Tłustogon afrykański (Pachyuromys duprasi) – gatunek niewielkiego gryzonia z podrodziny myszoskoczków (Gerbillinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Afryce Północnej i Zachodniej.
Tłustogon afrykański ma długie, puszyste futerko o zróżnicowanym kolorze. Od szarego podpalanego do czarnego. Umaszczenie bywa różne dla podgatunków. Oczy owalne, uszy sterczące różowawe. Ogon pełni funkcję magazynu tłuszczu i wody. Chudy ogon bywa oznaką niedożywienia.
Długość ciała (bez ogona) 93–120 mm, długość ogona 55–65 mm, długość ucha 12–16 mm, długość tylnej stopy 22–24 mm; masa ciała 22–65 g. Kariotyp wynosi 2n = 54, FNa = 62.
Tłustogon afrykański występuje w suchych regionach Maroka, Sahary Zachodniej, północnej Mauretanii, Algierii, północnego Mali, Tunezji, Libii i Egiptu.
Tłustogon afrykański zamieszkuje piaszczyste tereny, pokryte skąpą roślinnością. Rzadziej na pustyniach skalistych. Żyją w norach o głębokości do 1 m. Znane są z tego, że zajmują również nory przygotowane przez inne zwierzęta. Aktywne są raczej w porach nocnych. W niewoli fazy aktywności są przedzielone dłuższymi drzemkami.
Tłustogon afrykański jest bardzo łagodny i łatwy w oswajaniu. W stosunku do człowieka nie jest raczej agresywny, ale w stosunku do członków gatunku może być napastliwy. Znane są przypadki zagryzania i zjadania młodych przez samicę.
Samce tłustogona afrykańskiego mają na brzuch gruczoły zapachowe. Wydzieliną oznaczają swoje terytorium. W komunikacji korzystają także z gamy dźwięków.
Na wolności tłustogon afrykański jest owadożerny, choć stwierdzono także żerowanie na lokalnej roślinności. Między innymi zjadają Anabasis articulata i Artemisia monosperma. W niewoli zjadają świerszcze, chrząszcze, ziarna, różne warzywa, owoce, nasiona. W sklepach zoologicznych są dostępne gotowe karmy dla gryzoni.
Ciąża trwa od 19-22 dni. W niewoli stwierdzono, że rodzi się zazwyczaj 3-9 młodych. Zazwyczaj w okresie od kwietnia do listopada. Młode pozostają pod opieką samicy i karmione mlekiem do ok. 3-4 tygodni. Po urodzeniu są ślepe i nagie. Roli samca w opiece nad młodymi nie stwierdzono. Długość życia - tłustogon afrykański żyje ok. 2 lat, w niewoli dłużej.
Rozród na wolności nie został dobrze opisany w literaturze. Zaobserwowany w hodowli rytuał towarzyszący kopulacji jest zaskakujący. Samiec i samica stoją na tylnych łapach wydając okrzyki. Całość może być mylnie brana za walkę i zmaganie.
