Zwisłoszczęk czarny

Ryba ta nie posiada łusek; świeżo po złowieniu ma jednolicie czarną barwę, po dłuższym przechowywaniu nabiera ciemnobrązowego odcienia. Długość standardowa (SL) osobników tego gatunku wynosi 15–20 cm, maksymalnie 25,6 cm. Płetwa piersiowa ma 2–6 promieni, płetwa grzbietowa 17–21, odbytowa 18–24. Kręgosłup ryby składa się z 47–51 kręgów.

U M. niger występuje dyskretny dymorfizm płciowy, wyrażony głównie rozmiarem fotoforu zaoczodołowego. Uważa się, że ewolucja dymorfizmu PO jest przykładem wypadkowego wpływu dwóch przeciwstawnych czynników: selekcji płciowej "dobrych" genów warunkujących większy rozmiar narządu i selekcji naturalnej, ograniczającej jego wielkość (koszt energetyczny wytwarzania bioluminescencji jest znaczny i ograniczający).

Ryby żyjące na niewielkich głębokościach widzą prawdopodobnie w szerokim zakresie fal, od 320 do 850 nm (większość pasma światła widzialnego). Ryby głębinowe, żyjące na głębokościach powyżej 1000 m, wykształciły fizjologiczno-anatomiczne przystosowania pozwalające im odbierać wrażenia wzrokowe pochodzące z dwóch źródeł: resztkowego promieniowania słonecznego dochodzącego w sprzyjających warunkach na te głębokości, oraz promieniowania emitowanego przez narządy świetlne, własne i innych organizmów. Wiadomo, że promieniowanie słoneczne po przejściu przez 1000 metrów wody oceanicznej składa się głównie z wąskiego pasma 460–490 nm (kolor niebieski). Promieniowanie emitowane przez fotofory około 80% stworzeń żyjących w tej strefie oceanu ma szczytowe wartości w zbliżonym zakresie. Zdecydowana większość ryb głębinowych posiada zatem barwniki światłoczułe o maksymalnym współczynniku absorpcji w zakresie 470–492 nm.

Większość organizmów morskich wytwarza błękitną bioluminescencję. Zdolność do czerwonej bioluminescencji jest niezwykle rzadka w świecie zwierząt: posiadają ją trzy rodzaje ryb (Malacosteus, Aristostomias i Pachystomias) oraz chrząszcz Phrixothrix. Pojedyncze opisy czerwonej bioluminescencji wytwarzanej przez Stomias brevibarbatus nie zostały udokumentowane ani potwierdzone. Czerwone światło emitowane przez fotofory Malacosteus, z maksimum emisji przy długości fali 705 nm, nie jest widoczne dla większości zwierząt morskich; jest też ledwo dostrzegalne przez człowieka. Czerwone fotofory tych ryb odznaczają się dużą wielkością, co sugeruje, że mogą im one służyć do oświetlania zdobyczy bądź porozumiewania się z osobnikami tego samego gatunku. Uważa się, że Malacosteus niger może, w przeciwieństwie do innych głębinowych organizmów, absorbować i widzieć czerwone światło emitowane przez własne fotofory. Narząd świetlny Malacosteus różni się budową od fotoforów Aristostomias i Pachystomias: sam narząd emituje promieniowanie świetlne o szerokim paśmie, które następnie jest filtrowane przez specjalną zewnętrzną warstwę pokrywającą fotofor. Gdy usunie się tę czekoladowobrązowej barwy błonę, pasmo wzbudzonego promieniowania rozszerza się w stronę fal o mniejszej długości. Wzbudzenie bioluminescencji z fotoforu ultrafioletem daje fluorescencję o maksimum emisji około 710 nm; po zdjęciu zewnętrznej filtrującej błony maksimum wynosi około 650 nm. Fotofory u Aristostomias i Pachystomias nie posiadają takiego filtra. Wszystkie trzy gatunki mają natomiast w warstwie emitującej światło specjalne fluoryzujące na czerwono białko. Pierwsze badania wskazywały, że chromofor ten jest podobny do fikobilin, jednak dalsze prace postawiły pod znakiem zapytania biliproteinową naturę tego białka. Sugerowano, że może to być białko zbliżone budową do GFP, ale jak dotąd próby uzyskania biblioteki cDNA z fotoforów ryby były bezskuteczne. Podobnie nie zidentyfikowano czerwonego chromoforu u Aristostomias i Pachystomias.

