Bekas syberyjski
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Gallinago stenura

Bekas syberyjski (Gallinago stenura) – gatunek średniej wielkości wędrownego ptaka z rodziny bekasowatych (Scolopacidae), podrodziny słonek (Scolopacinae). Tereny lęgowe położone są w północno-środkowej i wschodniej Rosji oraz w Azji Środkowej, od Uralu na zachodzie po Morze Ochockie na wschodzie, do szerokości około 70°N na północy i między 58°N i 60°N na południu. Zimowiska ciągną się na obszarze Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Gatunek nie jest zagrożony wyginięciem.

Wygląd

Długość ciała wynosi 25–27 cm, masa ciała – 84–182 g. W poniższej tabeli przedstawiono wymiary szczegółowe podane w milimetrach; dotyczą ptaków obojga płci.

Pokaż więcej

Bekasy syberyjskie są podobne do kszyków (Gallinago gallinago), jednak możliwe do odróżnienia w terenie dzięki pewnym cechom w upierzeniu. Bardzo podobne są do bekasów japońskich (G. hardwickii), których zasięg gniazdowania nie pokrywa się z tym bekasów syberyjskich, i bekasów leśnych (G. megala), które w części zasięgu gniazdowania współwystępują z syberyjskimi. Prawdopodobnie w terenie są one niemożliwe do odróżnienia. W literaturze opisywano sposoby na identyfikację tych bekasów, jednak przypisywano zbyt duże znaczenie cechom mało istotnym oraz podatnym na błędną ocenę przez subiektywne wrażenia obserwatora oraz warunki obserwacji.

Bekasy syberyjskie są średniej wielkości przedstawicielami rodzaju ze stosunkowo krótkimi dziobami. Grzbiet u obserwowanego na ziemi ptaka jest brązowy z mocno zaznaczonym plamkowaniem i prążkowaniem. Dolne barkówki mają białawe brzegi przy końcach. Kremowe linie na wierzchu ciała słabiej widoczne niż u kszyków. Lotki I i II rzędu brązowe. Lotki II-rzędowe i najbardziej wewnętrzne I-rzędowe mają bardzo wąskie szarawe krawędzie przy końcach. Pokrywy I rzędu z wąskimi, jasnymi końcami. Tylna krawędź biała, lecz wąska i rozmyta, nie wyraźna jak u kszyka. Małe i średnie pokrywy, brązowo prążkowane, tworzą widoczne na rozłożonym skrzydle jasne pole. Od spodu skrzydła ciemne. Boki ciała jednolicie poprzecznie prążkowane. Ogon stosunkowo krótki, złożony z 24–28 sterówek (przeważnie 26). Jest to istotna cecha pozwalająca odróżnić bekasy syberyjskie od leśnych, u których ogon składa się z 18 do 26 sterówek, przeważnie 20. Ponadto u bekasów syberyjskich przeważnie 8, a ogółem 6–9 zewnętrznych par sterówek ma niecałe 2 mm szerokości. U bekasów leśnych tak zmodyfikowana jest tylko jedna zewnętrzna para. Barwa dzioba u nasady szarozielona, na końcu ciemnobrązowa. Tęczówka ciemnobrązowa. Nogi szarozielone lub brązowozielone.

Pokaż mniej

Nawyki i styl życia

Bekasy syberyjskie w okresie lęgowym i poza nim występują w nieco suchszych środowiskach niż kszyki (Gallinago gallinago). W granicach ich areału lęgowego znajduje się niemal cała zalesiona część Syberii. Gniazdują na śródleśnych mokradłach, terasach zalewowych (między innymi porośniętych brzozami, modrzewiami i świerkami), wilgotnych łąkach i w tundrze krzewinkowej ze skupiskami brzozy karłowatej (Betula nana). Na terenach lęgowych ogółem odnotowywane były do 2500 m n.p.m., do linii drzew, w Kazachstanie – między 800 a 2000 m n.p.m. Informacje o gniazdowaniu na torfowiskach i trawiastych mokradłach mogą być błędne i dotyczyć kszyków. Poza sezonem lęgowym przebywają na różnych obszarach podmokłych – między innymi na podmokłych łąkach, polach ryżowych, bagnach. W Nepalu podczas przelotów i zimą były odnotowywane do 1370 m n.p.m.

Pokaż więcej

Bekasy syberyjskie są aktywne o zmierzchu i nocą, a jeśli nie są niepokojone również za dnia. Żywią się owadami i ich larwami, mięczakami, dżdżownicami, czasami zjadają również skorupiaki, nasiona i inny pokarm roślinny.

Pokaż mniej
Styl życia
Zachowanie sezonowe
Zew ptaka

Dieta i odżywianie

Nawyki godowe

Bekasy syberyjskie prawdopodobnie są monogamiczne. Wyprowadzają jeden lęg w roku. Okres składania jaj trwa od końca maja do połowy czerwca. W Kazachstanie bekasy syberyjskie przybywają na swoje tereny lęgowe od końca marca do maja. Na Jamale, w Tundrze Małoziemelskiej i Bolszeziemielskiej do miejsc gniazdowania docierają w czerwcu.

Pokaż więcej

Zagęszczenie gniazdujących ptaków jest bardzo zmienne; lokalnie sięga do 0,34 osobnika na hektar, zwłaszcza na przecinkach leśnych. Gniazdo ma formę płytkiego zagłębienia w ziemi wyściełanego roślinnością. Z reguły jest dobrze ukryte w gęstym podszycie. Zniesienie liczy cztery jaja, niekiedy trzy, które składane są w odstępach jednej doby. Inkubacja trwa około 20 dni. Podział obowiązków między obydwoje rodziców – zarówno podczas wysiadywania jaj, jak i opieki nad potomstwem – nie jest jasny. Młode stają się samodzielne w wieku około dwóch miesięcy.

Pokaż mniej

Populacja

Liczba ludności

IUCN uznaje bekasa syberyjskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). BirdLife International nie określa trendu liczebności populacji, który jest trudny do ustalenia ze względu na brak wystarczających danych o wpływie przekształcania środowiska na populację bekasów syberyjskich. Niektóre działania człowieka na terenach leśnych, w szczególności tworzenie przecinek, prowadzą do wzrostu liczebności i poszerzania zasięgu gniazdowania.

Bibliografia

1. Bekas syberyjski artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/Bekas_syberyjski
2. Bekas syberyjski Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/22693085/86630671
3. Na stronie Xeno-canto - https://xeno-canto.org/327204

Więcej fascynujących zwierząt do poznania