Morze Barentsa
82 gatunek
Morze Barentsa, do 1853 Morze Murmańskie – marginalne morze przybrzeżne w Oceanie Arktycznym, między Europą Północną, archipelagami Svalbard i Ziemią Franciszka Józefa oraz Wyspą Niedźwiedzią i Nową Ziemią. Na zachodzie łączy się z Morzem Norweskim. Powierzchnia morza 1424 tys. km², średnia głębokość 229 m, głębokość maksymalna 600 m. Objętość 316 tys. km³. Morze znajduje się na szelfie kontynentalnym. Południowo-zachodnia część morza nie zamarza w zimie ze względu na wpływ ciepłego prądu Północnoatlantyckiego. Południowo-wschodnia część morza znana jest jako Morze Peczorskie. Morze Barentsa ma duże znaczenie dla transportu i rybołówstwa – istnieją tutaj ważne porty – Murmańsk (Rosja) i Vardø (Norwegia). Przed II wojną światową, dostęp do Morza Barentsa miała również Finlandia: Petsamo było jedynym wolnym od lodu portem. Poważnym problemem jest radioaktywne zanieczyszczenie morza ze względu na działalność rosyjskiej floty jądrowej i norweskiego zakładu do przetwarzania odpadów radioaktywnych. Ostatnio część morskiego szelfu Morza Barentsa w kierunku Spitsbergenu stała się przedmiotem sporów terytorialnych Rosji i Norwegii (jak również innych państw), głównie z powodu występujących tu znacznych zasobów gazu ziemnego.
Hydrografia
Do największych rzek wpływających do Morza Barentsa należą Peczora i Indiga.
Klimat
Klimat Morza Barentsa jest polarny morski. Charakterystyczne są długie zimy, krótkie chłodne lato, niskie roczne amplitudy temperatury, duża wilgotność względna powietrza. Wynika to z położenia Morza Barentsa w wysokich szerokościach geograficznych poza kręgiem polarnym, pomiędzy ciepłym Oceanem Atlantyckim a chłodnym Oceanem Arktycznym. W północnej części morza dominuje powietrze arktyczne, w południowej umiarkowane masy powietrza związane z przemieszczaniem się niżu islandzkiego, którego granicą na północy jest front arktyczny. Zimą w centralnej części Morza Barentsa rozwija się intensywna działalność cyklonalna, której skutkiem są często zmieniające się silne wiatry, częste sztormy, duże wahania temperatury, zmienia się także ilość opadów. Średnia temperatura w miesiącach najzimniejszych w północno-wschodniej części morza wynosi –20,8 °C, w południowo-zachodniej i centralnej części morza –2,0 °C do –4,0 °C, na wschodzie (Kołgujew) –14 °C oraz w południowo-wschodniej części –17 °C. Lato jest krótkie i chłodne. W południowej części morza w lipcu średnia temperatura wynosi +7 °C, na wyspach Ziemi Franciszka Józefa od 0 °C do –2 °C. W północnej części morza spada 100–200 mm opadów rocznie, podczas gdy na południu 400–500 mm. Zimą nad morzem dominują wiatry południowo-zachodnie, wiosną i latem północno-wschodnie. W ciągu roku występuje silne zachmurzenie.
Flora i fauna
Morze Barentsa jest zasobne w różne rodzaje ryb, kryl, plankton i bentos. W południowym pasie przybrzeżnym występują w rozproszeniu wodorosty. Spośród 114 gatunków ryb żyjących w Morzu Barentsa, najważniejszymi dla rybołówstwa jest 20 gatunków: dorsz, plamiak, śledź, karmazyn, zębacz, flądry, halibut i inne. Spośród ssaków występują tu m.in.: niedźwiedź polarny, nerpa obrączkowana, lodofoka grenlandzka, wieloryb grenlandzki. Na wybrzeżach występują liczne kolonie ptaków – alki, nurniki aleuckie, mewy. W XX wieku został introdukowany krab kamczacki (czerwony krab królewski), który był w stanie dostosować się do nowych warunków życia i zaczyna rozmnażać się bardzo intensywnie. Powoduje to wielkie zaniepokojenie lokalnych ekologów i miejscowych rybaków, ponieważ krab zjada wszystko. Jest gatunkiem inwazyjnym stopniowo wypierającym gatunki rodzime. W strefie dennej morza występują różne gatunki szkarłupni, rozgwiazd i jeżowców.
