De zwartvoetkat (Felis nigripes) is de kleinste katachtige van Afrika en de één na kleinste op de wereld. Het is een bleke geelbruine kat met donkere vlekken en opvallende horizontale strepen op de ledematen. Het komt vooral voor in het centrale deel van zuidelijk Afrika in open land, vaak in de buurt van struikgewas. De zwartvoetkat jaagt vooral op woestijnratten en ander knaagdieren, maar eet ook kleine vogels en insecten, en kan overleven zonder water te hoeven drinken. De soort staat vermeld in bijlage I van de Verdrag inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten (CITES) vermeld als "kwetsbaar".
De zwartvoetkat is een kleine, bleek geelbruine kat met donkere tekening en opvallende horizontale strepen op de ledematen. De tekening bestaat uit ringen op de keel, vlekken op borst en buik, en twee strepen over de wangen, evenals dwarsstrepen over de ledematen. De vacht is donker getint op de rug, maar bleek tot wit op de buik. Haren zijn 2,5-3 cm lang. De randen van ogen, oren en mond zijn met wit afgezet. De neus is klein en de oren zijn puntig. De voetzolen zijn zwart. De staart is kort, minder dan de helft van de lengte van kop en romp samen. De staart is puntig en heeft een zwarte punt, met verschillende donkere ringen, hoewel die soms onvolledig zijn bij de staartaanzet. In Botswana waren zwartvoetkaters in totaal tussen 54 en 63 cm lang, terwijl de poezen varieerden van 49 tot 53 cm. De lengte van de staart is gemiddeld ongeveer 18 cm bij katers en 15 cm bij poezen, de lengte van de achterpoten tussen 9,5 en 10,5 cm bij katers en tussen 9 en 9,5 cm bij poezen. De lengte van de oorschelp varieerde tussen 5,1 en 5,7 cm bij katers en tussen 4,5 en 5,0 cm bij poezen. Volgroeide katers wegen 1,5 tot 1,7 kg en vrouwtjes 1,0 tot 1,4 kg. In de Kaapprovincie zijn katers, met 41 tot 49 cm lengte, kleiner en wegen ze 1,7 à 2,4 kg. Mannetjes lijken, in tegenstelling tot vrouwtjes, tijdens het koude seizoen aan te komen. De lengte van het spraakkanaal dat is gemeten bij een volwassen dier uit Zuid-Afrika was 13 cm. Vrouwtjes hebben 3 paar tepels. De zwartvoetkat heeft 38 paar homologe chromosomen (2n=76).
De schedel is klein, hoog en rond in vergelijking met andere katachtigen, maar groot in vergelijking met zijn eigen lichaam. De bovenkant van de schedel is vlak vanaf de oogkassen tot het midden van de hersenpan, waarna hij abrupt afloopt. De snuit is kort en breed. De vernauwing achter de ogen is breed, ongeveer 40% van de totale lengte van de schedel. De jukbogen zijn onvolledig. De lengte van de schedel is ongeveer 7,5 cm bij katers en 7 cm bij poezen. De hersenen hebben een inhoud van gemiddeld 25 cm3. De tandformule van de volwassen zwartvoetkat is 3.1.3.13.1.2.1 × 2 = 30, dat wil zeggen drie snijtanden, een hoektand, drie valse kiezen en een ware kies in elke helft van de bovenkaak, en drie snijtanden, een hoektand, twee valse kiezen en een ware kies in elke helft van de onderkaak. De hoektanden zijn erg scherp, de bovenste tweede valse kiezen zijn klein, net als de kiezen. Het patroon van de tanden volgt de karakteristieke katachtige opstelling voor het doden door een beet met lange, scherpe, bladachtige hoektanden, terwijl de kiezen het voedsel in stukjes knippen die klein genoeg zijn om door te slikken.
De zwartvoetkat is volledig nachtelijk, schuw en op zichzelf. De jacht vindt 's nachts plaats in alle weersomstandigheden van -8 tot 28 °C. De soort jaagt op de grond in open, zanderig gebied, maar dicht bij struikgewas, termietenheuvels en graspollen, om snel in de dekking te kunnen verdwijnen. Prooien worden beslopen met een snelheid van 0,5–0,8 km per uur, uit dekking gejaagd met een snelheid van 1–2 km/u, of opgewacht (maximaal 1 uur bij een knaagdierhol). Hij kan tot 1,5 m ver springen om zijn prooi te vangen. Prooien kunnen tijdelijk worden opgeslagen, maar zijn zelden volledig bedekt. De kat verwijdert vaak de maag en dikke darm van knaagdieren. Een zwartvoetkat doodt ongeveer elke 50 minuten een gewerveld dier. Deze kattensoort is geen goede klimmer, maar klimt soms toch. Het is echter een krachtige graver en dit gedrag komt waarschijnlijk voort uit de gewoonte om gaten te graven om als schuilplaats te gebruiken. Overdag verbergt deze kattensoort zich in holen die zijn gegraven door het Zuid-Afrikaans stekelvarken, aardvarken of springhaas, en holtes in termietennesten.
Het dieet bestaat voornamelijk uit woestijnratten en andere knaagdieren, maar de zwartvoetkat is een opportunistische jager die van allerlei verschillende dieren vangt. Vogels, spinnen, insecten en reptielen kunnen af en toe worden geconsumeerd. Jonge katjes en mogelijk volwassen dieren kunnen worden bejaagd door de zadeljakhals en grote uilen zoals de Afrikaanse oehoe, Kaapse oehoe en Verreaux' oehoe. Afrikaanse velduil kunnen profiteren van vogels die door een zwartvoetkat uit dekking worden gejaagd.
