Królik europejski, królik dziki (Oryctolagus cuniculus) – gatunek ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae). Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia O. cuniculus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek zagrożony (EN – endangered).

Gatunek inwazyjny.

Wygląd

Długość ciała (bez ogona) 360–380 mm, długość ogona 65–70 mm, długość ucha 70–80 mm, długość tylnej stopy 80–89 mm; masa ciała 1,5–3 kg. Grzbiet ma ubarwienie brązowoszare, stalowoszare lub żółtoszare, spód ciała jest białoszary lub popielatoszary. Krótki ogon jest od góry czarny, od spodu biały. Bywa mylony z zającem szarakiem, gdyż przypomina go nieco swoim wyglądem, lecz z powodu trzymania tylnych kończyn blisko siebie, sprawia wrażenie bardziej krępego. Końce uszu królika są brązowe, a szaraka czarne. Zając szarak ma dłuższe uszy i dłuższe tylne nogi.

Dystrybucja

Geografia

Kontynenty

Europa, Afryka, Ameryka Północna

Subkontynenty

Afryka Północna

Kraje

Francja, Portugalia, Hiszpania

Strefy biogeograficzne

Kraina australijska, Kraina etiopska, Kraina nearktyczna, Kraina neotropikalna, Kraina orientalna, Kraina palearktyczna

Biomy WWF

Roślinność twardolistna, Umiarkowany las liściasty i mieszany, Umiarkowany las iglasty, Umiarkowane łąki, Tropikalne lasy suche, Tropikalna sawanna

Naturalny zasięg występowania królika europejskiego obejmował początkowo Półwysep Iberyjski, południową Francję i Afrykę Północną. Starożytne introdukcje podgatunku nominatywnego prawdopodobnie w okresie Cesarstwa Rzymskiego rozprzestrzeniły go w całej Europie, a obecnie występuje w większości zachodniej, środkowej i wschodniej Europy oraz na wyspach śródziemnomorskich i makaronezyjskich. W XX wieku został wypuszczony na stepach Morza Czarnego na Ukrainie i Rosji (północny Kaukaz); do Australii został wprowadzony w 1788 roku i ponownie w 1859 roku, gdzie jest obecnie szeroko rozpowszechniony; występuje na wielu wyspach Oceanu Spokojnego, wyspach u wybrzeży Południowej Afryki i Namibii oraz w Nowej Zelandii; w Ameryce Południowej z powodzeniem wprowadzono go dopiero od 1936 roku i obecnie z ograniczonym zasięgiem występuje w Chile, Argentynie i Falklandach; jest również obecny na Karaibach. Na całym świecie występuje jako forma udomowiona.

W Polsce króliki występują niezbyt licznie i żyją głównie w południowo-zachodniej oraz zachodniej i środkowej części kraju.

Królik europejski zamieszkuje w zależności od podgatunku:

O. cuniculus cuniculus – północny, północno-wschodni i wschodni Półwysep Iberyjski ( Hiszpania).
O. cuniculus algirus – południowy, południowo-zachodni i zachodni Półwysep Iberyjski (Hiszpania, Portugalia), północne Maroko, północna Algieria (w tym wyspa Dżuzur al-Habibat).
O. cuniculus brachyotus – południowa Francja.
O. cuniculus cnossius – Kreta.
O. cuniculus habetensis – region Tanger-Tetuan-Al-Husajma (północne Maroko).
O. cuniculus huxleyi – wyspy śródziemnomorskie ( Baleary, Korsyka, Sardynia, Sycylia) i Makaronezja ( Azory, Madera i Wyspy Kanaryjskie).

Najczęściej spotkać go można na terenach o piaszczystej glebie, unika terenów podmokłych i wnętrza lasu. Czasami można go spotkać na nasypach kolejowych, w lasach sosnowych, na brzegach lasów, w parkach miejskich oraz w uprawach rolniczych; na łąkach, w sadach. Preferuje również ekotony las-łąka.

Biom

Scrub

Las

Strefy klimatyczne

Klimat zwrotnikowy

Klimat umiarkowany

Królik europejski

Carlosblh

Attribution-ShareAlike License

Nawyki i styl życia

Jest zwierzęciem roślinożernym. Latem żywi się soczystymi roślinami, zimą gałązkami drzew i krzewów, trawą oraz bulwami i korzeniami roślin, wygrzebywanymi spod ziemi. Królik, w odróżnieniu od swoich krewniaków zajęcy, kopie w ziemi nory. Nory te zawierają jedną dużą komorę gniazdową oraz liczne chodniki, mające w kilku miejscach wyjście na powierzchnię ziemi. Służą mu one głównie do obrony przed wrogami. W komorze gniazdowej samica rodzi także młode.

Styl życia

Lądowe, Skaczące, Zwierzęta oswojone, Zwierzęta pasące się, Kosmopolityczne, Terytorialne, Żyworodne, Kopalne

Zachowanie sezonowe

Nie migrujące