Morze Barentsa, do 1853 Morze Murmańskie – marginalne morze przybrzeżne w Oceanie Arktycznym, między Europą Północną, archipelagami Svalbard i Ziemią Franciszka Józefa oraz Wyspą Niedźwiedzią i Nową Ziemią. Na zachodzie łączy się z Morzem Norweskim. Powierzchnia morza 1424 tys. km², średnia głębokość 229 m, głębokość maksymalna 600 m. Objętość 316 tys. km³. Morze znajduje się na szelfie kontynentalnym. Południowo-zachodnia część morza nie zamarza w zimie ze względu na wpływ ciepłego prądu Północnoatlantyckiego. Południowo-wschodnia część morza znana jest jako Morze Peczorskie. Morze Barentsa ma duże znaczenie dla transportu i rybołówstwa – istnieją tutaj ważne porty – Murmańsk (Rosja) i Vardø (Norwegia). Przed II wojną światową, dostęp do Morza Barentsa miała również Finlandia: Petsamo było jedynym wolnym od lodu portem. Poważnym problemem jest radioaktywne zanieczyszczenie morza ze względu na działalność rosyjskiej floty jądrowej i norweskiego zakładu do przetwarzania odpadów radioaktywnych. Ostatnio część morskiego szelfu Morza Barentsa w kierunku Spitsbergenu stała się przedmiotem sporów terytorialnych Rosji i Norwegii (jak również innych państw), głównie z powodu występujących tu znacznych zasobów gazu ziemnego.
Hydrografia
Do największych rzek wpływających do Morza Barentsa należą Peczora i Indiga.
Klimat
Klimat Morza Barentsa jest polarny morski. Charakterystyczne są długie zimy, krótkie chłodne lato, niskie roczne amplitudy temperatury, duża wilgotność względna powietrza. Wynika to z położenia Morza Barentsa w wysokich szerokościach geograficznych poza kręgiem polarnym, pomiędzy ciepłym Oceanem Atlantyckim a chłodnym Oceanem Arktycznym. W północnej części morza dominuje powietrze arktyczne, w południowej umiarkowane masy powietrza związane z przemieszczaniem się niżu islandzkiego, którego granicą na północy jest front arktyczny. Zimą w centralnej części Morza Barentsa rozwija się intensywna działalność cyklonalna, której skutkiem są często zmieniające się silne wiatry, częste sztormy, duże wahania temperatury, zmienia się także ilość opadów. Średnia temperatura w miesiącach najzimniejszych w północno-wschodniej części morza wynosi –20,8 °C, w południowo-zachodniej i centralnej części morza –2,0 °C do –4,0 °C, na wschodzie (Kołgujew) –14 °C oraz w południowo-wschodniej części –17 °C. Lato jest krótkie i chłodne. W południowej części morza w lipcu średnia temperatura wynosi +7 °C, na wyspach Ziemi Franciszka Józefa od 0 °C do –2 °C. W północnej części morza spada 100–200 mm opadów rocznie, podczas gdy na południu 400–500 mm. Zimą nad morzem dominują wiatry południowo-zachodnie, wiosną i latem północno-wschodnie. W ciągu roku występuje silne zachmurzenie.
Flora i fauna
Morze Barentsa jest zasobne w różne rodzaje ryb, kryl, plankton i bentos. W południowym pasie przybrzeżnym występują w rozproszeniu wodorosty. Spośród 114 gatunków ryb żyjących w Morzu Barentsa, najważniejszymi dla rybołówstwa jest 20 gatunków: dorsz, plamiak, śledź, karmazyn, zębacz, flądry, halibut i inne. Spośród ssaków występują tu m.in.: niedźwiedź polarny, nerpa obrączkowana, lodofoka grenlandzka, wieloryb grenlandzki. Na wybrzeżach występują liczne kolonie ptaków – alki, nurniki aleuckie, mewy. W XX wieku został introdukowany krab kamczacki (czerwony krab królewski), który był w stanie dostosować się do nowych warunków życia i zaczyna rozmnażać się bardzo intensywnie. Powoduje to wielkie zaniepokojenie lokalnych ekologów i miejscowych rybaków, ponieważ krab zjada wszystko. Jest gatunkiem inwazyjnym stopniowo wypierającym gatunki rodzime. W strefie dennej morza występują różne gatunki szkarłupni, rozgwiazd i jeżowców.
