon zmienny – wschodnio-centralny i południowy Meksyk (płd.-wsch. stan San Luis Potosí i Guerrero) na południe poprzez Amerykę Centralną do centralnej Panamy (prowincja Panama)
  • T. c. underwoodi Bangs, 1908 – północno-zachodnia Kostaryka
  • T. c. aurantiiventris Gould, 1856 – trogon złotobrzuchy – środkowa Kostaryka i zachodnia Panama
  • T. c. extimus Griscom, 1929 – północno-wschodnia Panama (wschodnia prowincja Darién)
  • T. c. heothinus Wetmore, 1967 – wschodni kraniec pasma górskiego Serranía del Darién
  • T. c. virginalis Cabanis & Heine, 1863 – zachodnia Kolumbia, zachodni Ekwador i północno-zachodnie Peru
  • T. c. subtropicalis Zimmer, JT, 1948 – centralna Kolumbia według IOC, zachodnia Kolumbia w dolinach rzek Magdalena i Cauca według autorów HBW
  • T. c. exoptatus Cabanis & Heine, 1863 – północna Wenezuela ( Sierra de Perijá, Coastal Range i Andy), Trynidad i Tobago
  • T. c. collaris Vieillot, 1817 – trogon obrożny – wschodnia część Andów (poza północną Wenezuelą) na południe po północną Boliwię i zachodnio-centralną Brazylię ; IOC wskazuje również na występowanie w Gujanie i Gujanie Francuskiej
  • T. c. castaneus von Spix, 1824 – według IOC południowo-wschodnia Kolumbia i północno-zachodnia Brazylia po wschodnie Peru i północną Boliwię, wschodnia Brazylia ; według autorów HBW: okolice niższego biegu Amazonki i miejscami wschodnia Brazylia

Autorzy HBW przypisują ptaki z Trynidadu i Tobago do T. c. exoptatus, IOC zaś uznaje je za T. c. collaris.

Pokaż mniej
Trogon obrożny Mapa siedliska

Biom

Trogon obrożny Mapa siedliska
Trogon obrożny
Attribution-ShareAlike License

Nawyki i styl życia

W Ameryce Południowej trogony obrożne zasiedlają w większości wilgotne, nizinne lasy wiecznie zielone. Ptaki zamieszkują również wilgotne lasy górskie, lasy mieszane i lasy wiecznie zielone z domieszką sosen. Pożywieniem T. collaris są zarówno owoce, jak i bezkręgowce. Zjada gąsienice, prostoskrzydłe, pluskwiaki równoskrzydłe, straszyki, chrząszcze. Żywi się owocami roślin z rodzin: wrzosowate, mirtowate, marzanowate, wawrzynowate i symplokowate. Często żeruje na obrzeżach grup mieszanych gatunkowo, prawdopodobnie celem złowienia zwierząt wypłoszonych przez ptaki. Zwykle startuje z gałęzi i bez siadania łapie bezkręgowce przebywające na gałęziach. Zwykle trogony obrożne przebywają samotnie lub w parach, jednak mogą też tworzyć małe grupy, zarówno po, jak i przed sezonem lęgowym.

Styl życia
Zachowanie sezonowe
Zew ptaka

Dieta i odżywianie

Nawyki godowe

Gniazdo to płytkie, niewyściełane zagłębienie w butwiejącym drewnie lub termitierze; siedzący w nim ptak pozostaje w większości odkryty. Gniazdo może się także znajdować w bardziej zamkniętym zagłębieniu od 1,2 do 5 m nad ziemią, w butwiejącym pniu. Przeważnie zniesienie liczy 2 jaja. Okres składania jaj przypada na styczeń–kwiecień w Kostaryce, marzec–czerwiec w Meksyku, kwiecień–czerwiec w Wenezueli, kwiecień w Belize, marzec i maj na Trynidadzie, listopad i grudzień w Gujanie Francuskiej i prawdopodobnie styczeń–maj w Kolumbii. Średnie wymiary 12 jaj zebranych w Oaxaca w Meksyku to 29,92 mm na 22,97 mm. Do obowiązków zarówno samca, jak i samicy należy wysiadywanie jaj oraz opieka nad młodymi. Dostają one pokarm w postaci owadów, które często były długo trzymane w dziobie przez dorosłe ptaki (30–70 minut). Według Alexandra F. Skutcha młode wykluwają się różowe i całkiem nagie (również bez puchu). Zawiązki piór pojawiają się w piątym dniu życia, 9. obszar porośnięty piórami powiększa się, a 11. dnia młode są już całe porośnięte brązowymi piórami.

Populacja

Liczba ludności

Przez IUCN trogon obrożny klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). BirdLife International szacuje zasięg występowania na 16,5 mln km², jednak ze względu na duże przerwy w zasięgu, obszar zajmowany przez gatunek to około 6,8 mln km². W Amazonii lasy zasiedlane przez T. collaris są zagrożone wycinką.

Bibliografia

1. Trogon obrożny artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/Trogon_obro%C5%BCny
2. Trogon obrożny Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/61692251/95176245
3. Na stronie Xeno-canto - https://xeno-canto.org/685676

Więcej fascynujących zwierząt do poznania