Kururo niebieskawy (Spalacopus cyanus) – gatunek gryzonia z rodzaju Spalacopus z rodziny Octodontidae (infrarząd: jeżozwierzokształtne), zamieszkujący suche tereny Chile, na obszarach między 27° i 36°S, od regionu Coquimbo do regionu Maule – zarówno nadbrzeżne niziny jak i zbocza Andów do wysokości 3400 m n.p.m.
Ro
RoślinożerneFitofag, roślinożerca – organizm roślinożerny, odżywiający się roślinami lub częściami roślin. W ekosystemie roślinożercy stanowią pi...
Lą
LądoweŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
Nora – podziemna kryjówka zwierzęca, jama mająca zaspokoić elementarną potrzebę schronienia, będącą biologicznie ukształtowanym warunkiem ...
Zw
Zwierzęta z hierarchią dominacjiHierarchia społeczna, hierarchia dominacyjna – społeczna przewaga pojedynczych osobników nad innymi, oparta na dominacji socjalna struktura grupy ...
Sp
SpołeczneC
zacznij od...Kururo niebieskawe to gryzonie wiodące życie w norach. Cechują się krępym ciałem z dużą głową i krótką szyją. Futro ma barwę ciemnobrązową lub czarną, na łapach przechodzi w ciemnoszare. Kururo niebieskawy ma stosunkowo krótki, gładki ogon. Oczy i uszy małe. Siekacze są długie, szerokie i – co jest wyjątkowe obrębie rodziny koszatniczkowatych – mocno zakrzywione do przodu. Trzonowce mają charakterystyczny kształt na powierzchni żucia są ukształtowane w formie „ósemki”. Stąd w członie łacińskiej nazwy rodziny Octodontidae znajdujemy określenie „octo-”.
Luki w znanej lokalizacji – szczególnie pomiędzy 34°S a 36°S – wynikają raczej z nieudokumentowania występowania niż z faktycznej nieobecności na tym obszarze.
m n.p.m.
Luki w znanej lokalizacji – szczególnie pomiędzy 34°S a 36°S – wynikają raczej z nieudokumentowania występowania niż z faktycznej nieobecności na tym obszarze.
Kururo niebieskawy zamieszkują bardzo zróżnicowane tereny: od trawiastych terenów górskich w Andach, poprzez suche sawanny porośnięte Acacia caven, po wydmy i piaszczyste lasy na wybrzeżu Pacyfiku. Kururo niebieskawe na wolności żyją w rozgałęzionych norach i rzadko wychodzą na powierzchnię. Obszar, na którym funkcjonuje pojedyncza kolonia, jest stosunkowo mały – wynosi średnio około 40,3 m³. Podziemny kompleks, w którym żyją, składa się z nor połączonych tunelami zagłębionymi od 10 do 12 cm pod powierzchnią ziemi i mającymi średnicę od 5 do 7 cm. Tunele te spełniają funkcję „jadalni”, w których można się skryć i bezpiecznie zjadać przyniesione pożywienie. Drugi, bardziej zagłębiony system korytarzy (40 do 60 cm pod powierzchnią ziemi) jest używany do dłuższych pobytów i z nim łączy się komora gniazda, wyłożona trawami, czasem zamieszkiwana przez chrząszcze kusakowate czy równonogi. Budowanie i naprawianie jest nieustannym, wspólnym zajęciem stada, które zazwyczaj składa się z kilkunastu osobników. Podczas prac ziemnych przy korytarzach jedna kolonia potrafi w ciągu roku wynieść na pryzmy ok. 2,5 m³ wydobytej z tuneli ziemi. Systemy kompleksów poszczególnych stad mogą być ze sobą połączone. Kururo po wyczerpaniu zapasów żywności w okolicy podejmują decyzję o przeprowadzce i budowie nowych nor. Są aktywne w ciągu dnia, choć część zoologów uważa, że ich tryb życia jest raczej nocny.
Kururo niebieskawe żyją w koloniach nie przekraczających zazwyczaj 15 osobników, w skład których wchodzi „rodzina” składająca się z kilku par i ich potomstwa. W codziennej komunikacji często jest stosowany kontakt dotykowy nos-w-nos. Badanie i komunikowanie węchowe obejmuje rejony narządów płciowych, biodra, uda i kark. Poszczególne kolonie rywalizują ze sobą o prawo do władania danym terenem i są w tym zakresie agresywne. Kururo niebieskawe używają moczu jako markera do znaczenia swojego terytorium, a podczas oznaczania przyjmują pozycję, w której podnoszą kończynę oddając mocz na zewnątrz. Podczas niebezpieczeństwa S. cyanus używają charakterystycznych sygnałów dźwiękowych o częstotliwości 0,9–1,2 kHz. Kururo potrafią bez problemu przepłynąć w wodzie krótki dystans, większy zapał do pływania mają S. cyanus maulinus – kururo niebieskawe z populacji w południowej części Chile. Przednie i tylne łapy podczas pływania wykonują dynamiczne ruchy, a nos, oczy i uszy utrzymywane są ponad powierzchnią wody.
Kururo niebieskawe są roślinożercami – główne ich pożywienie stanowią bulwy i łodygi rodzimych roślin z rodziny kosaćcowatych: miecznica, Libertia, Alophia. Na terenach nadmorskich zaobserwowano pożywianie się łodygami i bulwami Leucocoryne ixioides. W norach kururo niebieskawych znaleziono także bulwy Rhodophiala z rodziny amarylkowatych. Kururo niebieskawe znoszą pożywienie do nor i tam w bezpiecznym miejscu je spożywają. Okazjonalne dożywianie się kururo poza norą odbywa się jedynie w odległości nie większej od wejścia niż długość zwierzęcia. Podobnie jak niektóre Ctenomys kururo unikają oddalania się od nory. Robią zapasy na okresy zimowe – szczególnie w rejonach, gdzie w okresach zimowych ziemia jest przykryta śniegiem.
Kururo niebieskawy rozmnażają się dwa razy w roku. Samica rodzi 1–3 młode. Małe kururo niebieskawe rodzą się czarne, nagie i ślepe. Oczy otwierają w 10–12 dni od narodzin. Stwierdzono jednak przypadki narodzin kururo z otwartymi oczami i młodą sierścią. Podczas badań prowadzonych na przestrzeni 10 lat w różnych lokalizacjach na populacji 224 osobników stwierdzono, że proporcja płci wynosi średnio 88 samców na 100 samic.
Do głównych wrogów kururo niebieskawego należą: ptaki z rodzaju Buteo i myszołowiec towarzyski z rodziny jastrzębiowatych, pustułka amerykańska z sokołowatych, puchacz wirginijski, grizon mniejszy z rodziny łasicowatych i ocelot pampasowy. Na kururo pasożytują glisty Graphidioides yanesi oraz pchły Ectinorus cocyti.
