Żuraw białogłowy (Grus monacha) – gatunek dużego ptaka z rodziny żurawi (Gruidae). Występuje we wschodniej Azji. Narażony na wyginięcie. Nie wyróżnia się podgatunków.
Długość ciała wynosi około 100 cm, rozpiętość skrzydeł 160–180 cm. Masa ciała samców waha się między 3280–4870 g, zaś samic 3400–3740 g. Tęczówka pomarańczowa do czerwonej. Głowa i szyja do połowy białe. Czoło czarne, zaś na wierzchu głowy z przodu czerwona czapeczka z nagiej skóry. Dziób żółty. Pozostałe części ciała szare, lotki nieco ciemniejsze.
Gatunek wędrowny. Miejsca lęgowe mieszczą się w południowo-wschodniej Rosji oraz północnych Chinach (w prowincji Heilongjiang). Zimuje przeważnie w południowej Japonii (około 80% populacji wybiera właśnie Japonię na zimowiska), poza tym w Korei Południowej i wschodnio-środkowych Chinach. W okresie lęgowym spotykany na wyizolowanych bagnach oraz terenach podmokłych na dużych wysokościach; osobniki niegniazdujące przebywają w otwartych terenach trawiastych. Zimuje na wybrzeżach rzek i płytkich jezior, trawiastych bagnach, polach ryżowych i innych terenach rolniczych.
Na terenach lęgowych żywi się roślinami wodnymi, jagodami, owadami, żabami i salamandrami. W zimie zjada kłącza, nasiona i zboża oraz ryż. Zawołanie wysokie i głośne.
Składanie jaj przypada na późny kwiecień lub wczesny maj. Gniazdo zbudowane jest z wilgotnego mchu, torfu, łodyg turzyc oraz patyków brzozowych lub modrzewiowych. W zniesieniu zwykle dwa jaja. Inkubacja trwa 27–30 dni. Młode w pełni opierzone po około 75 dniach. Dojrzałość płciową żurawie białogłowe uzyskują w wieku 3–4 lat.
IUCN uznaje żurawia białogłowego za gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable) nieprzerwanie od 2000 roku (stan w 2021). Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy, choć trendy liczebności niektórych populacji nie są znane. Głównym zagrożeniem dla tych ptaków jest utrata siedlisk związana z osuszaniem mokradeł celem uzyskania miejsca pod uprawy oraz budową tam (w tym Tamy Trzech Przełomów). W dwóch miejscach w Chinach pola ryżowe zamieniono na uprawy bawełny, co również przyczyniło się do spadku populacji. Na jednym z zimowisk w Japonii wskutek dokarmiania żurawi białogłowych tworzą się ich nienaturalnie duże skupiska, co powoduje ryzyko gwałtownego spadku populacji, np. gdy wystąpi epidemia. W Chinach ptakom grozi również zanieczyszczenie wód, rozprzestrzenianie się gatunku inwazyjnego trawy Spartina alterniflora, zatrucie pestycydami, niepokojenie przez ludzi i nadmierny połów ryb.
