De zwarte zee-eend (Melanitta nigra) is een vogel uit de familie van de eendachtigen (Anatidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 als Anas nigra gepubliceerd door Carl Linnaeus.
Het mannetje van de zwarte zee-eend is de enige eend die geheel zwart is. Het vrouwtje is donkerbruin. De soort lijkt op de nauw verwante grote zee-eend, maar deze laatste soort is zwaarder en groter, en het vrouwtje van de grote zee-eend heeft witte vlekken op de wangen die ontbreken bij het vrouwtje van de zwarte zee-eend.
Zwarte zee-eenden komen voor als broedvogel in Noord-Europa en Noord-Azië, waar ze broeden in zoetwatergebieden zoals meren en moerassen, vooral in Rusland en noordelijk Scandinavië. Buiten broedtijd verblijven ze op zee, langs de kust. De soort is een wintergast in West- en Centraal-Europa. In Nederland is de zwarte zee-eend een doortrekker en wintergast in groot aantal. Vooral ten noorden van de Waddeneilanden verblijven vaak groepen van duizenden vogels.
Het voedsel van de zwarte zee-eend is dierlijk, vooral mosselen en andere schelpdieren.
