Bolita południowa (Tolypeutes matacus) – gatunek ssaka z podrodziny bolit (Tolypeutinae) w obrębie rodziny Chlamyphoridae.
Długość ciała (bez ogona) 200–250 mm, długość ogona 50–70 mm, długość ucha 20–26 mm, długość tylnej stopy 39–55 mm; masa ciała 1–2 kg. Ubarwienie ciemnobrązowe.
Bolita południowa występuje we wschodniej Boliwii, w południowo-zachodniej Brazylii, w Gran Chaco w Paragwaju i w północnej oraz środkowej Argentynie.
Dojrzewa płciowo pomiędzy 9-12 miesiącem życia. Samica rodzi jedno młode. Za schronienie wykorzystują nory innych zwierząt. Żywią się mrówkami i termitami.
Zagrożona bolita zwija się w kulę chroniąc się pod pancerzem. Pozostawioną w pancerzu szczeliną potrafi przyciąć łapę atakującego drapieżnika. Przez ludzi jest poławiana dla mięsa.
