Langustynka
Homarzec, langustynka, nerczan (Nephrops norvegicus) – gatunek skorupiaka z rzędu dziesięcionogów i rodziny homarowatych (Nephropidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Nephrops. Występuje we wschodniej części Atlantyku i w Morzu Śródziemnym. Ma duże znaczenie gospodarcze, jest poławiany i konsumowany ze względu na ceniony smak mięsa.
Pa
PadlinożercyPadlinożercy, nekrofagi, trupojady – organizmy cudzożywne wyspecjalizowane w odżywianiu się padliną. Do padlinożerców zaliczają się np. gr...
Ja
JajorodneJajorodność – najbardziej rozpowszechniona forma rozrodu płciowego zwierząt, polegająca na rozwoju zarodkowym w jaju wydalonym z organizmu matk...
N
zacznij od...
Nephrops norvegicus występuje w północno-wschodniej części Oceanu Atlantyckiego i w Morzu Północnym, na północy po Islandię i północną Norwegię, a na południu po Portugalię i Maroko. Spotykany także w Morzu Śródziemnym, jednak nie jest tam powszechny, z wyjątkiem Morza Adriatyckiego, w szczególności północnego Adriatyku. Nie występuje zarówno w Morzu Czarnym, jak i w Morzu Bałtyckim.
W Morzu Adriatyckim gatunek spotykany jest na głębokościach od 30 m w północnej części morza do 400 m na południu. Największe zagęszczenie tego gatunku notowane jest w regionie Depresji Pomo (głębia na południe od linii Ankona-Zadar). U wybrzeży Chorwacji bogate łowiska znajdują się w Kanale Velebit oraz w zatoce Kvarner.
Ze względu na wymagania siedliskowe gatunku i różnice we właściwościach poszczególnych osadów dennych, zasięg N. norvegicus jest niejednolity i dzieli się na ponad 30 populacji. Populacje te są oddzielone od siebie trudnym do pokonania terenem, a dorosłe osobniki rzadko przemieszczają się na odległość większą niż kilkaset metrów.
Spotykane w litoralu w miękkim osadzie na dnie, zwykle na głębokości między 200–800 m, chociaż znaczna część populacji występuje na głębokościach mniejszych niż 200 m. Wielokrotnie obserwowano populacje Nephrops norvegicus na głębokościach mniejszych niż 20 m w lochach u wybrzeży Szkocji. Żyją w płytkich norach i są powszechne w podłożu o drobnym, zbitym mule, które jest na tyle stabilne, by utrzymać ich niezasłonięte nory.
Nephrops norvegicus preferują błotniste osady denne z ponad 40 procentami mułu i gliny. Ich nory są półtrwałe i różnią się budową i rozmiarem. Typowe nory mają głębokość od 20 do 30 centymetrów, z odległością od 50 do 80 centymetrów między przednimi i tylnymi wejściami. Homarce spędzają większość czasu w swoich norach lub przy wejściu, pozostawiając schronienie jedynie w celu zdobycia pokarmu lub partnera.
Nephrops norvegicus to padlinożerca i drapieżnik, który dokonuje krótkich wypadów na żer, głównie w czasie, gdy dochodzące światło jest stłumione. Żywią się głównie innymi dziesięcionogami, a w mniejszym stopniu innymi skorupiakami, w tym krylem i torborakami, oraz rybami, które łapie za pomocą szczypiec i odnóży, a jedzenie jest przekazywane do otworu gębowego za pomocą przednich odnóży, wspomaganych przez szczęki.
Badanie żołądków autorstwa Cristo z 1998 ujawniło głównie pozostałości skurupiaków (w największym stopniu dziesięcionogów, ale też Euphausidae i Peracaridae), mięczaków (ślimaki, małże), szkarłupni, ryb, ale również otwornic, gąbek, parzydełkowców, łódkonogów, głowonogów, sikwiaków, szczecioszczękich.
O ile wcześniej istniały prace opisujące pożywianie się homarców dziesięcionogami i rybami, do 2017 nie udokumentowano, by żywiły się meduzami, które po śmierci i opadnięciu na dno mogą stanowić istotne źródło pożywienia, szczególnie gatunek Periphylla periphylla w niektórych fiordach norweskich. Odkrycia tego ostatniego dokonał w 2017 zespół Dunlop. Co więcej, wyliczenia uwzględniające dużą dostępność martwych meduz wskazują na istotną rolę tego źródła pokarmu w diecie homarca.
Typowa długość życia N. norvegicus wynosi 5–10 lat, osiągając w wyjątkowych przypadkach 15 lat. Homarzec osiąga dojrzałość płciową po 2–3 latach. Jego cykl reprodukcyjny różni się w zależności od położenia geograficznego: „okresy wylęgu i tarła oraz długość okresu inkubacji zmieniają się w zależności od szerokości geograficznej, a cykl hodowlany zmienia się z rocznego na dwuletni, gdy przemieszcza się z południa na północ”. Inkubacja jaj zależy od temperatury, a w chłodniejszych warunkach czas trwania okresu inkubacji wzrasta. Oznacza to, że przed upływem czasu wylęgu może być zbyt późno, aby samice mogły wziąć udział w tegorocznym cyklu rozrodczym. W cieplejszym klimacie połączone efekty regeneracji po linieniu i dojrzewania jajników oznaczają, że składanie jaj może się opóźnić. To z kolei powoduje, że samica traci rok na przenoszenie jaj.
Dorosły samiec homarca linieje raz lub dwa razy w roku (zazwyczaj późną zimą lub wiosną), a dorosłe samice linieją raz w roku (późną zimą lub wiosną, po wylęgnięciu się jaj). W rocznych cyklach rozrodczych kopulacja odbywa się wiosną lub zimą, gdy samice są miękkie po wylince. Jajniki dojrzewają przez miesiące wiosenne i letnie, a składanie jaj odbywa się późnym latem lub wczesną jesienią. Po złożeniu jaj, samice wciąż przenoszące je na swoim ciele, powracają do swoich nor i pozostają tam do końca okresu inkubacji, który trwa 8–9 miesięcy. Wykluwanie się z jaj odbywa się późną zimą lub wczesną wiosną. Niedługo po wylęgnięciu się, samice linieją i przystępują ponownie do kopulacji.
W planktonowym stadium larwalnym (zazwyczaj trwającym 1 do 2 miesięcy) larwy homarca, zwane żywikami wykazują zachowanie dobowej migracji pionowej, ponieważ są przenoszone przez prądy lokalne. Ta złożona biofizyczna interakcja determinuje los larw; relacja pomiędzy kierunkiem ścieżki wznoszącej i rozkładem przestrzennym odpowiednich siedlisk bentonicznych musi być korzystna, aby larwy mogły się osiedlić i osiągnąć dojrzałość.
