Wiewióra dekańska (Ratufa indica) – gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych (podrodzina Ratufinae). Po raz pierwszy został opisany przez walijskiego przyrodnika Thomasa Pennanta w 1771, lecz naukowiec nie nadał zwierzęciu nazwy naukowej. W 1777 naukowego opisu dokonał niemiecki przyrodnik Johann Christian Erxleben i nadał gatunkowi nazwę naukową Sciurus indicus. Typowa lokalizacja: Indie Wschodnie („in India orientali”); Bombaj, Indie. Do rodzaju Ratufa gatunek włączył brytyjski zoolog John Edward Gray w 1867. Wiewióra dekańska występuje w centralnej i południowej części Indii (na wysokości do ok. 180–2300 m n.p.m.), z wyłączeniem centralnych nizin. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia Sciurus indica w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Ratufa indica obejmuje 4 podgatunki.
Dz
DzienneWs
WszystkożerneWszystkożerność – sposób odżywiania się polegający na braku specjalizacji pokarmowej i – w konsekwencji – odżywianiu się różnorodnym pok...
Na
NadrzewneZw
Zwierzęta oswojoneZw
Zwierzęta przeglądająceZo
ZoochoriaTe
TerytorialneTerytorium – obszar zajmowany wyłącznie przez jedno zwierzę lub grupę zwierząt. Własne terytorium zwiększa szanse przeżycia osobnika, gdyż z...
Ży
ŻyworodneŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
Sa
SamotneNi
Nie migrująceI
zacznij od...Zw
Zwierzęta o długich ogonachCzęść grzbietowa wiewióry dekańskiej jest wybarwiona na kolory: od jasnej rdzy przez bordo do czerń. Natomiast część brzuszna jest kremowobeżowa. Boki głowy są wybarwione na kolor od kremowego do jasnobrązowego z cienkim, ciemnym pionowym paskiem wzdłuż tylnego policzka. Między ciemieniem a karkiem przebiega jasny pas.
Formy kolorystyczne podgatunków:
Typowa lokalizacja: Indie Wschodnie („in India orientali”); Bombaj, Indie. Wiewióra dekańska występuje w centralnej i południowej części Indii (na wysokości do ok. 180–2300 m n.p.m.), z wyłączeniem centralnych nizin. Szczegóły lokalizacji poszczególnych podgatunków są zawarte w sekcji Systematyka.
Wiewióra dekańska zasiedla zimozielone i półzimozielone lasy liściaste oraz niektóre nizinne lasy przybrzeżne Półwyspu Indyjskiego. Prawdopodobnie kluczowym wyznacznikiem dla siedliska wiewióry dekańskiej jest ciągłość baldachimu leśnego. Wiewióra wiedzie życie w baldachimie drzew, na wysokości około 20 m nad poziomem terenu. W górnej części baldachimu buduje gniazdo z długich gałązek. Wyściela je rozdrobnionymi liśćmi.
Wiewióry dekańskie wiodą dzienny tryb życia. Zwierzęta używają gniazd głównie w nocy – opuszczają je o świcie i wracają o zmierzchu. Żerowanie zajmuje 40–60% czasu w porze dziennej. 20–30% dnia przeznaczane jest na odpoczynek (głównie w południe).
Wiewióra dekańska zasadniczo jest owocożercą, ale może także wykazywać ogólną roślinożerność, dzięki czemu może żerować na zróżnicowanym pokarmie roślinnym występującym na drzewach w różnorodnym lesie o sezonowej zmienności. W okresach, gdy występował niedobór owoców i nasion, 62% diety wiewióry stanowiły liście. W skład diety wiewióry dekańskiej mogą wchodzić liście, zioła części zielone krzewów, pąki, kwiaty, nektar, kora i soki drzew. Żeruje ona wyłącznie w baldachimie lasu, jedynie sporadycznie schodzi na ziemię, by zjadać opadłem owoce i nasiona. Zwierzę nie gromadzi zapasów na ziemi, ale niewielkie ilości nasion zachowuje w gnieździe.
Na wiewióry dekańskie polują makaki lwie, lamparty plamiste, kuny, puchacze jarzębate, orliki malajskie, wężojady czubate oraz wojowniki indyjskie.
Po ciąży trwającej 21–25 dni samica rodzi jedno młode. Matka karmi je przez okres 5–6 miesięcy, a młode zyskuje samodzielność po osiągnięciu wieku 8–10 miesięcy. Zdolność do rozrodu zwierzęta osiągają prawdopodobnie po 2 roku życia. Długość życia wiewiór dekańskich – 16 lat.
