Pancernik włochaty (Dasypus pilosus) – gatunek ssaka, szczerbaka z rodziny pancernikowców (Dasypodidae). Odróżnia się gęstym owłosieniem. Zamieszkuje wschodnie stoki peruwiańskich Andów. Słabo poznany.
Entomofag, owadożerca – zwierzę lub rzadziej roślina odżywiające się owadami – zarówno larwami, poczwarkami, jak i dorosłymi owadami. Entomo...
Lą
LądoweŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
H
zacznij od...McDonough i Loughry podają następujące wymiary: długość ciała (bez ogona) 320–440 mm, długość ogona 240–310 mm, długość ucha około 50 mm, długość tylnej stopy 62–70 mm; masa ciała 1–1,5 kg. Castro i inni wspominają 3 osobniki o masach ciała 1,40, 1,85 i 2,30 kg. Czyni to pancernika włochatego większym od nizinnego czy siedmiopaskowego, lecz mniejszym od dziewięciopaskowego czy większego.
Czaszka jest smukła, pysk długi, wąski – najdłuższy i najwęższy u dzisiejszych pancernikowców. W porównaniu z innymi pancernikami czaszka jest węższa, a puszka mózgowa mniejsza. Głowę pokrywa pancerz, wąski a długi, raczej romboidalny, z przodu zakończony luźno, od tyłu ostro zakończony. Występuje V-kształtna bruzda potyliczna oraz delikatny grzebień strzałkowy, obserwowany u większości zbadanych osobników. Kości czołowe mają zatoki czołowe i długie wyrostki łączące się z długimi kośćmi nosowymi. Żuchwa ma prostą gałąź poziomą i niski wyrostek. W środku paszczy niewielkie zęby długości 1 mm i szerokości 0,7 mm, prawie cylindryczne, zajmujące tylko niewielką część szczęki czy żuchwy. Zęby w typie trzonowców (molariform), kołkowate, występują w liczbie 7–8 na górze i 7–9 na dole. Uszy są duże, stożkowate, a pokrywa je skóra o kamienistej fakturze. Oczy przypominają niewielkie szczeliny.
Ciało pancernika włochatego, jak i innych pancernikowców, pokrywa pancerz. Karapaks okrywający tułów ma 3 części. Pancerz ramienny jest krótszy od miednicznego, zawiera 30 otworów, miedniczny zaś 35. Między leżącą na przodzie płytą ramienną a tylną płytą miedniczną występuje od 9 do 11 przesuwalnych pierścieni Jest to dużo, jako że pancernik dziewięciopaskowy ma ich od 7 do 11, a pancernik siedmiopaskowy zwykle tylko 7. Paski pancernika włochatego mają też większą ruchomość. Osteodermy nie mają bruzd, mają natomiast liczne otwory. Łuski rogowe są grube, nieregularnego kształtu, te okrążające płytki ruchomych pasów są trójkątne bądź okrągłe.
Pancernik włochaty wyróżnia się spośród innych przedstawicieli swego rodzaju gęstym owłosieniem porastającym pancerz, obecnym także na policzkach i proksymalnych odcinkach kończyn, jak i na brzusznej stronie ciała, aczkolwiek na brzuchu nie tak gęstym. Włosy są barwy czerwonawobrązowej do czerwonawoszarej, jak piszą McDonough i Loughry, bądź żółtej do jasnobrązowej wedle Castro i innych. Owłosienia nie ma na dystalnych częściach kończyn ani na ogonie. Na brzuchu w przedłużeniu pierścieni widnieją brązowawe poprzeczne linie, mogą one zawierać płaskie osteodermy.
Syncacrum tworzy 7 kręgów, być może w jego rozwoju uczestniczy jeszcze ósmy, uwsteczniony, o czym świadczy budowa wyrostków poprzecznych. Grzebień biodrowy jest skrzywiony i zagięty do boku.
Kość udowa jest smukła. Kość piszczelowa i kość strzałkowa nie łączą się dystalnie. Kończyny przednie kończą się czterema palcami, tylne zaś pięcioma.
Pancernik włochaty występuje na wschodnich zboczach peruwiańskich Andów od Amazonas do Junín. Badanie modelowania siedlisk wykazało, że odpowiednie obszary występowania są również dostępne w Cajamarca. Tereny te leżą między 500–2000 a 3500 m nad poziomem morza.
Nie istnieją informacje dotyczące trybu życia tego gatunku. Nie wiadomo nic o organizacji społecznej, przemieszczaniu się ani areałach zajmowanych przez zwierzęta.
Rozród pancernika włochatego nie został dobrze poznany. Wiedza bazuje w zasadzie na pojedynczej ciężarnej samicy zdeponowanej w muzeum, noszącej w układzie rozrodczym 4 zarodki. Pozostaje to jednak w zgodzie z danymi na temat rozmnażania się innych pancernikowatych, w tym znacznie lepiej poznanego pancernika dziewięciopaskowego. Występować więc może zjawisko opóźnionej implantacji i charakterystyczne dla rodziny zjawisko poliembrionii: z jednej zygoty powstaje na skutek podziałów kilka zarodków, często 4, jak u pancernika dziewięciopaskowego czy nizinnego. W efekcie wszystkie młode z jednego miotu są identyczne. W ten sposób nie rozmnaża się żaden inny kręgowiec.
Siedliskiem pancernika włochatego są wschodnie stoki Andów, porośnięte lasami subparamo czy też yunga, gęstymi, wiecznie zielonymi bądź tracącymi liście, tereny wilgotne, chmurne, cieniste, leżące wysoko, między 500–2000–2600 a 3400–3500 m nad poziomem morza. Czynnikami ograniczającymi jego występowanie mogą być temperatura i opady. Zamieszkuje na obszarach o średnich temperaturach 8,9–16,7 °C i rocznych opadach 623–1253 mm. Prawdopodobnie lepiej od swych krewnych adaptuje się do niskich bądź wysokich temperatur, zwłaszcza na dużych wysokościach w górach. Większość okazów napotkano blisko zbiorników wodnych.
Gatunek nie wyróżnia się spośród swych pobratymców dietą. Wedle McDonougha i Loughry jest niewyspecjalizowanym owadożercą. Castro i inni zauważają cechy myrmekofagów, jak choćby wydłużony pysk, przyznają jednak, że nie ma obserwacji potwierdzających to przypuszczenie.
Pasożytują na nim kleszcze Ixodes.
IUCN uznaje pancernika włochatego za gatunek niedostatecznie rozpoznany (DD, Data Deficient). Ostatnio uwzględniony został przez IUCN w 2013 roku. Wcześniej traktowany był jako gatunek narażony na wyginięcie. Status taki otrzymywał w latach 2010, 2008, 2006, 1996.
Nigdy nie przeprowadzono badań terenowych poświęconych temu gatunkowi. Całkowita liczebność ani trend populacyjny nie są znane. IUCN wspomina, że wiedza o nim pochodzi z pięciu miejsc, McDonough i Loughry wspominają o 25 okazach.
Informacji o zagrożeniach również brakuje. Może mu zagrażać wylesianie. Prawdopodobnie bywa obiektem polowań ludzkich, jako że wszystkie pancernikowate uznaje się za jadalne. Zamieszkuje przynajmniej jeden obszar chroniony, Park Narodowy Rio Abiseo.
