(tamme) varken
Het (tamme) varken (Sus scrofa domesticus, Sus domesticus) is een zoogdier uit de familie der varkens (Suidae). In 1777 publiceerde Johann Christian Polycarp Erxleben de wetenschappelijke naam Sus domesticus voor het gedomesticeerde varken, als de naam voor een soort. Veel auteurs beschouwen het tamme varken echter als een gedomesticeerd wild zwijn (Sus scrofa Linnaeus, 1758) en benoemen het als een ondersoort ervan. In dat geval is de wetenschappelijke naam Sus scrofa domesticus Erxleben, 1777. Varkens werden 5000 tot 6000 jaar geleden gedomesticeerd. In 2022 waren er in Nederland 11,3 miljoen varkens, het laagste aantal in bijna twintig jaar. Het aantal varkens was jarenlang ruim 12 miljoen, vanaf 2020 nam het af naar net daaronder. Het aantal varkensbedrijven is in tien jaar tijd met 45 procent afgenomen naar 3.273 bedrijven. In België waren er 6,7 miljoen varkens in oktober 2022. In oktober 2021 waren er in het Vlaamse Gewest 5,66 miljoen varkens. Sinds 2005 schommelde het totaal aantal varkens rond 6 miljoen. Het aantal zeugen daalt al geruime tijd en lag in 2021 34% lager dan in 2005.
In grote delen van de wereld, bijvoorbeeld in Nieuw-Zeeland en op eilandjes in de Grote Oceaan, zijn varkens verwilderd geraakt. Vroege Westerse zeevaarders, deels uitmakend van de VOC, hebben om een duurzame voedselvoorraad te garanderen bewust varkens uitgezet, bij voorkeur op eilanden. De varkens hebben daar grote ecologische schade toegebracht en doen dat in veel gevallen nog steeds.
Varkens worden ook als huisdier gehouden. Het zijn intelligente, nieuwsgierige, relatief schone en sociale dieren en ze zijn goed te trainen. Het bekendste ras dat voornamelijk in kinderboerderijen en binnenshuis wordt gehouden is het kleine hangbuikzwijn of minivarken. Het houden van huisvarkens is in zwang gekomen gedurende de tweede helft van de 20ste eeuw en is de laatste jaren nog populairder geworden in enkele westerse landen.
