Bażanciak (Otidiphaps nobilis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae), należący do monotypowego rodzaju Otidiphaps. Osiadły. Takson endemiczny dla Nowej Gwinei i okolicznych wysp. Globalnie nie jest zagrożony, ale jeden z jego czterech podgatunków jest narażony na wyginięcie, a drugi krytycznie zagrożony.
Wygląd zewnętrzny: Na gardle, podbródku i pokrywach usznych upierzenie czarne, stopniowo rozjaśniające się do fioletu na piersi i bokach. Brzuch ciemny, część pokrywających go piór z zielonkawymi brzegami. Obszar rozciągający się między czołem, kantarkiem i karkiem czarny z niebieskawym odcieniem. Pióra z tyłu głowy tworzą ostry czubek. Pod nim znajduje się obszar pokryty jasnozielonymi piórami, który pod innymi kątami może mieć przebłyski różnych odcieni fioletu. Poniżej karku część złotobrązowa, która na barkówkach przechodzi w brązowofioletową barwę. Skrzydła od spodu czarne, lotki ciemnoszare. Na grzbiecie fioletowe, iryzujące pióra, przechodzące w niebieskie na kuprze i pokrywach nadogonowych. Ogon prawie czarny, z niebieskozielonkawym połyskiem, od spodu ciemnoszary. Pokrywy podogonowe czarne. Dziób jasnoczerwony. Nogi żółtopomarańczowe, ciemniejsze od spodu. Tęczówka pomarańczowo-czerwona. Upierzenie młodego osobnika ma szarawy odcień, grzbiet i skrzydła ciemnoczerwone.
Rozmiary i masa ciała
Zamieszkuje przede wszystkim lasy deszczowe, ale również suche. Spotykany na terenach położonych do 1800–1900 metrów nad poziomem morza. Częściej wybiera góry (m.in. Arfak) i obszary ze średniej wysokości wzgórzami niż niziny.
Gatunek endemiczny dla Nowej Gwinei i okolicznych wysp – Aru, Fergusson, Yapen, Waigeo i Batanta.
Najczęściej widywany pojedynczo, ale bażanciaki zwykle przebywają w parach i poszukują pożywienia na ziemi w stosunkowo niewielkiej odległości od siebie. Zazwyczaj porusza się po podłożu, unosząc i opuszczając ogon (porusza nim gwałtowniej i w większym zakresie, gdy jest zaniepokojony). Czujny, unika bycia obserwowanym, w przypadku zagrożenia szybko odbiega lub odlatuje.
Głośne, przeciągające się wu-huwoooaaa o zmiennej tonacji, czasami poprzedzane drżącym gwizdem. Dźwięk trwa od 1,4 do 2 sekund i jest powtarzany co 8–10 sekund. Bażanciak wydaje odgłosy niezależnie od pory dnia, przebywając na ziemi lub na gałęziach roślinności podszytu leśnego.
Spożywa pokarm roślinny. Żywi się nasionami i dojrzałymi owocami leżącymi na ziemi.
Toki: samiec schyla się z dziobem skierowanym ku ziemi i jednocześnie unosi złożony ogon do pionu. W takiej pozycji pozostaje przez kilka minut. Śpiew podczas zalotów składa się z dźwięku woooou o zmiennej tonacji i krzykliwego, trwającego ok. 5 sekund crrouwwwwwww. Może również odbywać pokazowy lot (z jednej gałęzi na drugą lub z gałęzi na ziemię), zakończony głośnym uderzeniem skrzydeł.
Habitat: gniazda budowane na ziemi, zazwyczaj między korzeniami szkarpowymi.
Gniazdoː prosta platforma z gałązek.
Jaja: jedno w lęgu, białe, owalne.
Wysiadywanie: oboje rodzice wysiadują jajo (samiec od wczesnego ranka do późnego popołudnia) przez ok. 28 dni. Lęgi obserwowano w marcu i w maju.
Pisklęta: opiekę nad nimi sprawują oboje rodzice. Przez pierwszy tydzień samiec dostarcza jedzenie przebywającej w gnieździe samicy, a ta podaje je pisklęciu.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2014 roku uznaje wszystkie podgatunki bażanciaka za osobne gatunki i klasyfikuje je następująco:
