Świergotek stepowy
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Anthus godlewskii

Świergotek stepowy (Corydalla godlewskii) – gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae). Jego tereny lęgowe leżą na obszarze od południowej Rosji na wschód po Zabajkale i północno-wschodnie Chiny oraz na południe po południową Mongolię, zimowiska – głównie na Półwyspie Indyjskim. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wygląd

Długość ciała wynosi 15–17 cm, masa ciała – 17–30,5 g. W upierzeniu nie występuje dymorfizm płciowy. Wierzch ciała płowobrązowy. Głowę i płaszcz pokrywają wyraźne pasy, szczególnie mocno zaznaczone na płaszczu. Tęczówka ciemnobrązowa. Spód ciała jasnopłowy. Górna część piersi ciemnobrązowo paskowana. Świergotek stepowy jest bardzo podobny do świergotka szponiastego (C. richardi); w terenie najlepiej odróżniać je po głosie. Dla obserwatora istotną cechą jest ubarwienie pokryw skrzydłowych średnich u ptaków dorosłych (pojedyncze wykształcają taką barwę już w 1. jesieni życia ptaka). Ich brzegi są jasne ochrowopłowe, szerokie i ostro zarysowane, środki zaś – prostokątne, tępe i ciemne. U podobnych świergotków szponiastych krawędzie tych piór są nieco bardziej rozmyte i węższe, ciemniejsze, rdzawobrązowe, a ciemny środek ma kształt klina. Typowy dla gatunku wzór znajduje się jedynie na środkowych pokrywach średnich, zewnętrzne i wewnętrzne są często nietypowo ubarwione. Wzór ten może być słabiej widoczny w przypadku znoszonego upierzenia. Paski pokrywowe u świergotków stepowych są jaśniejsze i wyraźniejsze niż szponiastych, dziób – krótszy, szpiczasto zakończony, brew – przeważnie krótsza, a ogon – krótszy.

Dystrybucja

Geografia

Świergotki stepowe gniazdują głównie na obszarze od południowej Rosji (wschodni Ałtaj) na wschód po Zabajkale i północno-wschodnie Chiny (Mongolia Wewnętrzna) oraz na południe po południową Mongolię. Północna granica zasięgu lęgowego przebiega na szerokości 56°N. Według szacunków BirdLife International tereny te zajmują 2,76 mln km². Wbrew doniesieniom z XX wieku, według Alstroma i Milda (2010) brak udokumentowanych stwierdzeń na południe od równoleżnika 42°N. Świergotki stepowe zimują głównie w Indiach (oraz na pobliskim Cejlonie) z wyjątkiem niektórych regionów w północno-zachodniej, północnej i wschodniej części kraju. Część zimowisk znajduje się w Bangladeszu i Mjanmie. Na przelotach świergotki stepowe pojawiają się również w środkowych i północnych Chinach oraz w Nepalu.

Pokaż więcej

Świergotki stepowe sporadycznie zalatują do północno-zachodniej Europy. Zagubione osobniki pojawiają się również w innych krajach. W Korei Północnej do 2002 świergotka stepowego stwierdzono 1 lub 2 razy. Być może te ptaki pojawiają się tam częściej, gdyż stwierdzano je w sąsiadującej chińskiej prowincji Liaoning oraz w Korei Południowej, przez którą migrują. Do grudnia 2018 w Omanie stwierdzony 8 razy. W Turcji przed listopadem 2012 stwierdzony raz, a od tego miesiąca do lutego 2013 – kolejne 5 razy. W kwietniu 2005 po raz pierwszy obserwowano, a przy tym również udokumentowano zdjęciami, świergotka stepowego w Mikronezji. Była to również pierwsza obserwacja dla wysp Oceanu Spokojnego w ogóle i zarazem mająca miejsce w najbardziej wysuniętym na wschód punkcie względem zasięgu tego gatunku (przynajmniej do 2011). W Polsce odnotowany po raz pierwszy we wrześniu 2018 w Jastarni. Obserwacja została udokumentowana zdjęciami i nagraniem głosu.

Pokaż mniej

Nawyki i styl życia

Głównymi środowiskami lęgowymi świergotków stepowych są suche, porośnięte trawą skaliste zbocza górskie, stepy (zarówno górskie, jak i położone na równinach), trawiaste doliny i nagie zbocza gór, a na Zabajkalu również zarośla karagany (Caragana) na kamienistych stepach. Rzadko gniazdują także na podmokłych łąkach. Wybierają suchsze środowiska niż świergotki szponiaste, ale nie tak suche i piaszczyste, jak świergotki polne. W zachodniej części zasięgu gniazdują do 3350 m n.p.m. Na przelotach w Nepalu notowane były od 75 do 4710 m n.p.m. Na zimowiskach w indyjskim stanie Karnataka występują do 750 m n.p.m. Pożywieniem świergotków stepowych są głównie niewielkie owady i inne bezkręgowce; prócz tego drobne nasiona.

Styl życia
Zachowanie sezonowe
Zew ptaka

Dieta i odżywianie

Nawyki godowe

Świergotki stepowe opuszczają zimowiska w Indiach pod koniec kwietnia lub na początku maja. W podobnym okresie zaczynają przybywać na tereny lęgowe, choć przeważnie ma to miejsce w środku maja. Jaja składane są w maju. Dobrze ukryte na ziemi gniazdo utworzone jest z traw, ma kształt miseczki. Zniesienie liczy 3–5 jaj. Inkubacja trwa 12–14 dni. Wysiaduje jedynie samica. Czas potrzebny do opierzenia się młodych był nieznany przynajmniej do 2004 roku.

Populacja

Liczba ludności

IUCN uznaje świergotka stepowego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 (stan w 2022). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity w swym zasięgu lęgowym, na zimowiskach w Indiach – lokalnie pospolity. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny ze względu na brak widocznych zagrożeń.

Bibliografia

1. Świergotek stepowy artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiergotek_stepowy
2. Świergotek stepowy Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/22718505/94584095
3. Na stronie Xeno-canto - https://xeno-canto.org/495345

Więcej fascynujących zwierząt do poznania