Koralodziób
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Hypositta corallirostris

Koralodziób (Hypositta corallirostris) – gatunek ptaka z rodziny wangowatych (Vangidae). Występuje w północnej i wschodniej części Madagaskaru. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Wygląd

Koralodziób to stosunkowo niewielki przedstawiciel rodziny o bardzo charakterystycznym wyglądzie. Zarówno kolorystyka upierzenia, jak i części nieopierzonych razem z wyjątkowym zachowaniem (patrz: Zasięg występowania, ekologia i zachowanie) pozwalają na pewną identyfikację gatunku. Długość ciała wynosi około 13–14 cm, a masa ciała – 13–15,5 g (osobniki obojga płci, n=4; dostępna jest też masa ciała dla jednego samca i jednej samicy ). Wymiary szczegółowe przedstawia poniższa tabela.

Pokaż więcej

Koralodzioby mają nieco krępą sylwetkę, dość krótki dziób i ogon oraz długi (około 20 mm) pazur pierwszego palca, będący przystosowaniem do ich sposobu żerowania. U samców przez ciemię, kantarek i brodę przebiega cienki czarny pasek, którego brak u samic. Reszta upierzenia jest niemal jednolicie niebieska (ciemny błękit), bardziej matowa u samic. Te nie mają też niebieskiego upierzenia na głowie, zamiast tego zielonobrązowe z płową plamką na czole. Dziób jest jaskrawy, pomarańczowoczerwony, u samic bardziej matowy; końcówka nieco ciemniejsza. Tęczówka ciemnobrązowa (bardzo ciemna) lub brązowa, nogi i stopy ciemnoszare.

Pokaż mniej

Geografia

Kontynenty
Strefy biogeograficzne

Biom

Nawyki i styl życia

Koralodziób występuje na większości terenów północnego i wschodniego Madagaskaru. Zasięg występowania według szacunków BirdLife International obejmuje około 292 tysięcy km². Rozciąga się od Marojejy i Anjanaharibe Sud na południe po Andohahela w południowo-wschodniej części Madagaskaru. Koralodzioby występują w wilgotnych lasach wiecznie zielonych, najchętniej w lasach pierwotnych z dużą ilością mchów i epifitów porastających drzewa. Rzadko poszukują pożywienia również na obcych dla wyspy drzewach, jak eukaliptusy i sosny; wówczas pojawiają się do 1 km od preferowanych lasów. Odnotowywane były od poziomu morza do 1300 m n.p.m., bardzo lokalnie również do 1800 m n.p.m.; poniżej 1000 m n.p.m. są najpospolitsze.

Pokaż więcej

Prawdopodobnie koralodzioby prowadzą osiadły tryb życia. Są owadożerne, jednak skład ich pożywienia nie został dokładnie poznany co najmniej do 2020. W żołądku jednego osobnika znaleziono pajęczaki należące do skakunowatych (Salticidae), chrząszcze (Coleoptera) – w tym ryjkowcowate (Curculionidae) i poświętnikowate (Scarabaeidae), skorki (Dermaptera), pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera) i prostoskrzydłe (Orthoptera). Osobliwe zachowania koralodziobów zwróciły uwagę już pierwszych przyrodników, którzy docierali na Madagaskar w 2. połowie XIX wieku. Ich anglojęzyczna nazwa Nuthatch Vanga oznacza dosłownie „kowalikową wangę”; poruszają się wzdłuż pnia i zbierają z niego owady, a później przelatują na inne drzewo i zaczynają wspinać się po jego pniu – nie schodzą jednak głową w dół, jak to mają w zwyczaju kowaliki. Niekiedy gonią za owadami, prawdopodobnie wypłoszonymi z powierzchni pnia. Koralodzioby odzywają się seriami syczących lub piskliwych dźwięków oraz cichym, stopniowo coraz głośniejszym szczebiotem, który zapewne jest ich pieśnią.

Pokaż mniej
Styl życia
Zachowanie sezonowe
Zew ptaka

Nawyki godowe

Dostępnych jest bardzo niewiele informacji o rozrodzie koralodziobów. Do 2020 tylko jedno gniazdo zbadano i opisano szczegółowo, jednak kilka innych sfotografowano. Wówczas nie było nic wiadomo o jajach, pisklętach i opiece nad nimi. Prawdopodobnie okres lęgowy trwa od sierpnia do października; w sierpniu odławiano samice w kondycji rozrodczej (miały być w trakcie składania jaj), a osobniki wysiadujące lub znoszące pokarm dla piskląt obserwowano w październiku. Raz w lutym widziano młodocianego osobnika towarzyszącego dorosłemu.

Pokaż więcej

Pierwszy dokładniejszy opis gniazda ukazał się w 1998. Dotyczył gniazda znalezionego na wysokości 875 m n.p.m., na drzewie o pierśnicy około 0,40 m, blisko 6 m nad podłożem. Umieszczone zostało tuż przy pniu, w niewielkiej szczelinie. Miało kształt czarki o głębokości około 4–5 cm. Budulec stanowiły włókna z paproci drzewiastych, wyściółkę – kilka suchych liści. Na zdjęciach gniazd widać również wpleciony w nie świeży lub wyschnięty mech, obserwowano też samicę zbierającą mech. Podobnie jak jedyne opisane gniazdo, te kilka sfotografowanych także znajdowało się w pionowej szczelinie lub zagłębieniu pionowo skierowanego konaru.

Pokaż mniej

Populacja

Liczba ludności

IUCN uznaje koralodzioba za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) od 1988 (stan w 2021). BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za nieokreślony.

Bibliografia

1. Koralodziób artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/Koralodzi%C3%B3b
2. Koralodziób Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/22708069/94148126
3. Na stronie Xeno-canto - https://xeno-canto.org/622535

Więcej fascynujących zwierząt do poznania