Tyran różany (Tyrannus forficatus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae). Wędrowny, tereny lęgowe znajdują się głównie w Stanach Zjednoczonych, zimowiska zaś w Ameryce Środkowej. Niezagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków.
Dz
DzienneZw
Zwierzęta owadożerneEntomofag, owadożerca – zwierzę lub rzadziej roślina odżywiające się owadami – zarówno larwami, poczwarkami, jak i dorosłymi owadami. Entomo...
Mi
MięsożerneNa
NadrzewneZw
Zwierzęta oswojoneLą
LądoweTe
TerytorialneTerytorium – obszar zajmowany wyłącznie przez jedno zwierzę lub grupę zwierząt. Własne terytorium zwiększa szanse przeżycia osobnika, gdyż z...
Ja
JajorodneJajorodność – najbardziej rozpowszechniona forma rozrodu płciowego zwierząt, polegająca na rozwoju zarodkowym w jaju wydalonym z organizmu matk...
Se
Seryjna monogamiaSp
Społecznest
stadne ptakiMi
MigrująceS
zacznij od...Długość ciała wynosi około 29 cm, z czego około 13,8 mm przypada na dziób, zaś na ogon średnio 216,8 mm u samców i 146,7 mm u samic; ogon wcięty, środkowe sterówki mierzą ok. 50 mm. Skrzydło mierzy średnio 124,4 mm u samców i 114,3 mm u samic. Masa ciała waha się między 39 a 40 g.
Wierzch głowy i szyi jasnoszary, wierzch ciała szary, kuper niemal czarny. Spód ciała czysto biały, boki ciała czerwonawe. Pokrywy podogonowe różane. Skrzydła brązowoczarne, pokrywy skrzydłowe oraz lotki II rzędu na chorągiewkach zewnętrznych i na zakończeniach brudnobiało obrzeżone. Trzy zewnętrzne bardzo długie, czarne, na wewnętrznej chorągiewce na końcu biała plama. Dziób i stopy czarne, sterówki brązowe. Samica nie różni się ubarwieniem od samca.
Gatunek wędrowny. Tereny lęgowe, mające łącznie obszar około 305 000 km², znajdują się na obszarze od południowego stanu Nebraska, poprzez południowo-wschodni Nowy Meksyk i Missouri po północno-wschodni Meksyk. Tereny przeznaczone do zimowania leżą w Ameryce Środkowej, od południowego Meksyku po centralną Panamę. Zasiedla różnego rodzaju lasy, tereny rolnicze, zakrzewienia oraz tereny miejsce.
Samiec agresywnie broni terytorium, odzywając się głosem podobnym do odgłosów nieświszczuków (piesków preriowych; Cynomys), brzmiącym jak 'tsh, 'tsh, 'tsh. Tyran różany żywi się głównie konikami polnymi oraz świerszczami.
Samice mogą kierować się długością ogona w wyborze samców. Okres lęgowy trwa od marca do sierpnia.
Gniazdo mieści się na drzewie, nie jest wybierane według gatunku. Budulec stanowią korzonki, mchy i trawy, wplata w nie także śmieci (np. papier). Przeważnie znajduje się na wysokości około 4,5 metra nad ziemią (15 stóp). W lęgu 5–6 jaj o wymiarach około 22,86 x 17 mm. Są białe, pokryte czarnymi plamami, najintensywniej przy szerszym końcu.
Okres inkubacji wynosi 13–16 dni, wysiaduje jedynie samica. Młode karmione są przez oba ptaki z pary, po 14–17 dniach są w pełni opierzone.
IUCN uznaje tyrana różanego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight w 2017 roku szacowała liczebność populacji na około 9,5 miliona dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
