Chyżoskoczek gruboogonowy
Królestwo
Gromada
Podtyp
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Stylodipus telum

Chyżoskoczek gruboogonowy (Stylodipus telum) – gatunek ssaka z podrodziny skoczków (Dipodinae) w obrębie rodziny skoczkowatych (Dipodidae).. Występuje w Azji Środkowej i w Europie Wschodniej.

Wygląd

Jest to niewielki gryzoń. Długość ciała (bez ogona) 110–130 mm, długość ogona 130–170 mm, długość ucha 15–20 mm, długość tylnej stopy 46–55 mm; masa ciała 45–73 g. Latem grzbiet ciała ma jasny szarożółty kolor, z dłuższymi włosami o czarnoszarych czubkach. Boki ciała mają słomkową barwę, również na nich znajdują się włosy o ciemnych czubkach. Na biodrach znajduje się biały pasek. Wierzch głowy ciemniejszy. Dorosłe nie mają przedtrzonowców, a ich puszki bębenkowe są większe niż u chyżoskoczka mongolskiego (Stylodipus andrewsi).

Dystrybucja

Geografia

Zasięg tego gatunku obejmuje stepy, także pustynniejące w Eurazji od wschodniej Ukrainy, przez tereny na północ od Kaukazu w Rosji, zachodni Turkmenistan, zachodni Uzbekistan i Kazachstan, po wschodni i północny Sinciang w Chinach. Zasięg od Morza Kaspijskiego po Chiny jest ciągły, natomiast w zachodniej części tworzą go dwa odizolowane obszary: na Ukrainie występuje podgatunek Stylodipus telum falz-feini, a na terenach między Kaukazem a Wołgą S.t. turovi.

Pokaż więcej

Zasięg występowania w zależności od podgatunku:

  • S. telum telumKazachstan ( obwód aktobski, obwód atyrauski, zachodni obwód wschodniokazachstański, obwód karagandyjski, południowy obwód kustanajski, północny obwód kyzyłordyński i obwód zachodniokazachstański).
  • S. telum amankaragai – północny Kazachstan (północny obwód kustanajski).
  • S. telum birulae – wschodni Kazachstan (wschodnia część jeziora Zajsan) i północno-zachodnia Chińska Republika Ludowa (północno-zachodni Sinciang).
  • S. telum falzfeini – południowa Ukraina (lewobrzeżna dolina dolnego biegu rzeki Dniepr w obwodzie mikołajowskim i obwodzie chersońskim).
  • S. telum nastjukovi – południowy Kazachstan ( obwód mangystauski, południowy obwód kyzyłordyński, obwód żambylski południowy region Ałmaty), północno-zachodni Uzbekistan ( Karakałpacja) oraz zachodni i północny Turkmenistan ( wilajet balkański i wilajet daszoguski).
  • S. telum turovi – południowa część europejskiej Rosji (środkowa część doliny rzeki Don w wołgogradzkim i obwodzie rostowskim, na wschód i południe do prawego brzegu rzeki Wołga w obwodzie astrachańskim, Kałmucja, północny Kraj Stawropolski i Dagestan).

Pokaż mniej

Nawyki i styl życia

W europejskiej części zasięgu przeważnie zamieszkuje piaszczyste wzgórza w dolinach rzek i suche obszary, na których występują drzewa. W Chinach preferuje obszary o gliniastym podłożu w stosunku do luźnych piasków. Występuje w tam, gdzie rosną rośliny z rodzajów bylica i łoboda, a także lasy sosnowe.

Pokaż więcej

Chyżoskoczek gruboogonowy jest aktywny o zmroku i nocą, prowadzi naziemny tryb życia. Zapada w sen zimowy wraz z pierwszymi przymrozkami. Nie podskakuje w sposób typowy dla skoczków, ale porusza się podobnie jak myszoskoczki. Mieszka samotnie, w stałej norze o długości 100–270 cm, głębokiej na 20–120 cm, wyposażonej w wiele wyjść zamykanych czopem. Areał osobniczy osobników tej samej płci nie nakłada się, ale w przypadku zwierząt różnej płci pokrywanie się jest znaczne. Schronienia na jego obszarze są często używane przez kilka osobników.

Chyżoskoczki gruboogonowe są głównie roślinożerne, jedzą nasiona, bulwy i zielone części roślin, a także owady. Nie przechowują zapasów.

Ssaki te rozmnażają się typowo raz na rok, rodząc 3–6 młodych. W Chinach stwierdzono rozród dwa razy w roku, najczęściej wiosną i jesienią. W miocie rodzi się od 2 do 4 młodych.

Pokaż mniej
Styl życia
Zachowanie sezonowe

Populacja

Liczba ludności

Chyżoskoczki gruboogonowe zamieszkują duży obszar, na jego części są dość pospolite. Są spotykane w obszarach chronionych. Podgatunek żyjący na Ukrainie jest naturalnie rzadki i ma ograniczony zasięg występowania. Liczebność populacji ogółem maleje, niektóre populacje tracą siedliska wskutek nadmiernego wypasu, intensywnej orki i użytkowania pestycydów. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje go za gatunek najmniejszej troski. Podgatunek S. t. falz-feini jest wpisany do ukraińskiej czerwonej księgi gatunków zagrożonych, ze względu na silny spadek liczebności.

Bibliografia

1. Chyżoskoczek gruboogonowy artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/Chy%C5%BCoskoczek_gruboogonowy
2. Chyżoskoczek gruboogonowy Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/21103/22200078

Więcej fascynujących zwierząt do poznania