Syczek zwyczajny, syczek (Otus scops) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkujący południową i wschodnią Europę, zachodnią i środkową Azję oraz północno-zachodnią Afrykę. Gatunek wędrowny (przeloty IX–X i II–IV), zimuje na południowych krańcach Europy i w Afryce Subsaharyjskiej. Do Polski zalatuje sporadycznie – do końca 2021 stwierdzony około 24 razy. Dawniej być może był lęgowy. Próby lęgów zaobserwowano w 2013 i 2019 roku.
Wyróżnia się 5 lub 6 podgatunków, które zamieszkują:
Zamieszkuje obszary suche, o łagodnym klimacie, z luźnymi zadrzewieniami. Są to zwykle tereny nizinne lub pagórkowate z kępami starych, liściastych drzew, a także stare gaje, parki, sady i ogrody. Często spotykany w krajobrazie rolniczym. Na terenach górzystych wybiera południowe i zachodnie stoki.
Prawie wyłącznie owady (motyle, błonkówki, szarańczaki, ważki, muchówki, żuki) oraz inne bezkręgowce: pająki czy dżdżownice. Rzadziej chwyta też płazy, małe ptaki lub gryzonie. Poluje spadając szponami na ofiarę z wyniesionego punktu, lub też szuka pokarmu na piechotę i chwyta go dziobem. Wypluwki są niewielkie i zawierają głównie pancerze chitynowe owadów.
Wyprowadza jeden lęg w roku, w maju. Wyjątkowo, po stracie pierwszego lęgu, może przystępować do drugiego w lipcu.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje syczka za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Liczebność światowej populacji, obliczona w oparciu o szacunki organizacji BirdLife International dla Europy z 2015 roku, mieści się w przedziale 790 000 – 1 400 000 dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Od 2019 roku IUCN traktuje syczka cypryjskiego (O. s. cyprius) jako odrębny gatunek i także zalicza go do kategorii najmniejszej troski. Jego liczebność szacowana jest (2015) na 10–24 tysiące dorosłych osobników, ale jej trend nie jest znany.
W wielu krajach europejskich notuje się silny spadek liczebności syczków, nawet do 50%. Są to: Włochy, Francja, Hiszpania, Austria, Szwajcaria, Słowacja. Wśród możliwych przyczyn tego spadku wymienia się przede wszystkim:
W Polsce syczek objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
