Mangatka płowa (Paracynictis selousi) – gatunek ssaka drapieżnego z rodziny mangustowatych (Herpestidae). Ssak ten występuje w Afryce, według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
Nocny tryb życia – pojęcie określające zachowanie zwierząt, które śpią w ciągu dnia, zaś okresem ich największej aktywności jest noc. P...
Lą
LądoweŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
Nora – podziemna kryjówka zwierzęca, jama mająca zaspokoić elementarną potrzebę schronienia, będącą biologicznie ukształtowanym warunkiem ...
S
zacznij od...Długość ciała 39–47 cm, długość ogona 28–43,5 cm, długość tylnej stopy 10,3–12,4 cm, długość ucha 3,9–5 cm; masa ciała 1,4–2,2 kg. Mała mangusta z blado-szarym futrem, czarnymi stopami i białym ogonem. Górne części futra są szarawe do jasnoszarego; futro na grzbiecie jest siwe, z białymi pierścieniami na włosach okrywowych. Futro na dolnych częściach ciała jest również szare do brązowo-szarego, ale bledsze niż na górnych częściach ciała. Podszerstek jest gruby; włosy są ciemne u podstawy i płowo do płowo-szarego na czubku. Miękkie włosy okrywowe są krótkie na głowie (15 mm) zaś długie na zadzie (40 mm); na ogonie są krótsze u podstawy (50 mm) i stają się dłuższe w kierunku końcówki (do 10 cm). Końcówka ogona jest biała; ogon stanowi 40% całkowitej długości ciała. Pysk jest spiczasty, z małym rhinarium. Uszy są duże i częściowo pokryte długimi włosami. Górne części kończyn są czarne lub ciemnobrązowe; każda stopa posiada cztery palce. Pazury na przednich łapach są lekko zakrzywione i mają około 8–10 mm długości; na tylnych łapach są proste. Podeszwy stóp są owłosione. Mangatka płowa posiada trzy pary sutek (chociaż informowano o okazie z dwoma parami sutek). Czaszka jest wydłużona; mózgoczaszka jest jajowata. Szerokość kości jarzmowej to połowa długości czaszki. Wzór zębowy: I C P M = 40. Górne kły są krótkie, zaokrąglone i lekko zakrzywione, pierwsze przedtrzonowce są małe i nie zawsze obecne.
Mangatka płowa występuje w Afryce zamieszkując w zależności od podgatunku:
Mangatka płowa zamieszkuje sawannowe łąki i treny lesiste; nie występuje w lasach, na pustyniach i pół-pustyniach. Obserwowana w zaroślach akacji (Acacia) i terenie lesistym (z piaszczystym podłożem), na otwartych siedliskach (na gruntach uprawnych lub w miejscach, z których usunięto krzaki i zarośla) oraz na obszarach zalewowych i trawiastych (z krótką trawą i skąpą pokrywą). Ssak ten jest niezależny od dostępności wody i jest znany z obszarów, na których średnie, roczne opady wynoszą od 400 do 1000 mm. Mangatka płowa jest najprawdopodobniej gatunkiem preferującym nocny tryb życia; dzień spędza odpoczywając w norach. Zwykle prowadzi samotny tryb życia, choć czasem obserwowano pary tych ssaków. Nory kopane są w piaszczystej ziemi; mogą mieć jedno lub dwa wejścia, które często znajdują się pod osłoną niskiego krzaku, choć czasami znajdują usytuowane są na otwartym terenie; w prowincji KwaZulu-Natal nora miała przejścia i komory na głębokości 1,5 m. Pod wpływem stresu mangatka płowa może schronić się do dowolnej, dostępnej nory; obserwowano, jak wchodzi do nory postrzałki kafryjskiej (Pedetes capensis) oraz mrównika (Orycteropus afer). W razie zagrożenia stają na tylnych nogach i trzymają głowę wysoko w górze.
Uważa się, że dieta mangatki płowej obejmuje owady, myszy, gady, płazy i jaja. Analiza zawartości żołądków 51 osobników mangatki z Botswany i Zimbabwe wykazała, że największy odsetek składu pokarmu stanowiły owady, w tym 43% prostoskrzydłe (Orthoptera) (głównie pasikoniki i świerszcze), 43% termity (Isoptera) (włącznie z Hodotermes mossambicus i Macrotermes falciger), 37% dorosłych chrząszczy (poświętniki (Scarabaeidae), biegacze (Carabidae), ryjkowce (Curculionidae), pływaki (Dytiscidae), sprężyki (Elateridae)), 27% larw chrząszczy, 10% motyli (bielinki (Pieridae), sówki (Noctuidae), gąsienice zawisaków (Sphingidae)) oraz sieciarek (Neuroptera) i mrówki (Formicidae); spośród innych bęzkręgowych ofiar mangatki płowej 22% stanowiły pajęczaki (solfugi (Solifugae), zwłaszcza Solpuga monteiroi), 18% skorpiony (Opisthophthalmus wahlbergi i Parabuthus granulatus), 8% pająki (Aranea) i 8% wije (Myriapoda), skolopendra zwyczajna (Scolopendra morsitans). Wśród zwierząt kręgowych skład diety przedstawiał się następująco: 16% stanowiły gryzonie (tłustoszka sawannowa (Steatomys pratensis) i nadrzewnik (Dendromus)), 14% gady (Pachydactylus capensis, Agama hispida, Panaspis wahlbergi, Nucras taeniolata, Trachylepis striata, Aspidelaps scutatus, Leptotyphlops scutifrons, Lycophidion capense i Atractaspis bibronii), 8% płazy (Bufo, Tomopterna delalandii i Leptopelis bocagii) oraz 4% ptaki (pozostałości po jajach). Mangatki płowe są dobrymi kopaczami i wykopują larwy chrząszczy spod ściółki lub spod kępek trawy. Poruszają się z nisko opuszczoną głową, tak że nozdrza znajdują się blisko ziemi, co sugeruje, że lokalizują swoją zdobycz wykorzystując węch; uważa się również, że mają dobry słuch, który może im pomagać w znajdowaniu ofiary znajdującej się pod ziemią.
Rozród słabo poznany; narodziny mogą wystąpić w ciepłych, mokrych miesiącach, od sierpnia do marca, a wielkość miotu może wynosić do czterech młodych; samice w ciąży z trzema i czterema płodami zostały schwytane w lutym Botswanie i wrześniu oraz w sierpniu w Zimbabwe. W grudniu i styczniu schwytano dwa młode o masie ciała wynoszącej 450 g; w lutym w Namibii schwytano młodego ssaka o ciężarze 900 g i obserwowano ciężarną samicę w październiku.
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski). Gatunek ten uważa się za niezbyt powszechny, z zastrzeżeniem że wiele jego siedlisk jest słabo poznanych. Nie ma danych czy na tego ssaka poluje się dla mięsa. Nie stwierdzono poważnych zagrożeń dla tego gatunku, chociaż zdziczałe lub domowe psy i koty mogą stanowić zagrożenie dla niego na szczeblu lokalnym.
