Odskoczek ciemny (Microdipodops megacephalus) – gatunek ssaka podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae). Zamieszkuje tereny na zachodzie Stanach Zjednoczonych: w południowo-wschodniej części stanu Oregon, południowej części Idaho, północno-wschodniej i środkowo-wschodniej Kalifornii, północnej i centralnej części stanu Nevada oraz środkowo-zachodniej części Utah. Miejsce typowe: USA, stan Nevada, hrabstwo Elko, osada Halleck. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia Microdipodops megacephalus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern).
Nocny tryb życia – pojęcie określające zachowanie zwierząt, które śpią w ciągu dnia, zaś okresem ich największej aktywności jest noc. P...
Zi
ZiarnożerneRo
RoślinożerneFitofag, roślinożerca – organizm roślinożerny, odżywiający się roślinami lub częściami roślin. W ekosystemie roślinożercy stanowią pi...
Entomofag, owadożerca – zwierzę lub rzadziej roślina odżywiające się owadami – zarówno larwami, poczwarkami, jak i dorosłymi owadami. Entomo...
Kr
KretowateSk
SkacząceLą
LądoweŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
Nora – podziemna kryjówka zwierzęca, jama mająca zaspokoić elementarną potrzebę schronienia, będącą biologicznie ukształtowanym warunkiem ...
Po
PoligynandriaZw
Zwierzęta poligamiiPoligamia – małżeństwo z więcej niż jedną osobą, najczęściej jednego mężczyzny z dwiema lub więcej kobietami lub między jedną kobietą...
Sa
SamotneHi
HibernująceSen zimowy – fizjologiczny stan odrętwienia organizmu objawiający się okresowym spowolnieniem procesów życiowych u niektórych zwierząt stało...
Ni
Nie migrująceD
zacznij od...Odskoczek ciemny ma niewielkie rozmiary. W części grzbietowej jest wybarwiony na kolor brązowy, czarniawy lub szarawy, a futro w części brzusznej jest u podstawy wybarwione na szaro z białym przyprószeniem na zakończeniach. Końcówka krótkiego ogona jest zwykle ciemniejsza niż u nasady. Ogon jest zauważalnie grubszy w środkowej części. U odskoczków ciemnych brak jest wyraźnego dymorfizmu płciowego.
Odskoczek ciemny zamieszkuje tereny na zachodzie Stanach Zjednoczonych: w południowo-wschodniej części stanu Oregon, południowej części Idaho, północno-wschodniej i środkowo-wschodniej Kalifornii, północnej i centralnej części stanu Nevada oraz środkowo-zachodniej części Utah. Miejsce typowe USA, stan Nevada, hrabstwo Elko, osada Halleck.
Zasięg występowania w zależności od podgatunku:
Odskoczek ciemny zasiedla zróżnicowane tereny. Buduje proste, krótkie, nierozgałęzione tunele. W badanych norach odkryto spiżarnie do przechowywania zebranych nasion. Zwierzęta hodowane w niewoli mają zwyczaj magazynowania pożywienia, ich budowa nor jest bardziej złożona. Zazwyczaj zatykają wejście do nory piaskiem.
Odskoczek ciemny wiedzie nocny, naziemny tryb życia. Szczyt aktywności poza norą przypada w ciągu pierwszych dwóch godzin po zachodzie słońca. Później spada do sporadycznego żerowania przez resztę nocy, a wiosną i jesienią kończy się na dwie godziny przed wschodem słońca. Natomiast w porze letniej tuż przed wschodem słońca następuje drugi szczyt aktywności. Odskoczek ciemny prowadzi samotniczy tryb życia. Używane na co dzień tereny wokół nory są większe u samców (0,07 ha) niż u samic (0,04 ha).
Odskoczki ciemne zasadniczo są roślinożercami. Żerują głównie na nasionach. Znacznym składnikiem diety są bylice i astrowate. Odskoczek stara się znaleźć skupisko nasion zamiast zbierać pojedyncze ziarna. Latem może poszerzać dietę o owady. Pokarm jest zbierany w zewnętrznych, wyściełanych futrem workach policzkowych i przenoszony do nor, gdzie jest magazynowany. W workach jednego z badanych okazów naukowcy odnaleźli szczątki Gambelia wislizenii, jaszczurki z rodziny obróżkogwanowatych. Odskoczek ciemny nie musi pić wody. Organizm przyswaja wystarczającą ilość wody ze spożywanych pokarmów stałych. Organizm tych zwierząt magazynuje także w środkowej części ogona tłuszcz, który jest wykorzystywany do przetrwania w okresie zimowym.
Okres rozrodczy trwa od wiosny do września, ze szczytem narodzin w maju–czerwcu. Samica odskoczka ciemnego rodzi 2–7 młodych w miocie (średnio 4,5). Możliwe są dwa okresy rui: w kwietniu i lipcu. W badanej przez naukowców populacji stosunek liczebności samców do samic wynosił 2:1.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia Microdipodops megacephalus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Populacje odskoczków ciemnych w północnej części jej zasięgu uległy znacznej fragmentacji. Wiele zwierząt w ciągu ostatnich 30 lat utraciło siedliska z powodu pożarów i ekspansji inwazyjnych gatunków roślin. Prawdopodobnie wiele północnych populacji już wymarło. Zagrożenie dla gatunku stanowi także wypas zwierząt hodowalnych i wprowadzanie zmian w zasiewach (m.in. wprowadzanie lucerny), a także wypieranie gatunków roślinności stanowiącej składniki diety.
