De kompaskwal (Chrysaora hysoscella) is een neteldier dat behoort tot de klasse van de schijfkwallen (Scyphozoa). De kompaskwal spoelt soms in grote hoeveelheden aan op de Noordzeekust, vooral bij oostenwind.
Pl
PlanktivoorEen planktivoor is een aquatisch organisme dat zich voedt met plankton, waaronder zoöplankton en fytoplankton.
Vl
Vleesetende dierenEen carnivoor of vleeseter is in de ecologie een willekeurig organisme dat uitsluitend dierlijk weefsel als voedsel gebruikt. Dit weefsel kan zowel...
Ko
KosmopolietKosmopolitische verspreiding is dat een soort, geslacht of familie bijna overal ter wereld voorkomt. Kosmopolieten zijn taxa die verspreid zijn ove...
Se
SedentairEi
EierleggendOviparie is het verschijnsel dat dieren zich voortplanten door middel van het leggen van eieren. Anders dan bij vivipare (levendbarende) dieren ont...
Po
PolygynandrieSo
Solitaire dierenC
begint metDe kwal bestaat in het volwassen stadium net als andere schijfkwallen uit een schijfvormige hoed of klok, met hieronder de tentakels. De hoed kan een doorsnede bereiken van ongeveer 30 centimeter. Aan de rand van de hoed zijn 24 dunne tentakels gelegen, die gerangschikt zijn in acht groepen van drie tentakels. Ze dienen voor de voortbeweging en kunnen ongeveer twee meter lang worden. Aan de onderzijde van de hoed zijn in het midden vier mondarmen aanwezig, die dikker en soms langer zijn dan de tentakels, maar ze kunnen ook korter zijn. Het lichaam van de kompaskwal is waterig en doorzichtig, de hoed heeft zestien meestal duidelijke gele tot roodbruine strepen die straalsgewijs naar buiten wijzen. De tekening doet enigszins denken aan een kompasroos waaraan de Nederlandse naam te danken is. De lobben aan de rand en het centrum van de mondarmen hebben dezelfde kleur.
De kwal komt vaak in grote groepen voor. De kompaskwal leeft van kleine visjes en andere zeedieren, die met de tentakels worden gevangen. Er zijn echter ook soorten die de kwal als schuilplaats gebruiken, zoals jonge horsmakrelen.
De voortplantingscyclus is net als andere kwallen erg complex en niet te vergelijken met andere dieren. De kwal is hermafrodiet maar verandert gedurende het leven verschillende malen van geslacht. De meeste exemplaren zijn eerst mannelijk, vervolgens tweeslachtig en later vrouwelijk van geslacht. De eieren van de kwal worden in de maagholte geborgen tot de eerste larvale stadia zijn doorlopen. Dit in tegenstelling tot andere kwallen die de eieren in het water afzetten.