Diamantrugschildpad

De kop is net als bij andere schildpadden eivormig, de ogen zijn aan de bovenzijde gelegen. De ogen zijn vrij groot en steken duidelijk uit boven de kop. De snuit is puntig en de neusgaten zijn aan de voorzijde gelegen. De verhoornde, snavelachtige bek heeft een gladde rand, hiermee kunnen de keiharde huisjes van schelpdieren worden gekraakt. De bek is zeer krachtig en kan bij oppakken beter vermeden worden. De kaken zijn lichter van kleur en neigen naar geel, ze steken af tegen de huid van de kop. De huid van de kop is anders gekleurd dan het schild, meestal witgrijs tot donkergrijs met kleine donkere vlekjes. De kop heeft nooit een strepenpatroon zoals bij veel andere moerasschildpadden voorkomt. De vrouwtjes hebben een bredere en grotere kop dan de mannetjes, ze kunnen hierdoor zelfs grotere prooidieren aan, zie ook onder voedsel.

Net als andere schildpadden heeft de diamantrugschildpad een rugschild en een buikschild. Deze zijn aan weerszijden van het lichaam verbonden door een benen brug. Op het rugschild zijn de beenplaten aanwezig, het buikschild wordt beschermd door de buikplaten. Het schild heeft geen scharnierende delen zoals bij andere schildpadden voorkomt.

Het rugschild of carapax is diepzwart tot bruin of groen van kleur. Het schild is van bovenaf gezien het breedst op het midden van het lichaam. Het schild heeft een lichte lengtekiel op het midden, waarvan de hoogte variabel is. De schildpad is eenvoudig te herkennen aan de gecompliceerde structuur van de hoornschilden op het rugschild. De hoornschilden op de rug zijn meervoudig concentrisch gegroefd waardoor ieder schild een opvallend reliëf heeft. Het midden van ieder hoornschild komt hierdoor omhoog. De hoornschilden vanwege de regelmatige structuur denken aan ingelegde stenen. De hoornschilden van het rugschild bestaan uit verschillende typen die in de tekening rechts zijn weergegeven. De schilden op het midden van het schild worden de vertebrale schilden (V) genoemd, dit zijn er altijd vijf. Aan weerszijden van de vertebrale schilden zijn de costale schilden (C) gelegen, dit zijn er vier aan iedere zijde en acht in totaal. De hoornschilden aan de rand van het schild zijn kleiner en talrijker; dit zijn de marginale schilden (M). De schildpad heeft 24 marginale schilden, waarvan er één duidelijk afwijkt, dit is de schild achter de kop. Dit wordt het nuchale schild (N) genoemd en is het enige enkelvoudige rugschild.

Het buikschild of plastron is groenig tot geel van kleur. Ieder buikschild heeft een tekening van kleine, langwerpige zwarte vlekjes die doen denken aan een vlampatroon. De schilden aan de buikzijde zijn meestal ongekleurd of voorzien van donkere vlekjes. Ze hebben nooit zo'n levendige tekening als de rugschilden en ook een reliëf ontbreekt.

De poten eindigen in stevige klauwen die zijn voorzien van zwemvliezen en lange nagels. De poten hebben nooit strepen maar zijn altijd gevlekt, in tegenstelling tot veel andere moerasschildpadden. De zwemvliezen aan de voorpoten zijn normaal ontwikkeld, maar die aan de achterpoten zijn sterk vergroot. Ook de achterpoten zelf zijn aanmerkelijk groter dan de voorpoten, in combinatie met de zwemvliezen wordt zo het oppervlak sterk verbreed want dient om beter te zwemmen. De voorpoten worden gebruikt om zich op het land te hijsen en door de mannetjes worden de van nagels voorziene klauwen eveneens gebruikt om op het vrouwtje te klimmen tijdens de paring.

De staart is bij de mannetjes duidelijk langer dan bij vrouwtjes. Daarnaast is de staartbasis van mannetjes breder en is hun cloaca of geslachtsopening net achter de schildpunt gelegen, dus buiten het schild. Bij de vrouwtjes is de geslachtsopening juist voor de schildpunt gepositioneerd, onder het rugschild.