Bernikla hawajska, gęś hawajska (Branta sandvicensis) – endemiczny gatunek ptaka z podrodziny gęsi (Anserinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae), występujący jedynie na archipelagu Hawaje. Występuje wyłącznie na wyspach Oʻahu, Maui, Kauaʻi, Molokaʻi oraz Hawaiʻi. Jest również oficjalnym ptakiem stanu Hawaje.
Hawajska nazwa nēnē pochodzi od charakterystycznego dźwięku, jaki wydają te ptaki. Nazwa gatunkowa „sandvicensis” wywodzi się ze starej nazwy archipelagu Hawaje – Sandwich Islands. W Polsce jest hodowana.
Dz
DzienneRo
RoślinożerneFitofag, roślinożerca – organizm roślinożerny, odżywiający się roślinami lub częściami roślin. W ekosystemie roślinożercy stanowią pi...
Lą
LądowePt
Ptactwo wodneZw
Zwierzęta pasące sięWypas – wyprowadzanie i pilnowanie grupy zwierząt na pastwiskach, co jest ściśle związane z gospodarką pasterską. W Beskidach wypasano najcze...
Pr
PrzedspołeczneZo
ZoochoriaEn
Endemity wyspowePł
PławnyJa
JajorodneJajorodność – najbardziej rozpowszechniona forma rozrodu płciowego zwierząt, polegająca na rozwoju zarodkowym w jaju wydalonym z organizmu matk...
Zw
Zwierzęta przeglądająceTe
TerytorialneTerytorium – obszar zajmowany wyłącznie przez jedno zwierzę lub grupę zwierząt. Własne terytorium zwiększa szanse przeżycia osobnika, gdyż z...
Zw
Zwierzęta monogamiiMonogamia – najbardziej rozpowszechniony typ związku małżeńskiego, w którym jedna osoba związana jest trwale z jednym partnerem. Monogamicznos...
Sp
Społecznest
stadne ptakiZw
Zwierzęta z hierarchią dominacjiHierarchia społeczna, hierarchia dominacyjna – społeczna przewaga pojedynczych osobników nad innymi, oparta na dominacji socjalna struktura grupy ...
Mi
Migrant wysokościoweH
zacznij od...Duży ptak o długości ciała ok. 60 cm, rozpiętość skrzydła 35–37,8 cm. Masa ciała samic 1315–2560 g, samców 1675–3050 g; samce są średnio o 11% większe od samic. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego w upierzeniu. Pióra tworzą na szyi charakterystyczne, czarne rowki, które pozwalają na odróżnienie jej od innych gatunków z rodzaju Branta. Młode są podobne do samców, kolor ich upierzenia jest jednak bardziej brązowy, a rowki na szyi są mniej widoczne. Pomimo prowadzenia naziemnego trybu życia, ptak ten jest zdolny do lotu. Zdarzały się przypadki codziennych lotów między gniazdem a miejscem żerowania. Zdarzają się młode pozbawione możliwości lotu. Błona pławna na stopach zredukowana. Na palcach występuje warstwa grubszej łuski, która chroni stopę przed uszkodzeniami podczas pokonywania trudnych terenów.
Zamieszkuje głównie zarośla, przybrzeżne wydmy, pola lawowe oraz ekosystemy wytworzone przez człowieka takie jak pola golfowe czy pastwiska. Spotykany jest do 2400 m n.p.m. oraz potrafi migrować z niższych terenów na te wyżej położone. Niegdyś występował na wielu wyspach archipelagu Hawaje (Hawaiʻi, Maui, Kahoʻolawe, Lānaʻi, Molokaʻi oraz Kauaʻi), jednak w wyniku polowań i introdukcji europejskich drapieżników jego populacja jest obecnie ograniczona do wysp Hawaiʻi, Maui, Molokaʻi, Kauaʻi i Oʻahu.
Bernikla hawajska jest roślinożercą. Spożywa głównie liście, nasiona, owoce, kwiaty i trawy.
Sezon godowy trwa od sierpnia do kwietnia (dłużej niż u jakiejkolwiek innej gęsi), większość jaj jest składana w okresie od listopada do stycznia. Jaja składa na lądzie w odróżnieniu od większości Anatidae. Samica tworzy gniazdo, do którego składa do 5 jaj (średnio 3–4 w zależności od wyspy, na której występuje). Jaja wysiaduje samica, a samiec spełnia rolę strażnika. Pisklęta wykluwają się po około 30 dniach, są zagniazdownikami, a więc zdolne są do samodzielnego zdobywania pokarmu. Pozostają z rodzicami do następnego sezonu godowego.