"Prawdziwe", uwstecznione fotofory podoczodołowe (SO) emitują promieniowanie niebieskozielone o maksimum emisji 480–500 nm.

Odrębnym zagadnieniem jest zdolność widzenia przez te ryby światła tej barwy. Wykazano, że Malacosteus niger ma w siatkówce tylko dwa typy barwników światłoczułych, absorbujących światło w rejonie widma promieniowania słonecznego z największym współczynnikiem absorpcji λmax dla fal długości 520 i 540 nm. M. niger nie różni się pod tym względem od innych ryb, pozbawionych zdolności widzenia czerwonego światła. Tak jak one, Malacosteus ma jeden gen dla opsyny, kodujący białko wchodzące w skład dwóch barwników odpowiedzialnych za opisane długości fal, i nie stwierdzono u niego innych genów które mogłyby kodować białka nieznanych, światłoczułych barwników czułych na fale o długości większej niż 550 nm, występujących u innych gatunków wężorowatych emitujących czerwone światło. W ekstraktach siatkówki ryby zidentyfikowano natomiast dodatkowe, nieoparte o opsynę barwniki, kompensujące skrócenie pasma: są to głównie defarnezylowane i pozbawione kationów metali pochodne bakteriochlorofili b i c, takich same jak te znajdywane w morskich mikroorganizmach (np. Chlorobium sp.) będących pokarmem widłonogów, stanowiących z kolei istotny element pokarmu ryby. Związki te działają jak fotouczulacze, absorbując energię niesioną przez fale w zakresie barwy czerwonej i przekazując ją następnie na barwniki wzrokowe, zazwyczaj czułe na barwę niebieskozieloną. Nieznany jest jednak ani mechanizm włączania cząsteczek pozyskanego z pokarmem bakteriochlorofilu do komórek siatkówki ryby, ani mechanizmu "odwrotnej fluorescencji" ("reverse fluorescence") w którym fotouczulający bakteriochlorofil przekształca niskoenergetyczne fotony czerwonej części widma na wysokoenergetyczne fotony niebieskiej części widma.

Dodatkowymi przystosowaniami są charakterystyczne też dla innych wężorowatych żółte soczewki oczu, o szczytowej absorpcji fal długości 425 i 460 nm. Oznacza to, że oprócz wysokiej czułości siatkówki na długie fale świetlne, zredukowana jest czułość wobec dominującego zakresu fal krótkich, co poprawia ostrość widzenia i kontrast obrazu. Malacosteus posiada też pigmentowaną, szkarłatnoczerwoną błonę odblaskową (tapetum lucidum) w oku.

Zdolność do emisji i widzenia czerwonego światła zapewnia trzem opisanym rodzajom wężorowatych przewagę nad innymi drapieżnikami, których bioluminescencja może być widziana przez potencjalną zdobycz i przez to mniej skuteczna, oraz nad większością organizmów stanowiących pokarm dla tych ryb. U jednej z ryb świetlikowatych, Bolinichthys longipes, opisano jednak w siatkówce obecność barwnika o podobnym widmie absorpcji do tego u Malacosteus. Wydaje się zatem, że przynajmniej ten jeden gatunek ryby rozwinął zdolność widzenia czerwonej bioluminescencji bez zdolności wytwarzania takowej, co najpewniej umożliwia mu ucieczkę przed polującymi wężorowatymi.